مرتکب شرک اصغر در آتش جهنم جاودانه نمیشود اما در معرض وعید پروردگار است و خطر بزرگی صاحبِ آن را تهدید میکند که نباید آن را دست کم گرفت. چه بسیارند کسانی که مدعی علماند و مرتکب این نوع شرک میشوند تا چه رسد به مردم عادی، و چه بسا صاحبِ خود را به سوی شرک اکبر بکشاند. بنابراین باید از آن دوری کرد.
شرک اصغر به دو بخش تقسیم میشود:
- شرک آشکار.
- شرک پنهان.
این نوع شرک دو بخش دارد: شرک در کردار و شرک در گفتار.
شرک در کردار: مانند پوشیدن تعویذ و ریسمان و آویزان کردن تمیمه و هیکل و طلسم برای دوری از چشم زخم یا آسیب جن و بیماری و یا مصیبت و حادثه. این نوعی شرک اصغر است مگر در یک صورت: اگر شخص اعتقاد داشته باشد خود این تعویذ و مهره و آنچه به خود بسته مستقلاً سود یا زیان میرساند که در این صورت دچار شرک اکبر شده است. اما اگر معتقد باشد این چیز سبب در امان ماندن وی هست، چیزی را که سبب [در امان ماندن] نیست به عنوان سبب قرار داده و دچار شرک اصغر شده است.
شرک در گفتار: مانند قسم خوردن به غیر الله، مثل اینکه شخص به پدر یا پدر بزرگ خود یا کعبه یا به جان خود و جان دیگری و یا به پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ سوگند یاد کند. و مانند اینکه برخی میگویند: «به خاطر فلانی باران آمد»، یا اینکه به شخصی گفته شود: «هر چه خدا بخواهد و تو بخواهی»، یا اینکه «اگر اردک در خانه نبود دزدها همه چیز را میبردند!»
منظور از شرک پنهان، شرک در نیت است. این نوع شرک بیشترین شیوع را دارد تا جایی که حتی عالمان ـ چه رسد به جاهلان ـ گرفتار آن میشوند مگر کسی که رحمت پروردگار نصیبش شود، و دریایی است که ساحل ندارد.