شستن ناپاکی واجب است چون بدان امر شده است، و اما کیفیت و چگونگی آن بدین قرار است: اگر نجاست و ناپاکی محسوس باشد و به چشم دیده شود باید به گونهای شسته شود که اصل جرم نجاست و طعم و رنگ و بوی آن برطرف شود، که اگر طعم آن باقی بماند آن محل آلوده شده پاک نشده است، واگر رنگ نجاست باقی باشد و از بین بردن آن دشوار نباشد باز هم محل آلوده شده پاک نشده است، و اگر رنگ نجاست باقی باشد و از بین بردن آن دشوار باشد مانند خون حیض و امثال آن چون سخت است، محل پاک شده است، و اگر بوی نجاست به سختی از بین برود مانند بوی شراب با شستن محل اصابت پاک میشود و ماندن بوی اشکالی ندارد.
و اما نجاست و ناپاکی که به چشم دیده نمیشود مانند مایعات ناپاکی که رنگ ندارند، واجب است برای از بین بردن ناپاکی آنها از شستن و سائیدن و مالیدن با دست استفاده شود، مگر ادرار بچه و کودک پسر که هنوز طعام و خوراک نخورده و جز شیر چیزی دیگر ننوشیده است که در آن پاشیدن آب به گونهای که جای آلوده شده را بپوشاند و آب بر ادرار غلبه کند کافی است خواه آب جاری گردد یا جاری نگردد.
لیکن ادرار بچه و کودک دختر حتما باید شسته شود، و دلیل فرق بین ادرار و کودکی که پسر است با ادرار کودکی که دختر است حدیث عایشه است که گفت:
«أُتِیَ بِصَبِیٍّ یَرْضَعُ فَبالَ فِی حِجْرِهِ فَدَعا بِماءٍ فَصَبَّهُ عَلَیهِ وَلَم یَغْسِلهُ». وفی روایه: «فَنَضَحَهُ عَلَیهِ وَلَم یَغْسِلهُ».
«کودک پسر شیرخوارهای را نزد پیامبر صلی الله علیه وسلم آوردند که در آغوش پیامبر r کودک خود را خیس کرد و شاشید، پیامبر صلی الله علیه وسلم آب خواست و روی آن ریخت و آن را نشست» و در روایتی آمده است که: «بر آن آب پاشید و آن را نشست».
و این روایتها همگی صحیح میباشند. و در روایت ترمذی آمده است که جای ادرار پسر را آب میپاشند و جای ادرار دختر را میشویند. به روایت از علی ابن ابی طالبt پیامبر صلی الله علیه وسلم گفت:
«بَوْلُ الغُلامِ یُنْضَحُ عَلَیهِ وَبَوْلُ الجارِیَهِ یُغْسَل». (رواه أحمد).
«جای ادرار پسر آب پاشیده و جای ادرار دختر شسته میشود».
اما اگر کودک به عنوان تغذیه خوراک بخورد بدون خلاف ادرار او باید شسته شود. بدین جهت در ادرار کودک پسر تخفیف داده شده نه در دختر، چون مردم بیشتر به پسران تعلق خاطر دارند و آنها را در آغوش میگیرند و بر میدارند، و این تخفیف داده شده تا دشواری پیش نیاید، و در دختران بدین شکل نیست لذا شستن بر حال خود برقرار است.