یاد آوری نعمتها به مردم قریش
این سوره مکی است و چهار آیه دارد .
شرح و بیان:
این سوره در مکه پس از سوره ی تین نازل
شده است و چهار آیه دارد و نام آن از نخستین
آیه ی آن گرفته شده است .
پیوند و مناسبت این سوره با سوره فیل
هر دو سوره نعمتها را به مردم مکه یاد آوری
می کنند :
سوره فیل به نابودی دشمن بد سگال اشاره
می نماید که خواستند بیت را تخریب کنند.
این سوره هفت نعمت اقتصادی و اجتماعی و
همبستگی و پیوستگی میان آنان را در کوچ
کردن دو فصل سال و ….. خبر می دهد.
این سوره از جهت مفاهیم و درک مطلب به
سوره پیشین متعلق است (لِإِیلَافِ قُرَیْشٍ )
یعنی خداوند فیلبانان را به خاطر الفتی که
قریش با هم داشتند نابود کرد.
از این رو در مصحف ( ابی ) هر دو را یک
سوره به حصاب آورده ؛ ولی در مصحف امام
( نسخی که عثمان سلام الله علیه گرد آوری
کرده است ) دو سوره مستقل اند و سر آغاز
هر دو با ( بسم الله ….. ) شروع می شود
آن گونه که اکنون هست .
خداوند خانه ی خود را برای مردم شهر مکه
جای امن و آسایش قرار داد و از زور گویی
زور گویان مصونش داشت همان گونه که
اصحاب فیل را نابود و رسوای تاریخ کرد
قریشیان خوب می دانستند که در سرزمین
آنان حرم امن و کعبه ی آمال قرار دارد حال
آن که پیرامونشان از گزند و دستبرد تباه کاران
و قدرت طلبان در امان نیست ( عنکبت/۴۶ ).
و غارت و کشتار و ستم در میان ملل به
عیان مشهود بود.
پس باید مردم قریش به خاطر همسایگی با
حرم حرم الهی که به هم انس و الفت دارند
و به راحتی در فصل از سال برای کسب انواع
نیازمندیها و امکانات زندگی به یمن و شام
می روند خدا را بپرستند خداوندگار که
نعمتشان داده و آنان را امنیت بخشیده است
و در این سفرها به سرزمین دور دست در
امانند و بیم و هراس ندارند ( نحل /۱۱۲و۱۱۴ ).