سید وسادات به چه کسانی میگویند؟ مگر در ایران سید وسادات وجود دارد ایرانیان که عرب نیستند و از نسب مگر به اعراب میرسند؟ آیا انتساب از طرف پدر به فرزند منتقل نمیشود پس پیامبر چون پسر نداشتند ودختر از ایشان باقی مانده پس چطور ممکنه که از طرف دختر سید داشته باشیم ؟ معنی سید را توضیح دهید آیا در صلوات خود میتوانیم بنام پیامبر سید اضافه کنیم؟
الحمدلله،
سید به معناى مالک میاید، و همچنین به بزرگان و رؤساء یک قوم اطلاق میشود، همانطور که پیامبر صلى الله علیه و سلم هنگام قدوم سعد ابن معاذ که مجروح بود و او را آوردند به انصار فرمودند که: ” قوموا الى سیدکم ” (روایت بخارى ۴/۲۸)، یعنى: ” برخیزید براى سیدتان “.
ولى در مورد اطلاق کردن کلمه سید بر اشخاص، خلاف است بین علماء، طوریکه:
۱- برخى از علماء آنرا جائز میدانند و دلیلشان روایتى است که برخى مردم به پیامبر صلى الله علیه و سلم گفتند که تو سید ما و پسر سید ما هستید، و پیامبر صلى الله علیه و سلم در پاسخ به آنها فرمود: ” انما السید هو الله ” (روایت احمد در مسند ۴/۲۴، ۲۵ و أبو داود فی سنن (۴/۲۵۵، یعنى: ” بدرستیکه سید فقط خداوند هست “، یعنى پیامبر صلى الله علیه و سلم قول آنها را که گفتند پیامبر صلى الله علیه و سلم سید هست انکار کرد و فرمود که فقط خداوند سید هست، و این علماء که گفتن آنرا منع میکنند گفتند: این روایت دلیل بر اینست که اطلاق کردن سید بر مخلوق جائز نیست، زیرا این یکى از صفات خالق هست.
۲- ولى علمائى که گفتن آنرا براى مخلوق جائز میدانند دلیلشان اینست که خود پیامبر صلى الله علیه و سلم کلمه سید را بر روى یکى از اصحاب (سعد ابن معاذ) اطلاق کرد و به انصار فرمود که ” قوموا الى سیدکم “، یعنى ” براى سیدتان برخیزید ” (روایت بخارى)، که منظور سعد ابن معاذ بود که مجروح بود و او را نزد پیامبر صلى الله علیه و سلم آوردند، و یا اینکه در حدیث دیگرى پیامبر صلى الله علیه و سلم به صحابه در مورد حسن بن على رضی الله عنه فرمود: ” إن ابنی هذا سید ولعل الله أن یصلح به بین فئتین عظیمتین من المسلمین ” (روایت بخاری ۱۳۶۹)، یعنى: ” بدرستیکه این پسرم (یعنى حسن بن علی) سید هست، و چه بسا که خداوند توسط او بین دو گروه بزرگ مسلمانان صلح بر قرار کند”، و در حدیثى دیگر پیامبر صلى الله علیه و سلم فرمودند: ” الحسن والحسین سیدا شباب أهل الجنه ” (روایت ترمذی و حاکم)، یعنى: ” حسن و حسین سید جوانان اهل بهشتند “.
و در جمع بین این احادیث و حدیث ” انما السید هو الله ” میتوان گفت که سید مطلق خداوند هست و سیادت مطلق از آنِ خداست، ولى سیدى که براى بشر اطلاق میشود سید و سیادت محدود و مقید هست، بنابراین قول صحیحتر و راجحتر اینست که اطلاق کردن سید بر روى کسانى که رئیس قوم و یا فقیه و یا عالم و یا بزرگتر قوم و یا کسانى که واقعا از ذریات حسن و حسین رضی الله عنهما باشند جائز هست، ولى بهتر است که جلو یک شخص سید گفته نشود زیرا احتمال دارد او را به عُجْب و غرور و کبر وادارد.
ولى اینکه در اینزمانه گروهى مردم لقب سید به خود میدهند و بدینوسیله خود را بالاتر از سایر مردم میدانند و یا خود را از اولاد رسول الله صلى الله علیه و سلم میدانند تا اینکه مردم از آنها تبرک جویند و توسط این لقب مردم را استغلال میکنند حرام هست، و مخصوصا کسانى که به ادعاى سید بودن خمس نیز میگیرند، زیرا اگر ادعا دارند از اولاد رسول الله صلى الله علیه و سلم هستند که صدقه و زکات بر پیامبر صلى الله علیه و سلم و ذریاتش حرام هست، و اگر به دروغ خود را از ذریات رسول الله صلى الله علیه و سلم میدانند باز هم حرام هست زیرا مردم را فریب میدهند، در ضمن اگر کسى خود را از اولاد رسول الله صلى الله علیه و سلم میداند فضیلت و برترى او را بر دیگران نمیرساند، همچنانکه فرزند نوح علیه السلام که در حالت کفر غرق شد پیامبرى پدرش مقام او را بالا نمیبرد، زیرا هر کسى از خودش سؤال کرده خواهد شد و فضیلت والدین و اجدادش ربطى به او ندارد و پیامبر صلى الله علیه و سلم به فاطمه رضی الله عنها فرمود: ” ویا فاطمه بنت محمد سلینی ما شئت من مالی لا أغنی عنک من الله شیئا ” (روایت بخارى ۲۶۰۲)، یعنى: ” اى فاطمه دختر محمد، هر آنچه از مال من بخواهى طلب کن (یعنى اشکالى ندارد ولى) من نمیتوانم تو را از (عذاب) خداوند نجات بدهم “.
و شاعر میگوید:
گیرم پدرت بود فاضل *** از فضل پدر تو را چه حاصل
اما در مورد اضافه کردن کلمه سید در تشهد نماز، جائز نیست که این کلمه اضافه شود زیرا در متن تشهد در نماز که توسط پیامبر صلى الله علیه و سلم نقل شده است کلمه سید وجود ندارد، لذا جائز نیست که این کلمه را از خودمان به آن اضافه کنیم، ولى در غیر از نماز بین علماء اختلاف هست که آیا میشود کلمه سید به پیامبر صلى الله علیه و سلم اضافه کرد مثلا گفت: ” سیدنا محمد ” یا نه، ولى اشکالى ندارد که این کلمه را در غیر از نماز به پیامبر صلى الله علیه و سلم اضافه کرد، زیرا او در روایتى فرموده است که: ” انا سید ولد آدم یوم القیامه ” (صحیح – روایت ترمذی)، یعنى: ” من سید فرزندان آدم هستم در روز قیامت “، بنابراین میتوان گفت: سیدنا محمد صلى الله علیه و سلم.
در ضمن، به کافر و منافق گفتن سید جائز نیست، زیرا پیامبر صلى الله علیه و سلم فرمودند: ” لا تقولوا للمنافق سیدنا ، فإنه إن یک سیدکم فقد أسخطتم ربکم (روایت أحمد و أبو داود و نسائی – صحیح الجامع رقم ( ۷۴۰۵) صفحه ( ۱۲۳۴ )، یعنى: ” به منافق سید نگویید، زیرا اگر او سید شما باشد پروردگارتان را خشمگین کرده اید ” و الله اعلم.
والله اعلم
وصلی الله وسلم علی محمد و علی آله و اتباعه الی یوم الدین