وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
«احکم» به معنای اتقن می باشد و این ویژگی جز پس از علم و دانش نخواهد بود و سزاوارترین مردم به این صفت صحابه می باشند چرا که:
۱- خداوند متعال ما را به پیروی از آنها دستور داده است. خداوند متعال می فرماید: «وَ مَنْ یُشاقِقِ الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ ما تَبَیَّنَ لَهُ الْهُدی وَ یَتَّبِعْ غَیْرَ سَبیلِ الْمُؤْمِنینَ نُوَلِّهِ ما تَوَلَّی وَ نُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصیراً» (نساء: ۱۱۵) «و هرکس پس از آنکه هدایت (و راه حق) برایش روشن شد، با پیامبر مخالفت کند و از راهی جز راه مؤمنان پیروی کند، ما او را به آنچه پیروی کرده، وا گذاریم و او را به جهنم در افکنیم و بد جایگاهی است».
۲- و همچنین رسول خدا صلی الله علیه و سلم به پیروی از آنها امر نمودند. از عرباض بن ساریه روایت است که می گوید: رسول خدا ما را موعظه ای نمودند که در اثر آن قلب ها لبریز از خوف و هراس شد و اشک از چشم ها روان گردید. پس گفتیم: ای رسول خدا، گویا این موعظه ی وداع می باشد، پس ما را توصیه کن، فرمودند: «أُوصِیکُمْ بِتَقْوَى اللَّهِ وَالسَّمْعِ وَالطَّاعَهِ، وَإِنْ عَبْدًا حَبَشِیًّا، فَإِنَّهُ مَنْ یَعِشْ مِنْکُمْ بَعْدِی فَسَیَرَى اخْتِلَافًا کَثِیرًا، فَعَلَیْکُمْ بِسُنَّتِی وَسُنَّهِ الْخُلَفَاءِ الْمَهْدِیِّینَ الرَّاشِدِینَ، تَمَسَّکُوا بِهَا وَعَضُّوا عَلَیْهَا بِالنَّوَاجِذِ، وَإِیَّاکُمْ وَمُحْدَثَاتِ الْأُمُورِ، فَإِنَّ کُلَّ مُحْدَثَهٍ بِدْعَهٌ، وَکُلَّ بِدْعَهٍ ضَلَالَهٌ»: «شما را به تقوا و شنیدن و اطاعت کردن توصیه می کنم هرچند بنده ای بر شما امیر باشد. براستی هریک از شما که زندگی کند اختلافات زیادی را شاهد خواهد بود. پس بر شما واجب است که سنت من و راه و روش خلفای هدایت گر هدایت شده را در پیش گیرید و آن را با دندان محکم بگیرید و از امور نوپیدا(ی در دین) برحذر باشید چرا که هر امر نوپیدایی (در دین) بدعت است و هر بدعتی گمراهی است».[۱]
و حافظ ابن عبدالهادی رحمه الله می گوید: «تأویل آیه یا حدیث به گونه ای که در عهد و زمان سلف چنین تأویلی نبوده است و سلف صالح چنین تأویلی را از آیه یا حدیث نبوی نمی شناختند و آن را برای امت بیان نکردند، در واقع بیانگر این مطلب است که سلف صالح در این مورد نسبت به حق جاهل و گمراه بودند اما این تأویل کننده معترض به آن هدایت شده و حق و حقیقت را در این مورد یافته است».[۲]
و شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله می گوید: «بنابراین اگر تفسیر را در آیات قرآن و سنت نبوی نیابیم، به اقوال صحابه رجوع می کنیم چرا که آنها داناترند به آنچه شاهدش بودند. ایشان شاهد قرآن و احوال مختص به آن بودند و علاوه بر این از فهم کامل و علم صحیح برخوردار بودند به ویژه علما و بزرگان آنها چون ائمه اربعه، خلفای راشدین و پیشوایان هدایتگر».[۳]
بر این اساس یقین حاصل می گردد که راه و روش سلف عالمانه تر، حکیمانه تر و سالم تر می باشد.
[۱] – مسند احمد: ۴/۱۲۶-۱۲۷؛ ابوداود، ۴۶۰: ترمذی: ۲۶۷۶؛ دارمی: ۹۵؛ و آلبانی آن را در صحیح الجامع: ۲۵۴۶ صحیح دانسته است.
[۲] – نگا: الاصابه فی الاحتجاج بفهم الصحابه؛ شیخ حای بن سالم الحای حفظه الله
[۳] – مقدمه فی التفسیر: ۱/۹۶