حقیقت آنست که حکم به اسناد معینی بعنوان صحیحترین سندها داده نمیشود، بلکه حکم به صحیحترین سندها به نسبت یک صحابی یا سرزمینی یا موضوعی داده میشود، مثلا گفته میشود:
صحیحترین سندها نسبت به ابوبکر، صحیحترین سندها نسبت به اهل حجاز یا صحیحترین سندها نسبت به حدیث نزول. (أصح أسانید أبی بکر، أصح أسانید أهل حجاز، أصح أسانید حدیث نزول).
و علما صحیحترین سندها را به نسبت برخی صحابه چنین ذکر کردهاند:
صحیحترین سندها به نسبت ابی هریره: زهری عن سعید بن المسیب عن أبی هریره.
صحیحترین سندها به نسبت عبد الله بن عمر بن الخطاب: مالک عن نافع عن ابن عمر.
صحیحترین سندها به نسبت انس بن مالک: مالک عن الزهری عن أنس.
صحیحترین سندها به نسبت عایشه: هشام بن عروه عن أبیه عن عائشه.
صحیحترین سندها به نسبت عبد الله بن عباس: زهری عن عبید الله بن عبدالله بن عتبه عن ابن عباس.
صحیحترین سندها به نسبت جابر بن عبد الله: سفیان بن عیینه عن عمرو بن دینار عن جابر.
و اما روایت عمرو بن شعیب از پدرش (شعیب) از جدش (یعنی جد پدرش شعیب)- عبد الله بن عمرو بن العاص؛ برخی در مورد این (سند) مبالغه کردهاند و حتی آن را بعنوان صحیحترین سندها قرار دادهاند، ولی بعضی این ادعا را رد کردهاند و گفتهاند که شعیب جد خود (عبدالله) را درک نکرده است و لذا سند منقطع خواهد بود. ولی راجح آنست که این ادعا صحیح و مقبول است، چنانکه بخاری گوید: «احمد بن حنبل وعلی بن مدینی و اسحاق بن راهُوَیه و ابا عبید و عامهی اصحابمان (اهل حدیث) را دیدم که به حدیث (عمرو بن شعیب از پدرش از جدش) احتجاج میکردند و احدی از مسلمین این امر را رد نکردند، حال بعد از آنها چه کسانی هستند که بتوانند (بر این سند خرده بگیرند)؟.
و اما این ادعا که شعیب جد خویش را درک نکرده، قول مردودی است؛ زیرا سماع شعیب از جدش عبدالله ثابت شده است و لذا انقطاعی در آن وجود نخواهد داشت، شیخ الاسلام ابن تیمیه گوید: «ائمهی اسلام و جمهور علما به حدیث عمرو بن شعیب -مادامی که روایت نسبت داده شده به او صحیح باشد- احتجاج میکنند».[۱]
[۱]– برخی از محدثین حکم به صحیحترین سندها بطور مطلق و بدون قید نمودهاند، چنانکه از امام احمد و اسحاق بن راهویه نقل شده که آنها صحیحترین سندها را «زهری از سالم از پدرش» میدانستند.
همچنین نقل شده که صحیحترین سندها نزد:
ابن المدینی و فلاس: ابن سیرین از عبیده از علی (ابن ابیطالب).
یحیی بن معین: أعمش از ابراهیم از علقمه عن عبدالله (بن عمر بن خطاب).
بخاری: مالک از نافع از ابن عمر.
ابوبکر بن ابی شیبه: زهری از علی بن حسین از پدرش از علی، است.
ولی همانطور که مؤلف نیز اشاره نمودند، حکم به صحیحترین سندها بطور مطلق داده نمیشود. (و نگاه کنید به: تیسیر مصطلح الحدیث، ص۳۳).