شیوههای تدوین و گردآوری احادیث:[۱]
نویسندگان درتدوین و گردآوری احادیث رسول خدا صلی الله علیه وسلم، ، اسلوب و شیوههای گوناگون و مختلفی را در پیش گرفتهاند که ما نیز در این مبحث، به مهمترین این شیوهها اشاره خواهیم کرد:
الف) شیوهی تدوین «مسانید»:
مسانید جمع «مسند» و کتابی است که مشتمل بر مجموعههایی از احادیث مسند که هر مجموعه را یکی از اصحاب پیامبر صلی الله علیه وسلم، روایت کرده است و فرق نمیکند که آن حدیث، صحیح باشد یا حسن و یا ضعیف. و ترتیب اسامی صحابه در مسند، برابر حروف الفباء میباشد و گاهی نیز ترتیب براساس قبیله و یا پیشقدمی در اسلام، و یا براساس شهر و محل سکونت میباشد.
در برخی از مسانید، به گردآوری احادیث یک فرد از صحابه، اکتفاء شده و در برخی نیز به گردآوری احادیث مجموعهای از صحابه که در امری از امور با هم مشترکاند، پرداخته شده است، مانند احادیثی که دربارهی عشره مبشره روایت شدهاند.
و از مشهورترین مسانید میتوان به اینها اشاره کرد:
- مسند ابوداود طیالسی (متوفی ۲۰۴ه)
- مسند ابوبکر حمیدی (متوفی ۲۱۹ه)
- مسند امام احمد بن حنبل (متوفی ۲۴۱ه)
- مسند ابویعلی موصلی (متوفی ۳۰۷ه)
- مسند ابوبکر بزّار (متوفی ۲۹۲ ه)
[۱]– الحطه فی ذکر الصحاح السته ص ۱۱۸