سلف صالح عالم­تر و حیکم­تر هستند (۲)

همچنین الله متعال خبر داده است که رسول الله دین را کامل کرده است. همچنین رسول الله می­فرمایند: «ما ترکت من شیء یقربکم الی الجنه الا وقد حدثتکم به و ما من شیء یبعدکم عن النار الا وقد حدثتکم به»: «هرچیزی که سبب نزدیکی شما به بهشت می­شود، برای­تان گفته­ام و هر چیزی که سبب دوری شما از آتش می­شود، برای­تان بیان کرده­ام.»

بر مبنای این اصل، رسول الله تمام اصول دین را که الله متعال از اسماء و صفات خود در قرآن آورده است، به روشنی برای ما بیان کرده است و تمامی این اصول را به بهترین شکل برای اصحاب خود شرح داده است.

ابوذر رضی­الله­عنه می­گوید: «رسول الله در حالی وفات نمود که هیچ پرنده­ای در آسمان پرواز نمی­کرد مگر اینکه در مورد آن آگاهی داشتیم.» صحابه نسبت به شناخت و فهم دقیق و کامل هرچه از قرآن و حدیث فرامی­گرفتند، حریص بودند. عثمان بن عفان و عبدالله بن مسعود و … هرگاه از پیامبر ده آیه فرامی­گرفتند، تا به طور کامل علم و عملی که در آن آیات است نمی­آموختند، آیات دیگری فرا نمی­گرفتند. می­گفتند: «قرآن، علم و عمل را با هم فراگرفتیم.» عبدالله بن عمر چنان در شناخت و فهم سوره­ی بقره غرق شد که مدت هشت سال به طول انجامید تا آن­را حفظ کرد.[۱]

ام دردا، همسرش را اینگونه توصیف می­کند که برترین عمل ابودردا تفکر بود.[۲]

برعکس این حقیقت، این ادعا که صحابه مشغول به جهاد بودند – چنانکه برخی متکلمان می­گویند – و صحابه را نکوهش می­کند و بیانگر آن است که رسول قرآنی را ابلاغ کرد که معنای آن­را نمی فهمید، از صفات الله می­گفت درحالی­که معنای آن­را نمی­دانست حتی جبرئیل، صحابه، تابعین و … نیز چنین بودند، چنانکه شیخ الاسلام بیان می­کند، گمراهی بزرگ است.[۳]

ابن تیمیه استناد می­کند که شناخت عمیق آیات قرآن و احادیث نبوی، صحابه را در برترین و بالاترین جایگاه قرار داد. و تاریخ و قواعدی راسخی که بر آن استقامت کردند و مقایسه آن با روش کسان پس از آنها خود بیانگر این مطلب است. اما این برتری با کسانی که از منهج صحابه پیروی کنند، خواهد بود و جماعت اسلامی متصل و پیرو سلف، محکم و استوار به کتاب الله و سنت رسول الله چنگ می­زند.

پس از این بود که طوفانی بر سرزمین وحدت مسلمانان شروع به وزیدن گرفت و آنها را از هم جدا کرد و به تدریج، عوامل استقرار و استحکام آن­را از ریشه درآورد و گودال­های عمیق فتنه را ایجاد کرد که ظهور آنها با شهادت عثمان رضی­الله­عنه بود.

[۱] – الفتاوی: ج ۵، ص ۱۵۵- ۱۵۶

[۲] – نقض المنطق، ص ۸۷

[۳] – شرح حدیث النزول، ص ۶۵