تطهیر و پاک کردن اشیای نجس شده و ناپاک گاهی با شستن و گاه با دباغت و گاهی با خاک صورت میگیرد که قبلا گفته شد و گاهی با تغییر صورت دادن و تغییر حالت دادن صورت میپذیرد مانند تغییر حالت شراب به سرکه.
پس هرگاه شراب، خود بخود و بدون دخالت در آن تبدیل به سرکه شد پاک میگردد، چون نجاست و ناپاکی شراب به خاطر آنست که مست میکند و مستی آور است و بدان جهت حرام است، و هرگاه به سرکه تبدیل شود این وصف و حالت را از دست میدهد. نووی در شرح مسلم گفته است: علما اجماع دارند بر آنکه شراب هرگاه خود بخود سرکه تبدیل شد و تغییر حالت داد پاک میشود، و هرگاه با انداختن چیزی در آن از قبیل سیر و خمیر و امثال آنها تبدیل به سرکه شد پاک نمیگردد. واستدلال کرده است به این که از پیامبر صلی الله علیه وسلم سوال شد:
سُئِلَ عَنِ الـْخَمْرِ تُتَّخَذُ خَلاًّ فَقَالَ: «لاَ». (رواه مسلم).
«آیا جایز است شراب را به سرکه تبدیل کرد؟ گفت: نخیر».
پیامبر صلی الله علیه وسلم نهی کرد از این که چیزی در شراب اندازند تا به سرکه مبدل گردد. و باز بر حرام بودن تبدیل کردن شراب به سرکه استدلال کرده است به این که چون طلحه اسلام آورد مقداری شراب یتیمان نزد او بود گفت: ای رسول الله آیا میتوانم آن را به سرکه مبدل سازم؟ پیامبر r گفت: خیر! و او را از تبدیل کردن به سرکه نهی کرد.
فرق شرابی که خود به خود به سرکه مبدل شود با شرابی که با انداختن چیزی در آن به سرکه تبدیل شود این است، که آن چیز را که در شراب میاندازند به وسیله شراب نجس و ناپاک میشود و چون شراب سرکه تبدیل شد، سرکه مبدل از شراب به وسیله آن چیزی که قبلا در شراب انداخته شده بود و نجس العین گردیده نجس و ناپاک میشود و به هیچ وجه پاک نمیگردد.
و این وقتی است که آن جسم انداخته شده تا زمان تبدیل شدن شراب به سرکه در آن بماند، ولی اگر پیش از تبدیل شدن شراب به سرکه آن جسم انداخته شده را بیرون آورده باشند اگر چه لحظه ای پیش از آن باشد، سرکه نجس و ناپاک نمیشود بلکه پاک است.