عاقبت امر به معروف و نهی از منکر نکردن

در حدیث ابوموسی که از پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم روایت کرده، آمده است که فرمود:

«إِنَّ مَنْ کَانَ قَبْلَکُمْ مِنْ بنی اسرائیل إِذَا عَمِلَ فیهم الْعَامِلُ الْخَطِیئَهِ فنَهَاهُ النَّاهِی تعذیرًا، فإِذَا کَانَ جَالَسَهُ وَوَاکَلَهُ وَشَارَبَهُ، کَأَنَّهُ لَمْ یرَهُ عَلَى خَطِیئَهٍ بِالأَمْسِ، فَلَمَّا رَأَى اللهُ ذَلِکَ مِنْهُمْ ضَرَبَ قُلُوبَ بَعْضِهِمْ عَلَى بَعْضٍ، عَلَى لِسَانِ نَبِیهِمْ دَاوُدَ وَعِیسَی ابْنِ مَرْیمَ، ذَلِکَ بِمَا عَصَوْا وَکَانُوا یعْتَدُونَ، وَالَّذِی نَفْسُى بِیدِهِ، لَتَأْمُرُنَّ بِالْمَعْرُوفِ، وَلَتَنْهَوُنَّ عَنِ الْمُنکَرِ، وَلَتَأْخُذَنَّ أیدَی المسیء، وَلَتَأْطُرُنَّهُ عَلَى الْحَقِّ أَطْرًا، أَوْ لَیضْرِبَنَّ اللهُ قُلُوبَ بَعْضِکُمْ عَلَى بَعْضٍ، ثُمَّ لَیلْعَنَنَّکُمْ کَمَا لَعَنَهُمْ».^[۱]

«بنی اسرائیل که پیش از شما بودند، اگر یکی از آنان مرتکب گناهی می‌شد، شخص به خاطر این‌که رفع مسئولیت کند او را نهی می‌کرد، سپس فردایش همراه او می‌نشست، همراه او می‌خورد و می‌نوشید، گویی دیروز او را در حال ارتکاب گناهی ندیده است. وقتی خداوند این کارشان را دید، با زبان داود و عیسی بن مریم دل‌هایشان را نسبت به هم بد کرد، این به خاطر سرکشی و تجاوزشان بود. قسم به ذاتی که جانم در دست اوست، امر به معروف و نهی از منکر می‌کنید و دست کسی که بدی از او سرزده است را می‌گیرید و او را مجبور به حق می‌کنید یا این‌که خداوند دل‌های برخی از شما را نسبت به برخی دیگر بد می‌کند و همانگونه که آنان را لعنت کرده است، شما را نیز لعنت می‌کند».

[۱]– طبرانی، ۱۰۱۱۶٫

ابن الجوزی در العلل المتناهیه (۲/۷۸۸) می‌گوید صحیح نیست.