خوشبختی زناشوئی شبیه شانه ی عسلی است که دو زنبور آن را می سازند و هر چه بیشتر در آن تلاش شود شیرینی عسل آن بیشتر می شود ، بیشتر مردم می پرسند که چگونه خوشبختی را در خانه یشان بوجود آورند و برای چه در بدست آوردن آرامش و استقرار خانوادگی شکست می خورند .
شکی نیست که خوشبختی زناشویی بر عهده ی زوجین است پس چاره ای جز وجود محبت بین زوجین نیست ، و هدف از محبت احساسات شتاب زده و زود گذری نیست که گاهی شعله ور می شوند و گاهی خاموش ، بلکه مقصود آن توافق روحی و احساس عاطفی اصیلی بین زوجین است .
و خانه ی خوشبخت فقط بر محبت نمی ایستد بلکه به ناچار باید آن را روحیه ی از خودگذشتگی و بردباری فرا گیرد و بردباری و تسامح صورت نمی گیرد مگر با حسن ظن نسبت به همدیگر و اعتماد بین طرفین . و تعاون عامل اساسی در آماده کردن خانه ی خوشبخت است و بدون آن ارزش محبت و تسامح ضعیف می گردد . تعاون و همکاری می تواند ادبی یا مادی باشد . اولی در حسن استعداد زوجین در حل مشکلاتی که برای خانواده پیش می آیند ، تجسم می یابد ، بیشتر مشقت ها از عدم توانایی یکی از زوجین در رنجهای دیگری و یا عدم در نظر گرفتن و پرداخت حقوق شریکش ، نشات می گیرد.
ما بدون یاد کردن از عفتی که با بزرگواری و فروتنی همراه است و محور زنگی با ارزش می باشد و اصل خیر در روابط انسانهاست ، نمی توانیم عوامل اصلی در آماده سازی خانه ی خوشبخت را بر شماریم.
یکی از علماء جامعه شناسی نوشته و می گوید : ” تجربه برای من روشن کرده است برترین شعار ممکن که زوجها برای رهایی از سختی ها ممکن است آن را برگیرند این است که هیچ آتشی یافت نمی شود که اطفاء آن در آغاز شعله ور شدنش با فنجان آبی مشکل باشد ….. چرا که اکثر اختلافات زناشوئی که منجر به طلاق می شوند به چیزهای بی ارزشی بر می گردند که به تدریج توسعه می یابند تا جایی که اصلاح آنها مشکل می شود ” .
و مسولیت ایجاد خانه ی خوشبخت بر والدین نیز قرار می گیرد و چه بسیار زبان سوزان و طعنه زننده و یا سرشت تندی که سریع به جنگ و دشمنی می شتابد و باعث ازبین رفتن این خانه می شود و چه بسیار حب تسلط و سلطه گری و یا عدم اخلاص از طرف یکی از والدین و امور به ظاهر کوچک و در معنی جهت بنای این منزل ، بزرگ ، که باعث انهدام سعادت خانوادگی می شوند.
و در اینجا بعضی از آن وصایا که می تواند در خوشبختی زوجه ات سهمی را ایجاد کند :
۱ – به زوجه ات اهانت نکن ، چون هر اهانتی که به سویش کنی در دل و ذهنش باقی خواهد ماند .
و خطرناک ترین اهانتهایی که همسرت نمی تواند آنها را از ته دل بر تو ببخشاید ، هر چند به صورت زبانی بخشیده باشد ، این است که او را بزنی و یا فحش و ناسزا بگویی و یا پدر و مادرش را لعنت کنی و یا آبروی آنها را مورد اتهام قرار دهی .
۲ – رفتارت را با زوجه ات خوب کن تا او نیز با تو به نیکی رفتار کند.
به او بفهمان ( این احساس را ایجاد کن ) که وی را بر خودت برتری می دهی و در خوشبخت کردنش بسیار طمع داری و محافظ سلامتیش هستی و مثلاً اگر مریض شود هر آنچه که در توانت داری ، فدایش می کنی .
