لطف کنید زمان دقیق نماز عیدین را بنویسید و آیا این حرف صحیح است که میگویند وقت نماز عید فطر تا دو رمح و وقت نماز عید قربان تا ۱ رمح میباشد؟
الحمدلله
بر طبق رأی جمهور علما (حنفیه و مالکیه و حنابله) وقت نماز عیدین همان وقت نماز ضحی (چاشت) است،
یعنی شروع آن از اندکی بعد از طلوع آفتاب است و با زوال خورشید از وسط آسمان به پایان می رسد. ولی شافعیه ادای نماز عیدین را در ابتدای طلوع خورشید جایز دانسته اند.
اما ابتدای وقت نماز عید (فطر یا قربان) بر طبق رای راجح زمانی است که خورشید به اندازه یک نیزه بالا آمده باشد، چونکه از یزید بن خمیر رحبی روایت است که : عبدالله بن بسر صحابی پیامبر صلی الله علیه وسلم روز عید فطر یا قربان با مردم خارج شد، تأخیر امام را ناپسند دانست و گفت :
«إنا کنا قد فرغنا ساعتنا هذه، و ذلک حین التسبیح».
یعنی: «ما (زمانی که با پیامبر صلی الله علیه وسلم نماز عید میخواندیم) در این لحظه از نماز فارغ شده بودیم و آن وقت نماز، اشراق بود».
ابوداود (۱۱۳۵) و ابن ماجه (۱۳۱۷) و صحیح أبی داود (۱۰۴۰).
منظور از : «و ذلک حین التسبیح» زمان بلند شدن خورشید و سپری شدن وقت کراهت و فرا رسیدن وقت نماز سنت است.
مراجعه شود به کتاب “عون المعبود” (۴۸۶/۳).
نکته: بعضی از علماء گفتند: ابتدای نماز عید قربان زمانی است که خورشید به اندازه یک رمح (نیزه) بالا آمده باشد و ابتدای نماز عید فطر زمانی است که خورشید به اندازه دو رمح بالا بیاید، و دلیل سخن خود را حدیث زیر می دانند:
احمد پسر بناء از جندب روایتکرده استکه گفته:
«کان النبی صلی الله علیه وسلم یصلی بنا الفطر والشمس علی قید رمحین والأضحی علی قید رمح».
یعنی: «پیامبر صلی الله علیه وسلم نماز فطر را وقتی برایمان میخواند که خورشید باندازه دو «رمح» بالا آمده بود و نماز قربان را وقتی میخواندکه خورشید باندازه یک «رمح» بالا آمده بود».
و حتی امام شوکانی گفته است:
این حدیث نیکوترین حدیثی استکه درباره تعیین وقت صلاه عیدین آمده است.
اما حدیث جندب صحیح نیست، چنانکه علامه البانی از محدثین معاصر در کتاب “تمام المنه” (۳۴۷) آنرا ناصحیح دانسته است و گفته: حدیث جندب نه صحیح است و نه حسن. سپس گفته: در سند حدیث فردی بنام “المعلی بن هلال” که تمامی نقادین حدیث وی را جزو کذابین دانسته اند چنانکه حافظ ابن حجر در کتاب “التقریب” چنین گفته است.
از حدیث جندب چنین برداشت می شود که تعجیل در نماز عید قربان و تاخیر در نماز عید فطر مستحب میباشد. هرچند که حدیث جندب صحیح نیست، اما با این وجود بعضی از علما گفتند که :
خوب است که در نماز عید قربان تعجیل و در نماز عید فطر تاخیر داشت، و علت این سخن خود را به بدلیل حدیث جندب، بلکه بخاطر قربانی و زکات فطریه بیان کردند، چنانکه امام ابن قدامه گفته است که:
«تعجیل در نماز عید قربان سنت است تا وقت برای قربانیکردن فراخ باشد و تاخیر در نماز عید فطر سنت است تا وقت برای پرداخت زکات فطریه فراخ باشد، و دراین باره خلافی را سراغ ندارم».
بنقل از : “فقه السنه”. همچنین می توانید به کتب فقهی زیر مراجعه کنید:
“حاشیه ابن عابدین” (۱/۵۸۳) و “الدسوقی” (۱/۳۹۶) و “کشاف القناع” (۲/۵۰).
والله اعلم