روشنی خورشید و ماه

خداوند غالب و حکیم درین آیه کریمه اشعهء خورشید و ماه را از هم فرق کرده است: هو الّذی جعل الشّمس ضیاءً و القمر نوراً (او ذاتی است که که گردانیده خورشید را روشنی و ماه را نور) اول را به ضیاء یاد کرده است و دومی را به نور، اگر ما در کتب قاموس عصری بنگریم جواب درست را در تفریق این دو لغت و معانی هر کدام نمیابیم که ضیاء اصل روشنی و نور که برگرفته از روشنی دیگری است، اگر معنای ضیاء را این بدانیم که همان روشنی که آنرا حواس بینایی انسان درک میکند و اگر بمعنای نور ببینیم آن بر گرفته از نار(آتش) است که روشنی می افشاند. اکثر کتب قاموس میان نور وضیاء فرق نمیکنند و آندو را دو لغت در یک معنای مترادف میدانند، ولی خداوندج خالق این هستی میان دو فرق کرده است، آیا این امر دلیل علمی دارد؟
درینجا لازم میدانم که بعضی آیات دیگر را یاد آوری کنم که اشعهء خورشید و ماه را بیان میدارند، مثلاً درین دو آیه ذیل: و جعل القمر فیهنّ نوراً و جعل الشّمس سراجاً ( و گردانیده است ماه را که در آن نور است و گردانیده است خورشید را چراغ) و:  و بنینا فوقکم سبعاً شداداً، و جعلنا سراجاً و هّاجاً ( و بنا نمودیم بالای شما هفت ـ فلک ـ سخت و گردانیدیم چراغ روشن).
اینجا خداوندج یکبار خورشید را به چراغ تشبیه کرده است و بار دیگر به چراغ روشن که با تیل یا برق روشن میشود، هر چه اشعهء قمر؟ خداوندج آنرا به به نور یاد کرده است، اگر ما به علم فیزیک دانشگاهی بنگریم می بینیم که منبع نور به دو قسم تقسیم میشود: منبع مستقیم مثل روشنی خورشید، ستاره ها، چراغ، شمس و غیره… و مصادر غیر مستقیم مثل ماه و سیاره ها. این آخری ها نور خود را از منابع دیگر مثل خورشید میگیرند و دوباره منعکس میسازند، خورشید و چراغ در این ویژگی مشترک اند که هر دو خود مستقیم منبع نور اند، ازینرو خداوندج خورشید را به چراغ روشن تشبیه کرده است ولی ماه درین ویژگی با خورشید و چراغ مشترک نیست، ازینرو خداوندج در هیچ آیتی ماه را به چراغ تشبیه نکرده است چون ماه روشنی خود را از خورشید میگیرد و دوباره پخش میکند و دانای با حکمت آنرا نور نامیده است
نوشته: محمد میرویس غیاثی