روش و خط مشی سلف صالح، سالم تر، محتاطانه تر، پربارتر و محکم تر است

  متکلمین بنا بر خواسته­ های خویش و در راستای پشتیبانی و حمایت از مذهب و اندیشه­ ی خود، منهج و روش خویش را بر خط­ مشی و رویکرد سلف، مقدّم می­ دارند. لذا می­گویند: روش سلف، سالم­تر و به احتیاط نزدیک­تر است.

در مقابل منهج و رویکرد متکلمین، پربارتر و محکم­تر است. در نتیجه متکلمینِ متأخر و معاصر را تیز هوش­ تر و آگاه­تر از سلف می­ دانند. فضل و برتری، علم، بیانِ علم، تحقیق و شناخت را از فاکتورهای متکلمین می­دانند. در قبال، نقص و کوتاهی، خطا و عدم آگاهی را به سلف نسبت می­دهند.

متأسفانه بهترین­ کاری که آقایون در حقِّ سلف انجام داده­ اند این است که می­ گویند: سلف صالح دچار کوتاهی و تفریط شده ­اند!!! لذا برای سلف به دنبال عذر می­ گردند تا کارشان را توجیه کنند!!!

 شیخ الاسلام ابن تیمیه : می­ گوید: جای هیچ گونه شکی نیست که چنین عملی شاخه­ای از رفض(نپذیرفتن) است. گر چه این کارشان تکفیر سلف را در پی ندارد – آن­چنان که روافض و خوارج می­ گویند-، و گر چه هم­چون معتزله و زیدیه و دیگران صحابه را فاسق نمی­ خوانند، اما نسبت جهالت و خطاکاری و گمراهی و گناه­کار بودنِ اصحاب را ثابت می­کنند! و اگر فسق هم محسوب نشود، گمان شده است که نسل­های بعد که دینداریشان به یاران رسول الله نمی ­رسد، از صحابه عالم­تر، برتر و با فضیلت ­ترند!

برای کسی که در قرآن و سنت و آن­چه تمام گروه­های اهل سنت و جماعت بر آن اتفاق نظر دارند، تدبر نماید، ثابت شده است که بهترین قرون این امت در گفتار و کردار و اعتقاد و دیگر فضیلت­ها، قرن اول یعنی صحابه سپس نسل بعد و بعد از ایشان هستند. چنان که با چندین سند از رسول الله  ثابت شده است.

در علم، عمل، عقل و خرد، دینداری و تبلیغ دین از خَلَف و آیندگان برترند. آنان سزاوارترین انسان­ها در بیان و توضیح هر مشکلی هستند. این سخن را فقط دشمنانِ لجوج و متکبرِ اسلام که امور ضروری را قبول ندارند، انکار می­ کنند.

چنان که ابن مسعود می ­گوید: هر کس از شما می ­خواهد به سنت پایبند باشد، به سنتِ آنانی چنگ آویزد که فوت کرده اند؛ چرا که زندگان از افتادن در فتنه ­ها در امان نیستند. آنان( که از دنیا رفتند) اصحاب محمد هستند که نیکو دل­ترین، عالم­ترین و کم­ تکلّف ­ترین افراد امت بودند.

مردمانی بودند که الله متعال آنان را برای هم­ صحبتی رسول و برپایی دینش برگزید. قدرشان را بدانید و به روش ایشان تمسّک جویید. چرا که آنان راست و درست بر هدایت بودند. و دیگران گفته ­اند: بر روش سلف باشید. زیرا آنان چیزی را آوردند که کافی و پاسخ­گو است.

هیچ خیر و نیکی ­ای نبوده که آنان بدان دست نیافته و نفمهیده باشند. امام شافعی در رساله ­ی خود چقدر زیبا گفته است که: آنان در علم و خرد و دین و فضیلت و هر وسیله ­ای که بتوان با آن علمی را کسب نمود و به هدایت رسید،  بالاتر و برتر از ما بودند. رأی آنان برای ما از رأی خودمان هم بهتر است.