همچنان که می‌بینیم، این آیات ادّعای کسانی را که خیال می‌کنند، افرادی غیر از خدا هستند که می‌توانند به آنها فرزندی عطا کنند، چگونه مردود و محکوم به شرک می‌کنند! و می‌گوید: آنان خود هم نمی‌توانند برایشان کاری کنند تا چه رسد به شما!! یعنی اگر خودشان دارای فرزند نشدند، و خداوند نخواهد بدانان ببخشد، چه کار می‌توانند بکنند؟! یا اگر خودشان مریض شدند به چه کسی پناه می‌برند؟!
قرآن نشان می‌دهد، پیامبران الهی : ـ همان کسانی که امروز، مردم به آنان متوسّل می‌شوند و از آنان طلب فرزند و یا شفای مریض می‌کنند، خودشان از خدا درخواست فرزند می‌نمودند؛ نه غیر او. چنانچه درباره زکریا و ابراهیم علیهما السلام می‌فرماید:
[ در آنجا زکریا، پروردگارش را خواند و (چنین) دعا کرد: پروردگارا! از جانب خود به من فرزند پاکی عطا فرما که بی‌شک تو شنونده دعایی ] … [ حمد و ستایش مخصوص خدایی است که به من در زمان پیری، اسماعیل و اسحاق را بخشید. بدون شک پروردگارم شنونده دعاهاست] …
و همین ابراهیم -علیه السلام که می‌گوید: {وَ إِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ یَشْفِینِ} .
[ و هر گاه من مریض شدم، هموست که مرا شفا می‌دهد ] …
همچنین می‌فرماید: آنان که از دنیا رفته و مرده‌اند، نمی‌دانند چه زمانی برانگیخته می‌شوند. پس چگونه می‌توانند از احوال و نیّات و فریادهای بندگان خدا آگاه باشند؟!
آن کسانی را که به جز خدا به فریاد می‌خوانید، نمی‌توانند چیزی را خلق کنند و بلکه خودشان خلق می‌شوند! (پس آیا باید مخلوقات ضعیف و همنوع خود را به فریاد بخوانید یا خالق همه شما و کائنات را؟!). آنها مرده‌اند و زنده نیستند، و نمی‌دانند که (هم خود و هم بندگانشان) چه وقت زنده و برانگیخته می‌شوند! خدای شما (که باید تنها او را بخوانید و بپرستید) خدای یگانه و واحد است ] …
و امّا اینکه می‌گویند: جایز نیست این واسطه قرار دادن را شرک بدانیم؛ چون در تمامی اعمالِ بندگان، آنچه معیار و ملاک است، نیّت است و کسانی که به قبور بندگان صالح خدا متوسّل می‌شوند، نیّتشان شرک نیست!! باید در جوابشان بگوییم:
این سخن نیز به هیچ وجه صحیح نیست؛ زیرا در عملِ مقبول از نظر دین، واجب است که اوّل نیّت در آن درست باشد و ثانیاً صورت و ظاهر عمل نیز در برابر شرع باشد، و هر گاه به یکی از این دو رکن عمل نشود و عملی که فاقد یکی از این دو باشد، مقبول نیست. عملی که ظاهرش برابر شرع باشد، اگر چنانچه صاحبش از روی ریا و نفاق آن را انجام دهد، باطل است و نیّت و قصد درست هم، اگر در راه درست و مشخّص‌شده دین برابر آن عملی صورت نگیرد، دارای ارزش نیست و مورد توجّه قرار نمی‌گیرد.
مگر نمی‌بینیم که قوانین بشری و وضعی‌شان، به هنگام ارتکاب جرم و خطا، به حُسن نیّت فرد مُجرم اصلاً اهمّیّت نمی‌دهند و موقع اجرای قانون و صدور حکم، به جهل نسبت به قانون یا قصد و نیّت، توجّهی نمی‌کنند و این عوامل هرگز مانع اجرای حکم نمی‌شود و از این طریق، راه حیله و نیرنگ را بسته و از حقیقت حمایت می‌کنند!
حال آیا دین خدا، از قوانین بشری هم پایین‌تر است؟! ما چرا از اینکه زیارت‌کنندگان متوسّل به قبور را مشرک بدانیم، باید ترس و حیاء داشته باشیم، در حالی که رسول خدا صلی الله علیه وسلم ریاکنندگان را مشرک توصیف کرده و فرموده است:
«الریاء شرک»: «ریاء شرک است!».
و امّا آنچه می‌گویند: اصحاب پیامبر صلی الله علیه وسلم نیز به غیر خدا متوسّل می‌شدند، به راستی که سخن زشت و ناپسند و بدون دلیل و مدرک است!
