خداوند متعال برای آنکه بندگانش آمادۀ دیدار وی شوند و همینطور برای آنکه سختیهایی که در دنیا با آن روبرو میشوند برایشان آسان گردد، زیارت قبور را برای آنان مشروع گردانده است. اما از سوی دیگر برای آنان بیان داشته که برخی از انواع زیارت مشروع نیست. اما زیارتی که مشروع است کدام است؟ زیارت غیر مشروع چیست؟
زیارت قبور به سه دسته تقسیم میشود:
- زیارت شرعی.
- زیارت بدعتآمیز.
- زیارت شرکآمیز.
۱- زیارت بر اساس سنت یعنی زیارت شرعی
دلیل مشروعیت این زیارت حدیثی است که بُرَیده از پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ روایت نموده که فرمودند: «پیشتر شما را از زیارت قبور نهی کرده بودم، پس [هم اکنون] به زیارت آن بروید زیرا شما را به یاد آخرت میاندازد».([۱])
این زیارت آدابی دارد:
- نیت شخص از این زیارت، یادآوری آخرت و عبرت گرفتن از قبور باشد.
- قصد وی دعا برای خود و مردگان مسلمان باشد.
- اینکه تنها به قصد زیارت قبر بار سفر نبندد، زیرا رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ از این نوع سفر نهی نموده و فرموده است: «بار سفر بسته نمیشود مگر به سه مسجد: مسجد من و مسجد الحرام و مسجد الاقصی».([۲])
[۱]– به روایت مسلم در کتاب الجنائز، باب «استئذان النبی صلی الله علیه وسلم ربه عز وجل فی زیاره قبر أمه» (۹۷۷).
[۲]– منظور از بار سفر بستن، یعنی اینکه شخص صرفا برای زیارت قبری مسافرت کند. [اما اگر به هدف دیگری به جایی سفر کرد و در حین سفر به زیارت قبور مسلمانان رفت اشکالی ندارد].