عاقبت سستی در نماز

الله سبحنه وتعالى مى فرماید: {فَوَیْلٌ لِّلْمُصَلِّینَ (۴) الَّذِینَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ (۵)} [الماعون: ۴ – ۵]. یعنى: «واى بر حال آن نماز گذارانى, که در گذاریدن نمازهایشان سستى مى نمایند». در این آیت کریمه الله تعالى آن اشخاصى را, که به نماز خواندن پابند نیستند و آن را به طور درست نمى خوانند, تهدید و عذاب دوزخ کرده اند. این چنین در جاى دیگرى از احوال دوزخیان چنین خبر مى دهد: {مَا سَلَکَکُمْ فِی سَقَرَ (۴۲) قَالُوا لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّینَ (۴۳)} [المدثر: ۴۲ – ۴۳]. یعنى: «ازدوزخیان مى پرسند: چه چیز شمارا به دوزخ دراورد؟ آنان در جواب مى گویند: ما ازجمله نمازگذاران نبودیم». رسول اکرم صلى الله علیه وآله وسلم مى فرمایند:
«بَیْنَ الْعَبْدِ وَبَیْنَ الْکُفْرِ تَرْکُ الصَّلاَهِ» (۱). یعنى: «در بین بنده و بین کفر امر فرق گذارنده ترک نماز است»، از این حدیث شریف دانسته مى شود: که رفتار بى نماز به رفتار کافر مانند مى باشد: این نماز است که در ظاهر مسلمان را از کافر فرق مى کند. این معنا را رسول اکرم صلى الله علیه وآله وسلم در حیث دیگرى چنین بیان کرده است: «من استقبل قبلتنا وصلى صلاتنا وأکل ذبیحتنا فهو المسلم» (۲).
یعنى: «هرکه هنگام نماز رو به قبله ما بگرداند ومثل ما نماز بخواند و از گوشت (ذبیحه) ما بخورد پس وى مسلمان مى باشد».
در این حدیث شریف رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم یکى از علامت هاى شناختن مسلمان مثل ما نماز خواندن را کفته اند.
در آنچه گذشت دو چیز ثابت مى گردد، اول این، که مسلمان را با نماز خواندن شناخته مى شود دیگر این که بى نماز دوزخى است. این معنا را رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم چنین بیان کرده است:

(۱) – رواه مسلم.
(۲) – رواه شیخان و غیرهما.
«مَنْ حَافَظَ عَلَیْهَا کَانَتْ لَهُ نُوراً وَبُرْهَاناً وَنَجَاهً یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَمَنْ لَمْ یُحَافِظْ عَلَیْهَا لَمْ یَکُنْ لَهُ نُورٌ وَلاَ بُرْهَانٌ وَلاَ نَجَاهٌ وَکَانَ یَوْمَ الْقِیَامَهِ مَعَ قَارُونَ وَفِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَأُبَىِّ بْنِ خَلَفٍ» (۱).
یعنى: «هرکه به این پنج وقت نماز پابندى نماید برایش فرداى قیامت نور و برهان و نجات خواهد بود. کسى به آن پابند نباشد برایش نه نور است و نه برهان ونه نجات. او همراه قارون، فرعون، هامان و ابى پسر خلف در دوزخ خواهد بود. از این حدیث شریف ظاهر مى گردد، که بى نمازهمراه این بدبخت ترین کافران در سوخت و گداز بى نمازى خواهد بود. پس کسى ایمان به الله تعالى و به روز قیامت دارد باید هرگز نماز را ترک نکند». از همین جهت امام ترمذى از عبد الله ابن شکیک روایت مى کند که گفت:
«کَانَ أصْحَابُ محَمَّدٍ صلى الله علیه وسلم لا یَرَوْنَ شَیْئاً مِنَ الأعْمَالِ تَرْکُهُ کُفْرٌ غَیْرَ الصَّلاَهِ» (۲).
«اصحابِ پیامبر الله تعالى ترک هیچ عملى را جز ترک نماز کفر نمى دانستند».