۳- به یاد داشته باش که همسرت دوست دارد که با او بنشینی و از هرچه که در ذهنت خطور می کند از کارها حرف بزنی به خانه ات با حالت ترشرویی و عبوس بودن و بی صدا و گنگ بر نگرد که همه ی اینها در او ناراحتی و بی اعتمادی را بر می انگیزد.
۴ – اهتمامات و کارهای شخصی که مربوط به فرهنگ و تخصصت هستند بر همسرت فرض نکن مثلاً اگر در رشته ی افلاک و ستاره شناسی استاد هستی از او انتظار نداشته باش که همچون تو به ستاره ها و آسمانها توجه کند.
۵ – در زندگیت راست باش تا او نیز چنان باشد .
در روایت آمده « بخشش کنید تا زنانتان نیز بخشش کنند » (رواه طبرانی ) و هشدار از آنکه نگاهت را به چیزی بیندازی که برای تو حلال نیست چه آن چیز در راه باشد یا در مقابل صفحه ی تلویزیون و چقدر یدند مشکلاتی که ماهواره ها برای زندگی زناشویی می آورند.
۶ – بسیار بر حذر باش از اینکه غیرت زنت را تحریک کنی . بدین وسیله که هر چند باری به او یاد آور شوی که قصد و میل ازدواج با دیگری داری و یا تعجب و(شیفتگی ) خودت را نسبت به یکی از زنان نشان دهی ، که اینها در صمیم قلبش نفوذ می کنند و دوستی و محبتش به موجی از گرفتگی و شک و گمانها تبدیل می شود و بیشتر آن احساسات با بیماریهای مختلف بدنی پدیدار می گردد.از سردرد گرفته تا دردهایی در اینجا و آنجا که در آن زمان شوهر ،همسرش را برگرفته ، از دکتری به دکتری است.
۷ – زوجه ات را به یاد اشتباهاتی که از او در مکانهای خاص سر زده ، نینداز و او را با آن اشتباهات و عیبها بخصوص در مقابل دیگران خوار نکن.
۸ – راه و روشت را هرچند گاهی درست کن ، مطلوب نیست که فقط همسرت را وادار کنی تا سلوکش را اصلاح کند وتو بر عقیده ات پافشاری می کنی و به آن ادامه می دهی و با این کار به چیزی نزدیک می شوی که خشم همسرت را بر می انگیزد هر چند به شوخی باشد .
۹ – از صفات نیکوی همسرت برگیر پس چه بسیار مردانی که با دیدن تمسک همسرشان به ارزشهای دینی و اخلاقی و دیدن اعمال باارزشی که از زنانشان سر می زند ، آنها نیز به دینشان پایبند شده اند.
۱۰ – ملزم به آرامش باش و خشمگین نشو چون خشم اساس کینه توزی و بغض است و اگر در قبال همسرت دچار اشتباهی شدی از او عذر خواهی کن ( در غیر این صورت ) شب را نخواهی آسود چون هم خودت خشمگین هستی و او نیز ناراحت و گریان . به خاطر داشته باش که آنچه از او خشمگین می شوی در بیشتر وقتها امر بی ارزشی است که شایسته نیست به خاطر آن صفای زندگی زناشویی را کدر سازید و نیازی به آن همه جوش و خروش نیست . از شیطان رانده شده به خدا پناه ببر و جوش و خروشت را آرام کن و بدان که روابط و محبتی که بین تو و همسرت وجود دارد بسیار با ارزش تر از آن است که با لحظه ای خشم زودگذر و یا جوش و خروش و واکنشی ناگهانی و بی ارزش ، آنها را ناپاک و کدر سازی.
۱۱- اجازه بده که همسرت بر خودش تکیه کند و او را پیرویی که حتماً در چارچوب وضع شده ی تو بگردد و یا خدمتکاری که فقط مجری دستورات تو باشد ، قرار نده بلکه او را یر آنچه که با آن احساس وجود می کند و به تفکر و آرامشش می انجامد تشویق کن در تمامی کارهایت از او طلب مشورت کن و به آنچه که بهتر است با او صحبت کن هرگاه دانستی که تصمیمش بهتر است آنرا برگیر و او را نیز از آن با خبر کن و اگر با نظرش مخالفت کردی پس او را با مهربانی و مهارت به رای خودت برگردان .
