سنت‌‌های روزه

۱- سنت است که روزه‌‌دار سحری کند؛ زیرا در سحری برکت است. و سنت است سحری را تا قبل از اذان صبح به تاخیر بیندازد و بهترین سحری مومن خرماست.

از برکات سحری، نیرو گرفتن برای اطاعت از الله و عبادت او تعالی می‌‌باشد.

و نیز باعث بیدار شدن به هنگام سحر می‌‌شود که وقت استغفار و دعا و آماده شدن برای شرکت در نماز جماعت صبح می‌‌باشد. و از طرفی سحری کردن مخالفت با اهل کتاب است.

۲- سنت است در افطار کردن تعجیل صورت گیرد و هرچه زودتر افطار شود و سنت است که با خرمایی قبل از نماز افطار شود و اگر خرما نبود،‌ با آب؛ و اگر آب هم نیافت، با هر خوراکی یا نوشیدنی حلالی که میسر است افطار کند. و اگر چیزی برای افطار نبود، در قلب خویش نیت افطار کند.

افطار کردن با خرما هم عبادت است و هم غذا و شیرینی و میوه و دواست.

روزه‌‌دار با روزه گرفتن، قند بدنش کاهش می‌‌یابد. با کاهش یافتن قند بدن از حد طبیعی و نرمال آن، روزه‌‌دار احساس ضعف و سستی می‌‌کند. و خوردن خرما به اذن الله متعال قندی را که بدن از دست داده و نیز نشاط بدن را به سرعت باز می‌‌گرداند.

۳- سنت است کسی‌که توانایی دارد، روزه‌‌داری را افطاری دهد. در این امر نیکی به فقرا، جلب محبت و کسب اجر و پاداش نهفته است. و هرکس روزه‌‌داری را افطاری دهد، پاداشی چون او حاصل می‌‌کند، بدون اینکه از اجر و پاداش روزه‌‌دار چیزی کاسته شود.

۴- سنت است روزه‌‌دار به ذکر و دعای بسیار و تلاوت قرآن مشغول باشد و به هنگام افطار این دعا را بخواند: «ذَهَبَ الظَّمَأُ وَابْتَلَّتِ الْعُرُوقُ، وَثَبَتَ الْأَجْرُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ»:^[۱] «تشنگی بر طرف شد، رگ‌‌ها ‌تر شدند و ان‌‌شاءالله پاداش ثابت گشت».

۵- برای روزه‌‌دار و دیگران سنت است در ابتدا و انتهای روز و هرگاه که میسر بود مسواک بزند.

۶- سنت است چون به روزه‌‌داری دشنام داده شد یا کسی با او درگیر شد، بگوید: من روزه‌‌ام، من روزه‌‌ام.

۷- برای روزه‌‌دار سنت است که بر اعمال نیکی چون ذکر و تلاوت قرآن و امر به معروف و نهی از منکر و بخشش و صدقه و تسلی دادن فقرا و نیازمندان و استغفار و توبه و نماز تهجد و صله رحم و عیادت بیمار و… بیفزاید.

۸- خواندن نماز تراویح در شب‌های رمضان بعد از نماز عشا سنت است. (یازده رکعت به همراه وتر یا سیزده رکعت با وتر) این تعداد سنت است. و هرکس بر این تعداد بیفزاید، هیچ اشکال و کراهیتی ندارد. و هرکس همراه امام نماز بخواند تا اینکه امام از نماز فارق شود، قیام شب بر او نوشته می‌‌شود.

۹- سنت است کسی‌که روزه دارد و به مهمانی دعوت می‌‌شود بگوید: من روزه دارم؛ زیرا رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «إِذَا دُعِیَ أَحَدُکُمْ إِلَى طَعَامٍ، وَهُوَ صَائِمٌ، فَلْیَقُلْ: إِنِّی صَائِمٌ»^[۲]: «هرگاه یکی از شما روزه بود و به صرف غذایی دعوت شد، باید بگوید من روزه‌‌ام».

۱۰- برای روزه‌‌دار و دیگران سنت است که چون نزد قومی غذا خوردند، بگویند: «أَفْطَرَ عِنْدَکُمُ الصَّائِمُونَ وَأَکَلَ طَعَامَکُمُ الْأَبْرَارُ، وَصَلَّتْ عَلَیْکُمُ الْمَلَائِکَهُ»^[۳]: «روزه‌‌داران نزد شما افطار کنند و نیکان غذای‌‌تان را بخورند و فرشتگان بر شما درود بفرستند».

۱۱- به جای آوردن عمره در رمضان سنت است. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «… عُمْرَهٌ فِی رَمَضَانَ تَقْضِی حَجَّهً أَوْ حَجَّهً مَعِی»^[۴]: «… (ثواب) یک عمره‌ در رمضان برابر است با (ثواب) یک حج، یا یک حج همراه من».

کسی‌که در آخرین روز رمضان احرام عمره ببندد و اعمال آن ‌‌را در شب عید انجام دهد، این عمره در رمضان محسوب می‌‌شود؛ زیرا این وقت دخول در احرام است که معتبر است.

۱۲- سنت است که در ده روز پایانی رمضان با انجام انواع عبادت‌‌ها، تلاش و کوشش خود را در عبادت بیش‌تر کند و تمام شب را به عبادت سپری کند و نیز خانواده‌‌اش را برای عبادت بیدار کند و شب قدر را در روزهای فردِ ده روزِ پایانی جستجو نماید.

[۱]– حسن؛ ابوداود حدیث شماره ۲۳۵۷

[۲]– مسلم حدیث شماره ۱۱۵۰

[۳]– صحیح؛ ابوداود حدیث شماره ۳۸۵۴ و ابن ماجه حدیث شماره ۱۷۴۷ با لفظ ابوداود

[۴]– متفق علیه؛ بخاری حدیث شماره ۱۸۶۳ و مسلم حدیث شماره ۱۲۵۶ با لفظ مسلم