صفات مؤمنان

کسانی که در این آیه(۴ سوره بقره) توصیف شده اند، همانهایی هستند که پیشتر در آیه ى : (کسانی هستند که به غیب ایمان می آورند و نماز را برپای می دارند و از آن چه روزیشان داده ایم] در راه الله [انفاق می کنند) توصیف شده اند.

مجاهد می گوید: «در اول سوره ى بقره چهار آیه در وصف مؤمنان، دو آیه در وصف کافران و سیزده آیه در وصف منافقان است.
(طبری۲۳۸/۱)

این چهار آیه بطور عام تمام افراد مؤمن، اعم از عربی، عجمی، هر مؤمن به کتابهای آسمانی اعم از انس و جن را در بر می گیرد، این صفات لازمه ى یکدیگر هستند و هیچ یک بدون دیگری صحیح نیست، به عنوان مثال: ایمان به غیب، اقامه ى نماز و زکات، بدون ایمان به آنچه پیامبر صلى الله علیه وسلم و پیامبران پیشین آورده اند، صحیح نیست، و یقین به آخرت بدون دیگر صفات صحیح و مورد قبول نیست. و الله به مؤمنان دستور داده است که این گونه باشند…

و می فرماید: {یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا آَمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالْکِتَابِ الَّذِی نَزَّلَ عَلَى رَسُولِهِ وَالْکِتَابِ الَّذِی أَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ}
(ای کسانی که ایمان آورده اید! به الله و رسول او و کتابی که بر پیامبرش نازل کرده و هر کتابی که قبلاً نازل نموده است ایمان بیاورید). «نساء/۱۳۶»
و می فرماید: {وَلَا تُجَادِلُوا أَهْلَ الْکِتَابِ إِلَّا بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ إِلَّا الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ وَقُولُوا آَمَنَّا بِالَّذِی أُنْزِلَ إِلَیْنَا وَأُنْزِلَ إِلَیْکُمْ وَإِلَهُنَا وَإِلَهُکُمْ وَاحِدٌ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ (۴۶)

(با اهل کتاب جز به بهترین شیوه مجادله نکنید، مگر با کسانی از آنها که ستم کردند، و بگویید: «ما به تمام آن چه از سوی الله بر ما و شما نازل شده ایمان آورده ایم و معبود ما و شما / (دراصل) یکی است). «عنکبوت/۴۶»

و می فرماید: {یَا أَیُّهَا الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ آَمِنُوا بِمَا نَزَّلْنَا مُصَدِّقًا لِمَا مَعَکُمْ}
(ای کسانی که به شما کتاب آسمانی داده شده است! به آنچه نازل کردیم که تصدیق کننده ى  چیزی است که با شماست ایمان بیاورید … ) «نساء/۴۷»

و می فرماید: {قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لَسْتُمْ عَلَى شَیْءٍ حَتَّى تُقِیمُوا التَّوْرَاهَ وَالْإِنْجِیلَ وَمَا أُنْزِلَ إِلَیْکُمْ مِنْ رَبِّکُمْ}:

(بگو: ای اهل کتاب! تا زمانی که [احکام] تورات و انجیل و آن چه از جانب پروردگارتان نازل شده است را برپا نکنید؛ برهیچ چیز [دینی] نیستید … ). «مائده/۶۸»

و الله متعال از کسانی که به تمام موارد فوق مؤمن هستند خبر داده است

و می فرماید: {آَمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَیْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ کُلٌّ آَمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِکَتِهِ وَکُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَد مِنْ رُسُلِهِ}:

(این پیامبر به آن چه از جانب پروردگارش بر او نازل شده ایمان دارد و مؤمنان [نیز] همگی به الله، ملائکه، کتابهای [آسمانی] و رسولان او ایمان دارند [ومی گویند:] میان هیچ یک از پیامبران او فرق ننهیم … ). «بقره/۲۸۵»

و می فرماید: {وَالَّذِینَ آَمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَلَمْ یُفَرِّقُوا بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ}

([ولی] کسانی که به الله و رسولان او ایمان آورده اند و میان هیچ کس از آنها فرق نمی گذارند … ). «نساء/۱۵۲»

و تا دیگر آیاتی که بیانگر ایمان کامل مؤمن به الله و رسولان و کتابهای آسمانی است.

لیکن پیام قرآن به مؤمنان اهل کتاب بطور خاص این است که به آنچه در دست خودشان است، باید بطور مفصل ایمان بیاورند، و هرگاه اسلام بیاورند و به تمام مسایل اسلام بطور مفصل ایمان داشته باشند. به آنان دوبار پاداش داده خواهد شد. ولی به دیگر مسایل اهل کتاب بصورت مجمل ایمان می آورند و در روایت صحیح آمده:

إذا حدثکم أهل الکتاب فلا تکذبوهم ولا تصدقوهم ولکن قولوا آمنا بالذی أنزل إلینا وأنزل إلیکم
(ابو داود۵۹/۴ ص۳۴)صحیح

(هرگاه اهل کتاب به شما حدیث روایت کردند، آنان را تصدیق یا تکذیب نکنید، لیکن بگویید؛ به آنچه به ما و شما نازل شده است، ایمان آروده ایم.)

البته گاهی ایمان بسیاری از عربها به اسلامی که محمد صلى الله علیه وسلم برای ابلاغ آن مبعوث شده است از ایمان یهودیان و نصارا، به اسلام کامل تر و فراگیرتر بود و اگرچه برای یهودیان و نصارایی که اسلام آورده اند، دو پاداش داده می شود، لیکن کسان دیگری هستند که آن قدر صادقانه به الله و پیامبر  صلى الله علیه وسلم ایمان آورده اند که چند برابر آنان پاداش داده خواهدشد. «والله اعلم»