قرآن کریم تصریح دارد که دعای انسان زنده برای خود و دیگران و حتّی برای مردگان نیز کاملاً خوب و مطلوب است، و بر زبان بسیاری از انبیاء : و صالحین ذکر شده است؛ از جمله دعای ابرهیم و نوح علیهما السلا است که گفتند:
[ پروردگارا! من و پدر و مادرم و همه مؤمنین را در روز قیامت، مورد غفران خود قرار ده ] … [ پروردگارا! من و پدرم و تمام کسانی را که مؤمنانه به خانه من می‌آیند و سایر مردان و زنان باایمان را بیامرز ] …
مگر نه این است که خداوند به رسولش صلی الله علیه وسلم زمانی که زنده بود فرمان داده که هم برای خود و هم برای زنان و مردان مؤمن، برای گناهانشان از خداوند طلب مغفرت کند؟!
[ (ای محمّد!) بدان که هیچ خدایی جز اللّه وجود ندارد و برای گناهان خود و مردان و زنان مؤمن آمرزش بخواه ] …
و مگر نه این است، موقعی که رسول خدا صلی الله علیه وسلم زنده بود، مردم و گناهکارانی از قبیل منافقان مدینه نزد او می‌شتابیدند و از او می‌خواستند تا برایشان از خداوند طلب مغفرت و آمرزش بخواهد و او هم چنین می‌نمود؟!
[ و اگر آنان بدان هنگام که (با نفاق و دوروغگویی و زیرپاگذاشتن فرمان خدا) به خود ستم می‌کردند، به نزد تو می‌آمدند و از خدا طلب آمرزش می‌نمودند و پیامبر هم برایشان درخواست بخشش و مغفرت می‌کرد، بیگمان خدا را بس توبه‌پذیر و مهربان می‌یافتند ] …
چنانچه خداوند، بر ما نیز تمام کسانی که بعد از مهاجرین و انصار، صحابه گرانقدر رسول خدا صلی الله علیه وسلم آمده و یا خواهند آمد سزاوار دانسته که برای خود و برای آنها که درگذشته‌اند چنین دعا کنیم:
[ و کسانی که بعد از آنان (اصحاب پیامبر) می‌آیند و می‌گویند: پروردگارا! ما و برادران ما را، کسانی که در ایمان‌آوردن از ما سبقت گرفته‌اند، بیامرز و ببخش ]…
در احادیث نیز، رسول خدا صلی الله علیه وسلم به ما فرموده که غایبانه برای همدیگر دعای خیر کنیم، و مگر در نماز برای بندگان صالح خدا دعا نمی‌کنیم و درود و سلام نمی‌فرستیم؟! پس اینکه عمربن‌خطاب از عبّاس رضی اللّه عنهما خواست تا برای مسلمانان دعا کند و او هم دعا کرد و مسلمانان نیز در اطرافش آمین می‌گفتند، از قبیل همین دعاهاست که بندگان زنده خدا، از خدا طلب توجّه و لطف می‌کنند و از او می‌خواهند بندگانش را مورد رحم و پناهش قرار دهد.
«زبیربن‌بکّار»، دعای عبّاس رضی الله عنه عموی پیامبر صلی الله علیه وسلم را به هنگامی که عمر رضی الله عنه از او خواست که طلب نزول باران کند، چنین آورده است:
«خداوندا! هیچ بلایی نازل نشده است، مگر به سبب گناهی و هیچ بلایی هم برطرف نشده است، مگر به سبب توبه‌ای. اینک مردم مرا به خاطر مکانت من پیش پیامبرت، به پیشگاه تو متوجّه ساخته‌اند. اینک دستان گناهکار ما به سوی تو برداشته شده و پیشانی ما با توبه به سوی تو روی آورده است. پس ما را از باران رحمت خود سیراب گردان!».
و همچنان که تواریخ آورده‌اند، هنوز دعای عبّاس رضی الله عنه تمام نشده بود که ناگهان ابرهای ضخیم و تیره‌ای در آسمان پدیدار شدند و باران شروع به باریدن گرفت.
البته این تنها منحصر بر این نیست که صالحان برای گناهکاران دعا کنند، بلکه این عام است و همه می‌توانند برای همدیگر دعا کنند. چنانچه رسول خدا صلی الله علیه وسلم از عمربن‌خطاب رضی الله عنه خواست که برایش دعا کند، همچنین همه مسلمانان را دستور داده که برایش دعا کنند. مگر نه این است که بر او در نماز و غیر آن درود و صلوات می‌فرستیم، همانگونه که خدا در قرآن امر فرموده است؟! حال این چه پیوندی با این توسّلات جاهلانه دارد که مردم این چنین بدان گرفتار شده‌اند؟! باید بدانند که حتماً در روز قیامت پشیمان می‌شوند؛ چرا که خالق را با مخلوق یکسان قرار داده‌اند:
[ (مشرکین در روز قیامت به معبودان خود می‌گویند:) به خدا سوگند! ما در گمراهی آشکاری بوده‌ایم. آن زمان که شما را با پروردگار جهانیان (در عبادت و اطاعت و فرمانبرداری و پرستش) برابر می‌دانستیم ] …
وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین