سنت حجامت و روش کار آن

حجامت یکی از روشهای طب نبوی است که فواید بسیاری دارد و پزشکان امروزه بر فوائد آن اقرار کرده اند

و پیامبر صلی الله علیه وسلم نیز در مورد حجامت فرمودند:
«الشِّفَاءُ فِی ثَلاثَهٍ: فِی شَرْطَهِ مِحْجَمٍ، أَوْ شَرْبَهِ عَسَلٍ، أَوْ کَیَّهٍ بِنَارٍ، وَأَنَا أَنْهَی أُمَّتِی عَنِ الْکَیِّ».

(بخاری:۵۶۸۱).

(خداوند) شفا را در سه چیز قرا ر داده است و آنها عبارتند از؛ ۱- شکاف محل حجامت (حجامت کردن) ۲- خوردن عسل ۳- داغ کردن. (اما بدانید) من امتیانم را از (تداوی با) داغ کردن نهی می کنم.

و نیز از انس بن مالک رضی الله عنه روایت است که:

احْتَجَمَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم، حَجَمَهُ أَبُو طَیْبَهَ … قَالَ هُنَا فِی آخِرِهِ: أَنَّ رَسوْلَ الله صلی الله علیه وسلم قَالَ: «إِنَّ أَمْثَلَ مَا تَدَاوَیْتُمْ بِهِ الْحِجَامَهُ، وَالْقُسْطُ الْبَحْرِیُّ». وَقَالَ: «لاَ تُعَذِّبُوا صِبْیَانَکُمْ بِالْغَمْزِ مِنَ الْعُذْرَهِ، وَعَلَیْکُمْ بِالْقُسْطِ».
(بخاری:۵۶۹۶).

رسول الله صلی الله علیه وسلم حجامت کرد و ابوطیبه از او خون گرفت, … او در پایان این روایت می گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «بهترین دارو, حجامت و عود دریایی است». وهمچنین فرمود: «بخاطر درد گلو, انگشتانتان را در گلو ی کودکانتان فرو نبرید و آنان را شکنجه ندهید. بلکه از عود دریایی استفاده کنید».

بهترین درمان برای سرطان این است که قبل از گسترش آن و بعد از خواندن رقیه شرعی، خون فاسد، از بدن خارج می‌شود! کاری که به حجامت مشهور است.

امام ابن قیم رحمه الله می‌گوید: ” یکی از راههای درمان سحر، تخلیه و پاک نمودن مکانی است که سحر از آن جا نفوذ کرده است، ابوعبید در کتاب «غریب الحدیث» با سند خویش از عبدالرحمن بن ابی لیلی آورده است که (پیامبرصلی الله علیه وسلم آنگاه که سحر شده بودند به وسیله شاخ حیوان در سرخویش حجامت کردند)”
( زادالمعاد، ابن قیم۴/۱۲۵).

با وجود اینکه، حدیث بالا ضعیف است اما ابن قیم سعی در تصحیح حدیث دارد و این نشان می‌دهد که ایشان در این زمینه تجربیاتی شخصی دارد. وی می‌گوید: (برخی از عالمان کم دانش بر این حدیث ایراد گرفته و گفته‌اند: چه رابطه‌ای بین حجامت و سحر وجود دارد؟ و این دارو را با این درمان چه کار؟. اما اگر آنها این مطلب را از بقراط یا ابن سینا می‌شنیدند، بی‌تردید می‌پذیرفتند. بدانید که نوع سحری که پیامبر صلی الله علیه وسلم به آن مبتلا شدند در ذهن ایشان اثر گذاشته بود و ایشان گمان می‌بردند که کاری انجام داده‌اند، اما در حقیقت آنگونه نبود).

عبدالله بن محمد السدحان، مولف کتاب ‏«قواعد الرقیه الشرعیه»‏ می گوید: ” یکی از وقایع بسیار عجیب را که خود شاهد آن بودم، بیان می‌کنم: یکی از ثروتمندان بزرگ به یک بیماری خطرناک در زبانش مبتلا شده بود که ناگواریها و سختیهای زیادی برای وی فراهم آورده بود به گونه‌ای که به جز مایعات توان خوردن غذایی دیگر نداشت. وی در اثر سحر خاصی به این مبتلا شده بود. پزشکان داخل و خارج کشور از درمان وی ناتوان مانده بودند. که در نهایت توسط یکی از دوستان به وی پیشنهاد حجامت داده شد. و با انجام آن و کمک خداوند مشکل وی برطرف شد!.

حقیقتاً حجامت درمانی است که بسیار مورد بی‌توجهی قرار گرفته است، با وجودیکه برای بدترین بیماریهای این عصر هم درمان مفیدی است!.

در اینجا به بیان احادیث صحیح وارده در مورد حجامت می‌پردازم:

«بهترین دارو برای درمان دردها، حجامت است».

(بخاری، ۱۰/۱۲۶، ۱۲۷ و مسلم حدیث شماره ۱۵۷۷).

از انس بن مالک س روایت شده که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «در شب اسراء و معراج از کنار هر گروهی که عبور کردم، ندایم می‌دادند که: ای محمد! امت خویش را به انجام حجامت امر کن».

{ حدیث صحیح که دارای شواهدی دیگر نیز هست. به روایت ابن ماجه در شماره (۳۴۷۹) و ترمذی (۲۰۵۴) و (۲۰۵۳) جمله: «امتت را امر کن» دلیل ‏تأکید بر قضیه است، و إلاَّ این جمله به صورت: بر امتت عرضه کن» نیز، گفتنی است).

در حدیث صحیح آمده است که: «پیامبر صلی الله علیه وسلم در حال احرام به خاطر دردی که در سر داشتند حجامت کردند».

(به روایت بخاری، ۱۰/۱۲۸).

پیامبر صلی الله علیه وسلم  روی دو رگ گردن و نیز میان شانه‌های خویش حجامت کردند».

روایت ترمذی (شماره ۲۰۵۲) و ابوداود شماره (۳۸۶۰) و ابن ماجه (شماره ۳۴۸۳).

از جابر رضی الله عنه روایت است که: «پیامبر صلی الله علیه وسلم در مفصل ران خویش، به دلیل کوفتگی و دردی که در آن ناحیه ایجاد شده بود، حجامت نمودند».

( ابوداود شماره (۳۸۶۴) و رجال آن ثقه‌اند و نسائی، ج ۵/۱۹۴ با لفظ (در پشت پا حجامت نمود) آورده است).

صهیب رضی الله عنه روایت می‌کند که پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود: «بر شما لازم است که در برجستگی بالای گودی پشت سر، حجامت کنید، زیرا سبب شفای هفتاد و دو درد است».