وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
کتابی است که مولفش آن را در بخش های آن حدود (۴۳۴۱) چهار هزار و سیصد و چهل و یک حدیث را دسته بندی نموده است. نزد بیش تر متأخرین به عنوان ششمین کتاب اصول حدیث(از امهات ست) شناخته می شود. تنها از کتاب های ”السنن” ، ”سنن نسائی و ابوداود و ترمذی” در رتبه ی پایین تری قرار دارد. معروف است که احادیثی که تنها در آن آورده شده باشد غالباً احادیث ضعیفی می باشند و تا جاییکه حافظ ابن حجر می گوید: “کار وی در این زمینه بطور کلی از روی تحلیل و استقرائی نبوده و در کل احادیث منکر بسیاری در آن یافت می شود. والله المستعان”. و همچنین ذهبی می گوید:” در آن احادیث منکر و تعداد اندکی نیز از احادیث موضوع وجود دارد. همچنین سیوطی بیان می دارد: تنها او به نقل از افراد متهم به دروغگویی و دزدی حدیث دست زده و برخی از احادیث مذکور جز بواسطه ی آن اشخاص شناسایی نشده اند.”
بیش تر احادیث این کتاب در میان کتاب های ششگانه یا عده ای از آن ها مشترک می باشد و تعداد احادیث مختص این کتاب به (۱۳۳۹) یک هزار و سیصد و سی و نه حدیث می رسد(طبق تحقیق استاد محمد فؤاد عبدالباقی رحمه الله)
* ابن ماجه:
نام ایشان ابوعبدالله محمد بن یزید بن عبدالله بن ماجه (به هاء ساکن و بخی نیز آن را تاء می خوانند) جد ایشان “ربعی” بوده است. ایشان در قزوین (عراق عجم آن زمان) و در سال ۲۰۹هـ ق تولد یافته است. در طلب حدیث به ری، بصره، کوفه، بغداد، شام، مصر و حجاز مسافرت نموده و از بسیاری از اهالی آن مناطق حدیث برگرفته است.
در سال ۲۷۳هـ ق در سن شصت و چهار سالگی وفات نمودند.
تألیفات سودمند بسیاری از وی به جای مانده است. (رحمه الله، وجزاه عن المسلمین خیرًا)
مسند امام أحمد
محدثان کتاب های مسانید را در رتبه ی سوم پس از کتاب های ”صحیحین” و ”سنن” قرار داده اند.
یکی از گرانقدرترین و سودمندترین کتاب های مسند، همان ”مسند امام احمد” می باشد، محدثان پیشین و کنونی گواهی داده اند که این کتاب جامع ترین و گسترده ترین کتاب حدیث و سنت می باشد که فرد مسلمان برای مسائل دین و دنیایش نیاز دارد. ابن کثیر می گوید: “هیچ کتاب مسندی به پای ”مسند احمد” در کثرت مطالب و نیکویی نگارش و اسلوب نمی رسد.” حنبل می گوید : ” پدرم من، صالح و عبدالله را یک جا جمع نمود و مسند را بر ما خواند و کسی کسی جز ما آن را نمی شنید.” همچنین می گوید: “این کتابی است که آن را از میان هفتصد و پنجاه هزار حدیث گردآورده ام و هرگاه مسلمانان در مورد حدیثی از رسول الله -صلّى الله علیه وسلّم- دچار اختلاف شوند به آن مراجعه نمایند، چنانچه آن را در آن جا یافتند خوب است، درغیر اینصورت دلیل و حجتی به حساب نمی آید.” اما ذهبی می گوید: “این گفته ی ایشان بطور عام و کلی می باشد، وگرنه ما احادیث قوی را در ”صحیحین” و “سنن” داریم و دیگر بخش ها داریم که در مسند یافت نمی شوند.
فرزند امام احمد، عبدالله، اضافاتی را به ان افزوده است که جزو روایات پدرش نبوده اند و به زوائد عبدالله شهرت دارند. همچنین ابوبکر قطیع،ی که از عبدالله و او از پدرش روایت کرده است، خود اضافاتی را بدان افزوده است که جزو نوشته های عبدالله و پدرش نیستند.
تعداد احادیث مسند با احتساب موارد تکراری به حدود(۴۰۰۰۰) چهل هزار حدیث و بدون احتساب موارد تکراری به (۳۰۰۰۰) سی هزار حدیث می رسد.