۱۲ – هرگاه همسرت اقدام به عملی کرد که شایسته ی تعریف و تمجید است ، او را ثنا و تعریف کن که رسول خدا صلی الله علیه و سلم فرموده اند هر کس از مردم قدر دانی نکند از خداوند هم تشکر و قدر دانی نمی کند»(رواه الترمذی )
۱۳- از جریحه دار کردن و توبیخ خودداری کن و او را با دیگر زنان قوم و خویشت که (رفتار و سلوک آنها ) تو را به تعجب می اندازد مقایسه نکن که از او بخواهی ،آنها را نمونه ی ایده آل بر گیرد و در پی آنها حرکت کند و یا پا به پای آنها نفس بکشد (تمام رفتارش را مانند آنها کند).
۱۴- سعی کن به امکاناتی که باعث تشویق او بر پافشاری و مداومت و تحصیل معارف می شوند ، احترام گذاری ، پس (مثلاً) اگر خواست که در یکی از رشته های معارف گواهی نامه ای بدست آورد آن را برایش میسر بگردان ، همین که آن امر میسر گردد دیگر با مبادئ دین مخالفت نخواهد کرد و این ، او را از واجبات زندگی زناشوئی و خانوادگی بازنداشته و به خود مشغول نمی کند. و با موفقیتی که همسرت در کاری که به آن پرداخته و کسب نموده ، همساز و موافق باش .
۱۵-با تمام وجود به همسرت گوش بده که این باعث رهایی یافتن او از غمها و مصیبتهایی که بر او قرار دارند و باعث پرهیز از تحریکات و انکارها می شود برخی از زنان وجود دارند که نمی تواند سخنشان را نگه دارند و به بد گویی و اهل و قومت می پردازند که در این زمان بر تو است که سخن را به حکمت و پند نیکو مرتبط کنی .
۱۶-این احساس را در همسرت ایجاد کن که از هر خطری در امان است و تو لحظه ای در این امر کوتاهی نمی کنی و یا ذره ای از او جدا نمی شوی .
۱۷-در همسرت این احساس را بوجود بیاور که تو ضامن نگهبانی او از جهت اقتصادی و مالی هستی هرچند که او از نظر مادی در وضع خوبی باشد و اینکه تو هیچ طمعی نسبت به مالی که از پدرش به ارث برده نداری و شرع و دین برای تو هیچ راهی جهت استیلا یافتن بر اموال او را قرار نداده و با این دلیل که او مال دار است به وی بخل نورز پس هر چند بی نیاز باشد نیاز روحی روانی دارد با این احساس که تو جانشین حقیقی پدرش هستی .
۱۸- از روابط اجتماعی غیر مجاز بر حذر باش . چه بسیار از خانه های زناشوئی که خراب می شوند و منشاء آن همان روابط است.
۱۹- حب همسرت را با حب والدین و اهلت همراه کن . بگونه ای که حب یک طرف بر طرف دیگر سرکشی نکند و عشق به یک گروه بر دیگری سیطره نیابد . . پس به هر صاحب حقی حقش را به نیکی و با عدل ، بده .
۲۰- با همسرت همانگونه باش که دوست داری همسرت در میدانهای زندگی آنگونه با تو باشد پس او آنچه را که تو دوست داری از وی سر زند ، او نیز از تو دوست دارد . ابن عباس رضی الله عنهما می گوید : همانا من چیزی را می خواهم زیور و زینت زن قرار دهم که دوست دارم او نسبت برای من زینت قرار دهد .
۲۱- به او عدل فراوان و بهره ی سهل الوصولی از نعمتهای خارج منزل عطا کن تا از انواع تحولات بهره برد بخصوص قبل از آنکه صاحب فرزندانی شود و خود را به آنها سرگرم کند.
از ته دل و با تمام وجود او را در اموری مشارکت بده که خودت می خواهی او تو را در آنها مشارکت دهد . و به دیدار اهلش بپرداز و ارتباط عاطفیت را با آنها و احترام گذاشتن در قبال اهلش را حفاظت کن .
