سنت های قولی (۳)

تسبیح در رکوع و سجود :
از حذیفه روایت است : (صلیت مع النبی صلی الله علیه وسلم فکان یقول فی رکوعه : سبحان ربی العظیم، و فی سجوده : سبحان ربی الأعلی)[۸] «با پیامبر صلی الله علیه وسلم نماز خواندم، در رکوعش می‌فرمود : سبحان ربی العظیم و در سجودش می‌فرمود : سبحان ربی الأعلی».
از عتبه بن عامر روایت است : (کان رسول الله صلی الله علیه وسلم إذا رکع قال : سبحان ربی العظیم و بحمده، ثلاثا، و إذا سجد قال : سبحان ربی الأعلی و بحمده ثلاثا)[۹] «پیامبر صلی الله علیه وسلم وقتی به رکوع می‌رفت سه بار می‌فرمود : سبحان ربی العظیم و بحمده و وقتی که به سجده می‌رفت سه بار می‌فرمود : سبحان ربی الأعلی و بحمده».

اضافه کردن یکی از دعاهای زیر، در اعتدال بعد از رکوع، و بعد از گفتن «ربنا و لک الحمد»: (ملء السماوات و ملء الأرض و ملء ما بینهما، وملء ما شئت من شیء بعد)[۱۰] «(این حمد) به پُری آسمانها و زمین و آنچه بین آن دو است و به پُری چیزی که بعد از آنها می‌خواهی».

اگر خواست به همین دعای اضافی اکتفا کند و اگر خواست آن را با دعای زیر کامل نماید : (أهل الثناء والمجد، أحق ما قال العبد، و کلنا لک عبد، لامانع لما أعطیت، ولامعطی لما منعت ولاینفع ذا الجد منک الجد)[۱۱] «(خداوندا) تو لایق ثنا و بزرگی هستی، تو شایسته‌تر از آن هستی که بنده می‌گوید و همه‌ی ما بنده تو هستیم، آنچه تو عطا می‌کنی هیچ مانعی برای آن نیست و آنچه را تو منع می‌کنی هیچ عطا کننده‌ای برای آن نیست، مال و دارایی نفعی نمی‌رساند آنکه نفع می‌رساند فضل و رحمت تو است».

(ربنا و لک الحمد حمدا کثیرا طیبا مبارکا علیه، کما یحب ربنا و یرضی)[۱۲] «پروردگارا! ستایش فقط لایق تو است، ستایشی زیاد، خوب و مبارک، آنطوریکه پروردگارمان دوست دارد و به آن راضی می‌شود».

[۸]) صحیح : [ص. نس ۱۰۰۱]، نس (۱۹۰/۲)، د (۸۵۷/۱۲۳/۳)، ت (۲۶۱/۱۶۴/۱).
[۹]) صحیح : [صفه الصلاه ۱۲۷]، د (۸۵۶/۱۲۱/۳)، هق (۸۶/۲).
[۱۰]) صحیح : [مختصر م ۲۹۶]، م (۴۷۸ و ۴۷۷/۳۴۷/۱)، د (۸۳۲/۸۲/۳)، نس (۱۹۹/۲).
[۱۱]) صحیح : [مختصر م ۲۹۶]، م (۴۷۸ و ۴۷۷/۳۴۷/۱)، د (۸۳۲/۸۲/۳)، نس (۱۹۹/۲).
[۱۲]) صحیح : [صفه الصلاه ۱۱۹].