این کتاب را مؤلف گرانقدرش، ”الجامع الصحیح” نام نهاده و آن احادیث را از بین ششصد هزار حدیث استخراج نموده و رنج بسیاری را در اصلاح و تهذیب و حصول اطمینان از صحت آن بر خویش هموار نموده است. تا جاییکه حدیثی را در این کتاب نمی آورد تا آنکه غسل نموده و دو رکعت نماز بجای می آورد و استخاره نموده از خداوند طلب خیر می کرد. همچنین سند هیچ حدیثی را در آن ذکر نکرده است مگر آنکه به درستی از رسول الله صلی الله علیه و سلم روایت شده باشد واسناد آن ها متصل بوده و رجال آن خصوصیات عدالت و دقت و راستی را داشته باشند.
گردآوری این کتاب برای وی شانزده سال بطول انجامید و در پایان نیز آن را به رؤیت امام احمد و یحیی بن معین و علی بن مدینی و دیگران نیز رسانیده و همگی آن را پسندیده و به درستی آن گواهی داده اند.
در طی سالیان و قرن ها علما به آن به عنوان کتابی درست و صحیح دانسته اند. حافظ ذهبی می فرماید: در دین اسلام آن بزرگ ترین و برترین کتاب پس از کتاب خداوند متعال است.
تعداد احادیث آن مطابق آنچه حافظ ابن حجر رحمه الله نوشته است با احتساب موارد تکراری (۷۳۹۷) هفت هزار و سیصد و نود و هفت حدیث و با حذف موارد تکراری (۲۶۰۲( دو هزار و ششصد و دو حدیث می باشد.
* امام بخاری:
ایشان ابوعبدالله محمد بن اسماعیل بن ابراهیم بن مغیره بن بردزبه جعفی – جد ایشان از فارس بوده است.
در ماه شوال سال ۱۹۴ هـ ق (یکصد و نود و چهار هجری قمری ) در شهر بخارا چشم به جهان گشود. نزد مادرش، و در حالیکه از نعمت پدر محروم بود، سال های کودکی را پشت سر نهاد و در سال دویست و ده هجری قمری در طلب کسب احادیث سفر خویش را آغاز نمود و شهر به شهر درجستجوی احادیث پیامبر صلی الله علیه و سلم می گشت. به مدت شش سال در سرزمین حجاز ماندگار شد و به شام، مصر، جزیره، بصره، کوفه و بغداد سفر نمود. امام بخاری رحمه الله حافظه ای به غایت قوی داشت و کتابی را با یک بار مطالعه کردن به خاطر می سپرد. فردی زاهد و پارسا و به دور از سلاطین و حاکمان بود. انسانی شجاع و سخی بوده و علما هم عصر و پس از ایشان وی را ستوده اند. امام احمد می گوید: تاکنون سرزمین خراسان کسی مانند وی را به خود ندیده است. ابن خزیمه گفته است: زیر گستره ی آسمان کسی داناتر به احادیث رسول الله -صلّى الله علیه و سلّم- و با محفوظاتی بیشتر از محمد بن اسماعیل بخاری وجود ندارد. او شخصی مجتهد در فقه و دارای دقت و ریزبینی شگفت آوری در استنباط حدیث بود. گواه این مدعا شرحال هایی است که در مورد ایشان در کتاب “صحیح” وی دیده می شود.
امام بخاری رحمه الله در شهر خَرتَنک؛ به فاصله ی دو فرسخ ازشهر سمرقند، و در شب عید فطر و در سال (۲۵۶ هـ ) دویست و پنجاه و شش هجری قمری و در سن (سیزده روز مانده به)شصت و سه سالگی وفات کرد و دانش فراوانی ر از خود به یادگار گذاشت. (رحمه الله، وجزاه عن المسلمین خیرًا.)