صلاه (نماز)

کلمه صلاه در زبان عربی به معنی دعای خیر است چون خداوند می‌فرماید:
﴿وَصَلِّ عَلَیۡهِمۡ﴾ [التوبه: ۱۰۳]. «(ای محمد) برای آنان دعای خیر کن».
و در اصطلاح شرع صلاه عبارت است از مجموعه ای از گفتارها و کردارها که با «الله أکبر» شروع و با سلام دادن خاتمه می‌یابد، و دلیل واجب بودن نماز، قرآن و سنت نبوی و اجماع امت است. پس هرکس واجب بودن نماز را منکر گردد و یا بدان استهزاء نماید کافر و مرتد می‌باشد. خداوند می‌فرماید: ﴿وَأَقِیمُواْ ٱلصَّلَوٰهَ﴾ [البقره:۱۱۰].
«نماز را بپای دارید (و بر اقامه آن محافظت کنید و پیوسته آن را انجام دهید)».
و احادیث نبوی درباره وجوب نماز خیلی زیادند از جمله گفته پیامبر صلی الله علیه وسلم:
«فَرَضَ اللهُ عَلی أُمَّتِی لَیْلهَ الإِسْراءِ خَمْسِینَ صَلاهً فَلَمْ أَزَلْ أُراجِعُهُ وَأَسأَلُهُ التَّخْفِیْفَ حَتَّی جَعَلَها خَمْساً فِی کُلِّ یَومٍ وَلَیْلَهٍ». (رواه الشیخان).
«خداوند در شب «اسراء» پنجاه نماز را بر امت من فرض کرد و آنقدر به خداوند مراجعه کردم و از پیشگاه او تقاضای تخفیف بر امت خود نمودم تا اینکه خداوند تعداد نمازهای فرض را در شبانه روز پنج فریضه قرار داد».
و چون پیامبر صلی الله علیه وسلم وقتی که معاذ بن جبل را به یمن می‌فرستاد گفت:
«أَخْبِرهُم أَنَّ اللهَ قَدْ فَرَضَ عَلَیهِمْ خَمْسَ صَلَواتٍ فی کُلِّ یَوْمٍ وَلَیلَهٍ».
«بدانان خبر بده و بگوی که خداوند در هر شبانه روز پنج نماز بر آنان فرض کرده است».
و دلیل تعیین اوقات و تعداد نمازهای فرض این آیه است:
﴿فَسُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ حِینَ تُمۡسُونَ وَحِینَ تُصۡبِحُونَ ١٧ وَلَهُ ٱلۡحَمۡدُ فِی ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَعَشِیّٗا وَحِینَ تُظۡهِرُونَ ١٨﴾ [الروم: ۱۷- ۱۸].
«پاک و منزه است خداوند و تسبیح و تنزیه (گوئید خدای را) هنگامی که شب فرا می‌رسد و هنگامی که به صبح فرا می‌رسد، و حمد و ستایش از آن او است در آسمانها و در روی زمین و او را حمد و ستایش (گوئید) در هنگام عصر و به هنگام فرا رسیدن ظهر».
ابن عباس م گفت: در آیه فوق مراد از «حین تمسون» نماز مغرب و عشاء و از «حین تصبحون» نماز صبح و از «عشیاً» نماز عصر و از «حین تظهرون» نماز ظهر می‌باشد.