سی و نهمین پایه از پایه‌های ایمان: دوری‌جستن از خوردنی‌ها و نوشیدنی‌های حرام(۲)

عائشه گفته است: «سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ  صلی الله علیه وسلم عَنْ الْبِتْعِ فَقَالَ کُلُّ شَرَابٍ أَسْکَرَ فَهُوَ حَرَامٌ»[۱]. «از رسول الله  صلی الله علیه وسلم در مورد شراب عسل سوال شد، فرمود: هر نوشیدنی­ای که مست کند حرام است». و حدیث ابن عمر  رضی الله عنهما پیامبر صلی الله علیه وسلم فرموده است: «کُلُّ مُسْکِرٍ خَمْرٌ وَکُلُّ مُسْکِرٍ حَرَامٌ…»[۲]. «هر مست‌کننده­ای شراب است و هر مست‌کننده­ای حرام است…». در روایت امام مسلم رحمه الله  می­افزاید: «وَمَنْ شَرِبَ الْخَمْرَ فِى الدُّنْیَا فَمَاتَ وَهُوَ یُدْمِنُهَا لَمْ یَتُبْ لَمْ یَشْرَبْهَا فِى الآخِرَهِ». «کسی‌که در دنیا شراب بنوشد و بدون توبه بمیرد در آخرت از نوشیدن [شراب بهشتی[۳]] محروم می­شود».

دلیل از سنت: حدیث أبی­ هریره رضی الله عنه: «أُتِیَ رَسُولُ اللَّهِ ج لَیْلَهَ أُسْرِیَ بِهِ بِإِیلِیَاءَ بِقَدَحَیْنِ مِنْ خَمْرٍ وَلَبَنٍ فَنَظَرَ إِلَیْهِمَا فَأَخَذَ اللَّبَنَ قَالَ جِبْرِیلُ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی هَدَاکَ لِلْفِطْرَهِ لَوْ أَخَذْتَ الْخَمْرَ غَوَتْ أُمَّتُکَ»[۴]. «شب أسری برای رسول الله  صلی الله علیه وسلم دو قدح آورده شد، یکی از شراب و دیگری از شیر، به آن دو نگاه کرد و شیر را برداشت، جبرئیل فرمود: شکر و ستایش الله را که تو را به فطرت هدایت نمود، اگر شراب را برمیداشتی امتت گمراه می‌شدند». و حدیثی‌که در قبل به آن اشاره شد: «شراب‌خور وقتی شراب می­نوشد مؤمن نیست».

امام بیهقی رحمه الله  با اسنادش از حسن بصری رحمه­الله آورده است: «به مردی از اعراب گفته شد: چرا نبیذ (نوعی شراب) نمی­نوشی؟ گفت: قسم به خدا! هیچ چیز مرا بیشتر از عقل سالم راضی نمی­کند، چگونه آن را فاسد کنم»[۵] و از حکم بن هشام آمده است که به پسرش می­گفت: «ای پسرم از نبیذ بر حذر باشد پس آن استفراغی است در کنج دهانت و نجاستی است در پشتت و حد[شلاقی] است بر کمرت و [توسط آن] مورد مضحکۀ بچه­ها قرار می­گیری و اسیر حساب‌رس می­گردی»[۶] و بعضی حکیمان می­گویند او به پسرش گفت: «چه چیز تو را به نبیذ دعوت می­دهد؟ گفت: هضم کردن غذایم، گفت: قسم به الله آن دینت را هضم می­کند»[۷].

و از عبدالله بن إدریس[۸]:

کل شراب مسکر کثیره		من تمره أو عنب عصیره
فإنه محرم یسیره		إنی لکم من شره نذیره

«هر نوشیدنی که زیاد آن مست می­کند، چه از خرما و چه از آب انگور، کَمش حرام است، و من برای شما ترساننده از شر آن هستم».

واز ابی بکر بن ابی الدنیا که شعری برای پدرش سرود[۹]:

وإذا النبیذ على النبیذ شربته

أزرى بدینک مع ذهاب الدرهم

«و وقتی نبیذ را بر نبیذ می­نوشی، به دین تو عیب وارد می­کنم و همراه آن مالت نیز هلاک می­شود».

و حسین بن عبد الرحمن سروده است[۱۰]:

أرى کل قوم یحفظون حریمهم		ولیس لأصحاب النبیذ حریم
إذا جئتهم حیوک ألفا ورحبوا		وإن غبت عنهم ساعه فذمیم
أخاهم إذا ما دارت الکأس بینهم		وکلهم رث الوصال یقوم
فهذا ثنائی لم أقل بجهاله		ولکن بحال الفاسقین علیم

«هر قومی را می­بینم که حریم‌شان را حفظ می­کنند، [ولی] برای اصحاب نبیذ حریمی وجود ندارد، وقتی نزد آنها می­روی هزار بار به تو سلام می­کنند و خوش­آمد می­گویند، و اگر مدت زمانی نزد آنها بنوشی مذمت خواهی شد، برادرشان وقتی جام را بین آنها می‌گرداند، و تمامی آنها برای وصال خود [با شراب] مرثیه­سرایی خواهند نمود، و این ستایش من است که آن را از روی جهالت نمی­گویم، ولی به حال گناه‌کاران عالم هستم».

 

 

 

 

[۱]– صحیح بخاری: ۵۵۸۵- ۵۵۸۶؛ صحیح مسلم: ۵۳۲۹- ۵۳۳۰- ۵۳۳۱- ۵۳۳۲؛ سنن ابو داود: ۳۶۸۲؛ سنن نسائی: ۵۵۹۲- ۵۵۹۳- ۵۵۹۴؛ صححه آلبانی.

[۲]– صحیح مسلم: ۵۳۳۶- ۵۳۳۷- ۵۳۳۹؛ سنن ابوداود: ۳۶۷۹- ۳۶۸۰؛ سنن ترمذی: ۱۸۶۱؛ سنن نسائی: ۵۵۸۲- ۵۵۸۳- ۵۵۸۵- ۵۵۸۶- ۵۷۰۱؛ سنن ابن ماجه: ۳۳۹۰؛ صححه آلبانی.

[۳]– شراب بهشتی طبق آیات قرآن (محمد ۱۵و الواقعه ۱۹) مثل شراب دنیا بدمزه نبوده و بعد از نوشیدن آن سر درد نمی­آورد(خماری ندارد) و در عین مستی بی­عقل نمی‌کند.(مترجم)

[۴]– صحیح بخاری: ۴۷۰۹- ۵۵۷۶؛ صحیح مسلم: ۵۳۸۵؛ سنن نسائی: ۵۶۵۷؛ شیخ آلبانی آن را صحیح دانسته است.

[۵]– شعب الإیمان: ۵۶۰۳٫

[۶]– شعب الإیمان: ۵۶۰۵٫

[۷]– شعب الإیمان: ۵۶۰۶٫

[۸]– شعب الإیمان: ۵۶۲۵٫

[۹]– شعب الإیمان: ۵۶۰۶٫

[۱۰]– شعب الإیمان: ۵۶۱۳٫