ستره براى نماز گزار

بر نمازگزار واجب است که در وقت نماز خواندن، ستره‌ای در جلوی سجده‌گاهش قرار دهد تا مانع عبور دیگران از جلو نمازگزار و مانع نگاه کردن او به آن سوی ستره شود :

از سهل بن ابی حثمه روایت است که پیامبرr فرمود :

(إذا صلی أحدکم فلیصل إلی ستره، ولیدن منها، لایقطع الشیطان علیه صلاته).[۱]

«هرگاه یکی از شما خواست نماز بخواند، رو به ستره نماز بخواند و به آن نزدیک شود تا شیطان نمازش را قطع نکند».

از ابن عمر روایت است که پیامبر خداr فرمود : (لاتصل إلا إلی ستره، ولاتدع أحدا یمر بین یدیک، فإن أبی فلتقاتله، فإن معه القرین)[۲] «نماز نخوان مگر رو به ستره و به کسی اجازه نده که از جلوی نماز شما عبور کند و اگر اصرار بر عبور (از جلو نمازت) کرد با او بجنگ چون شیطان با اوست».

ستره، با دیوار یا ستون یا عصایی که در زمین فرو برده شده و یا وسیله‌ی سواری (مانند شتر را) اگر در مقابل خود قرار دهد و نماز بخواند تحقق پیدا می‌کند، و کمترین اندازه ستره شرعی به اندازه پشتی پالان شتر است.(*)

به دلیل حدیث موسی بن طلحه که از پدرش روایت کرده : پیامبرr فرمود :

(إذا وضع أحدکم بین یدیه مثل مؤخره الرحل فلیصل، و لایبال من مر وراء ذلک)[۳] «هرگاه یکی از شما چیزی به اندازه پشتی پالان شتر را روبروی خود قرار دهد نمازش را بخواند و کسی که از آنسوی آن عبور می‌کند توجه نکند».

نزدیک شدن نمازگزار به ستره:
از بلال روایت است : (أنهr صلی و بینه و بین الجدار نحو من ثلاثه أذرع)[۴]

«پیامبر صلى الله علیه وسل- نماز خواند در حالی که فاصله‌ی بین او و دیوار حدود سه ذراع[۵] بود».

از سهل بن سعد روایت است : (کان بین مصلی رسول اللهr و بین الجدار ممر الشاه)[۶] «بین محل سجده پیامبرr و دیوار به اندازه عبور گوسفندی فاصله بود».

هرگاه ستره‌ای انتخاب کرد اجازه ندهد چیزی میان او و ستره‌اش عبور کند
از ابن عباس روایت است : (أن النبیr کان یصلی فمرت شاه بین یدیه، فساعاها إلی القبله حتی ألزق بطنه بالقبله)[۷] «در حالیکه پیامبرr نماز می‌خواند، گوسفندی خواست از جلوش عبور کند، قبل از رسیدن گوسفند پیامبرr به طرف قبله حرکت کرد تا شکمش را به قبله (دیوار) چسباند».

از ابوسعید خدری روایت است که پیامبرr فرمود : (إذا کان أحدکم یصلی فلایدغ أحدا یمر بین یدیه، ولیدرأه ما استطاع، فإن أبی فلیقاتله فإنما هو شیطان)[۸] «هرگاه یکی از شما نماز خواند اجازه ندهد کسی از جلویش عبور کند، تا می‌تواند مانع او شود (برای اینکه از جلوی نمازش عبور نکند) و اگر سرپیچی کرد با او بجنگد زیرا او شیطان است».

عبور خر، زن و سگ سیاه از جلوی نمازگزار، در صورت نگذاشتن ستره نماز را باطل می‌کند
از عبدالله بن صامت از ابوذر روایت است که گفت : پیامبرr فرمود : (إذا قام أحدکم یصلی، فإنه یستره إذا کان بین یدیه مثل آخره الرحل، فإذا لم یکن بین یدیه مثل آخره الرحل فإنه یقطع صلاته الحمار والمرأه و الکلب الأسود، قلت : یا أبا ذر! مابال الکلب الأسود من الکلب الأحمر من الکلب الأصفر؟ قال : یا ابن أخی، سألت رسول اللهr کما سألتنی فقال : الکلب الأسود شیطان)[۹] «هرگاه یکی از شما برای نماز ایستاد و در جلویش چیزی مانند پشتی پالان شتر وجود داشت برای او ستره به حساب می‌آید، و اگر در جلویش چیز مانند پشتی پالان شتر وجود نداشت، عبور خر، زن، و سگ سیاه نمازش را باطل می‌کند، گفتم (عبدالله بن صامت) ای ابوذر : سگ سیاه با سگ سرخ و زرد چه تفاوتی دارد؟ گفت : ای برادرزاده‌ام همین سؤالی را که از من کردی من از پیامبرr پرسیدم، فرمود : سگ سیاه شیطان است».

حرمت عبور از جلوی نمازگزار
از ابوجهیم روایت است که پیامبرr فرمود :(لو یعلم المار بین یدی المصلی ماذا علیه، لکان أن یقف أربعین خیرا له من أن یمر بین یدیه)[۱۰] «آن کسی که از جلوی نمازگزار عبور می‌کند اگر می‌دانست که مرتکب چه گناهی شده، چهل (سال، ماه، یا روز)…؟ توقف را بر عبور از جلوی نمازگزار ترجیح می‌داد».

ستره‌ی امام برای مأموم ستره است
از ابن عباس روایت است که گفت : (أقبلت راکبا علی أتان و أنا یومئذ قد ناهزت الاحتلام و رسول اللهr یصلی بالناس بمنی، فمررت بین یدی الصف، فنزلت فأرسلت الأتان ترتع، و دخلت فی الصف، فلم ینکر ذلک علی أحد)[۱۱] «در حالی که سوار بر ماده خری بودم و در آستانه رسیدن به سن بلوغ قرار داشتم، آمدم و پیامبرr را دیدم که در منی برای مردم نماز می‌خواند، از جلوی صف عبور کردم، و پایین آمدم و ماده خر رارها کردم تا بچرد و من داخل صف شدم و هیچ کس مرا از این کار منع نکرد».

[۱]) صحیح [ص. نس ۷۲۲]، کم (۲۵۱/۱)، این لفظ مستدرک حاکم است، د (۶۸۱/۳۸۸/۲)، نس (۶۲/۲)، ابوداود و نسائی این حدیث را با لفظ «إذا صلی أحدکم إلی ستره …» روایت کرده‌اند.