تعریف: وحدان با ضم واو جمع واحد است، و در اصلاح عبارتست از: راویانی که کسی بجز یک روای واحد از آنها روایت نکردهاند.
از جمله فوائد شناخت وحدان؛ شناخت مجهول عین (که سابقا تفصیل آن آمد)، و نیز رد روایت او اگر صحابی نباشد.
مثال:
الف: در میان صحابه: عروه بن مُضَرِّس که جز شَّعبی کسی از وی روایت نکرده، و نیز مانند مسیب بن حَزن که کسی جز پسرش سعید از او روایت نکرده است.
ب: در میان تابعین: أبوالعُشَراء که جز حماد بن سلمه کسی از او روایت نکرده است.
سوال: آیا شیخان (بخاری و مسلم) در کتاب خود از وحدان حدیث آورده اند؟
جواب: حاکم در کتاب «المدخل» ذکر کرده که شیخین از این نوع هیچ روایتی در کتاب خود نیاوردهاند، اما جمهور محدثین گفتهاند که در صحیحین احادیث زیادی از وحدان صحابه وجود دارند، مانند:
۱) حدیث «مسیب» در مورد فوت ابوطالب، که هر بخاری و مسلم هردو آن را آوردهاند.
۲) حدیث «قیس بن أبی حازم» از «مِرداس أسلمی» که کسی جز قیس از مرداس روایت نکرده و حدیث او در بخاری آمده است.