۲۲- مگذار که با پرداختن بیش از حد به شغلت ، او نسبت به آن رشک ورزد و نگذار که کار ، تمام وقت تو را بگیرد بخصوص در تعطیلات هفتگی (بیشتر به همسرت بپرداز ) او را بر خودت حرام نکن چه می خواهد داخل منزل باشد یا خارج آن ، تا احساس ملال و خستگی و بی حالی نکند.
۲۳- هرگاه از خانه خارج شدی با لبخند و طلب دعاء با او وداع کن و هرگاه داخل شدی او را غافلگیر نکن تا آماده ی ملاقات با تو باشد و گر نه ممکن است در وضعی باشد که تو دوست نداری او را در آن وضعیت ببینی به خصوص هنگامی که از مسافرت بر می گردی .
به زندگی با یک عینک نگاه کنید . رسول خدا صلی الله علیه و سلم از برای زنان چنین وصیت کرده است : « با همسرانت همراهی و رفاقت کن» و همچنین می فرماید : « زنان برای مردان همچون شقایق هستند » (احمد در مسندش آن را روایت کرده است ) و باز می فرماید : « برای زنان طلب خیر کنید ».
۲۴- سعی کن که همسرت را در بعضی امور خانگی کمک کنی و بیان شده که از معاشرتهای نیکوی رسول خدا صلی الله علیه و سلم ، مشارکت ایشان با همسرانش در یاری رساندن آنها جهت انجام واجبات خانگی آنها بوده است . حضرت عائشه رضی الله عنها می گوید : پیامبر صلی الله علیه و سلم در محنت (یعنی خدمت ) به اهلش بود و هرگاه وقت نماز می رسید برای نماز خارج می شد.
۲۵- سعی کن از کاستیهای همسرت چشم پوشی کن و برای پوشاندن این نقصها ، نیکی ها و بزرگواری هایش را به یاد آور به خاطر این گفته ی رسول حدا صلی الله علیه و سلم که مسلم آن را روایت می کند: « مرد مومن از زن مومن ، اگر در او خلق و خویی را زشت دانست ، ناراحت نمی شود چون (خلق نیکوی ) دیگری (که در آن زن وجود دارد ) او را راضی کرده است » .
۲۶- زوج باید با زوجه ی خود مهربانی و مزاح کند و در آن مورد از رسول خدا صلی الله علیه و سلم متابعت کند « پس تو با همسرت و او با تو ، (با همدیگر) شوخی و مزاح نمی کنید؟» و حتی از عمر بن خطاب رضی الله عنه که در حکمش بسیار محکم و خشن است روایت شده که می گوید : « شایسته است که مرد در بین اهلش مانند کودکی باشد ( از جهت انس و سادگی ) هر چند در میان مردم همچون مرد بوده است .
۲۷- با بلند همتی و بلند نظری به نقد همسرت گوش فرا ده . همسران پیامبر صلی الله علیه و سلم از نظر ورایش بر می گشتند (با نظرش مخالفت می کردند ) و او صلی الله علیه و سلم از آنها ناراحت و خشمگین نمی شد.
۲۸- به همسر و فرزندانت نیکی کن که رسول خدا صلی الله علیه و سلم فرموده اند : « بهترین شما ، بهترین آنها برای اهلش است » پس اگر به آنها نیکی کردی به تو نیکی می کنند و زندگی مشقت بار و فرومایه را به خوشبختی و زندگی گوارا تبدیل می کنند .
۲۹- بر همسرت و خودت و فرزندانت بخل نورز ، و به روش درست انفاق کن که انفاق تو بر اهلت صدقه است . رسول صلی الله علیه و سلم می فرماید : « بهترین دینارها دیناری است که بر اهلت انفاق می کنی ».
۳۰- براى خودت و همسرت دعا کن، زیرا دعاى بنده براى مسمان دیکر در بنهانى مستجاب است، همانطور که در حدیث صحیح وارد شده است، بنابران براى بهبودى زنکی زناشویى ات براى خودت و همسرت در بنهانى دعا کن.
ترجمه: منیر