روزه ی روز عرفه و عاشورا کفاره ی گناهان کبیره است یا صغیره یا هر دو؟

طبق این حدیث در مورد روزه ی روز عرفه: رسول الله ـ صلی الله علیه و سلم ـ می فرماید:

«(ثواب) آن را نزد الله اینگونه احتساب می کنم که کفاره گناهان سال قبل و سال بعدش باشد». (رواه مسلم)

۱)آیا گناهان کبیره هم آمرزیده می شود؟

۲)آیا هر کسی که روزه بگیرد مشمول این رحمت می شود؟

۳) بانوانی که عذر شرعی دارند می توانند با انجام اعمال دیگری این اجر را نصیب خودشان کنند؟ یا از ثواب این روز محروم می شوند؟

 

الحمدلله،

روزه ی روز عرفه ثواب زیادی دارد، اما باز ثواب آن به اندازه ی یک روز از روزه ی ماه رمضان نمی رسد، زیرا روزه ی ماه رمضان جزو فرائض است ولی روزه ی عرفه جزو مستحبات می باشد و همیشه واجبات از مستحبات افضلتر هستند.

اما بدون شک اجر روزه ی عرفه زیاد است؛ رسول الله ـ صلی الله علیه و سلم ـ می فرماید:

«(ثواب) آن را نزد الله اینگونه احتساب می کنم که کفاره گناهان سال قبل و سال بعدش باشد». (رواه مسلم)

قول راجح و صحیح اینست که گناهان کبیره جز با توبه و پشیمان شدن از آن و دوری نمودن برای همیشه از گناه، پاک نمی شود و لذا بر این اساس روزه ی روز عرفه موجب پاک شدن گناهان کبیره نخواهد شد، اللخصوص حق الناس که مطلقا تا ادای دین مردم محو نمی شود. بنابراین رای صحیح اینست که روزه ی عرفه ان شاءالله موجب کفاره ی گناهان صغیره خواهد بود.

اما زنان در هنگام حیض و نفاس نمی توانند روزه بگیرند، ولی آنها می توانند روزه های سنت دیگری و یا سایر عبادات را انجام دهند، مثلا پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرماید:

(من صام رمضان إیمانا و احتسابا غفرله ما تقدم من ذنبه) «کسی که از روی ایمان و امید کسب اجر و پاداش، ماه رمضان را روزه بگیرد گناهان (صغیره) گذشته او بخشوده می‌شود». متفق علیه

از ابوقتاده روایت است : (سئل رسول الله صلی الله علیه وسلم عن صوم یوم عرفه؟ فقال : یکفر السنه الماضیه و الباقیه، و سئل عن صوم یوم عاشوراء؟ فقال یکفر السنه الماضیه) «از پیامبر صلی الله علیه وسلم درباره روزه روز عرفه سؤال شد فرمود : گناهان سال گذشته و سال جاری را از بین می‌برد و درباره روزه روز عاشورا از او سؤال شد فرمود : گناهان سال گذشته را از بین می‌برد». مسلم (۱۱۶۲).

و می فرماید: (العمره إلی العمره، کفاره لما بینهما) «عمره تا عمره کفاره گناهانی است که بین آن دو انجام داده می‌شود». متفق علیه

از ابوهریره روایت است : از پیامبر صلی الله علیه وسلم شنیدم که می‌فرمود :

(من حج الله عزوجل فلم یرفث و لم یفسق، رجع کیوم ولدته أمه) «هر کس برای رضای خدای عزوجل حج کند، و (هنگام احرام) از آمیزش و امور شهوانی با همسرش پرهیز نماید و معصیت نکند زمانی که از حج باز می‌گردد مانند روزی است که مادرش او را زاییده است». متفق علیه

 

و از حمران مولای عثمان روایت است که عثمان بن عفان برای وضو گرفتن، آب درخواست کرد و وضو گرفت.ابتدا دستهایش را سه بار شست، سپس مضمضه کرد بعد از آن آب را در بینی‌اش کرد، آنگاه صورتش را سه بار شست بعد از آن دست راست را با آرنجش سه بار شست، سپس دست چپ را، مانند دست راستش شست، به دنبال ان سرش را مسح کرد و عداً پای راستش را با قوزکش سه بار شست و پای چپش را هم مانند پای راستش شست. سپس گفت پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم را دیدم که به این روش وضو گرفت و فرمود : (من توضأ نحو وضوئی هذا ثم قام فرکع رکعتین لایحدث فیهما نفسه غفرله ما تقدم من ذنبه) «هرکس این چنین وضو بگیرد و با حضور قلب دو رکعت نماز بخواند گناهان (صغیره) گذشته او بخشیده می‌شود».

ابن شهاب می‌گوید : علمای ما می‌گفتند این وضو کاملترین وضو برای نماز است. متفق علیه

و یا روزه گرفتن در هر دوشنبه و پنج شنبه و یا سه روز وسط هر ماه (قمری)، که البته همانطور اشاره شد، این عبادات موجب کفاره ی گناهان صغیره هستند و کبائر جز با توبه پاک نخواهند شد.

شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله می گوید: “طهارت و نماز و روزه ی رمضان و روز عرفه و عاشورا، فقط کفاره ی گناهان صغیره خواهد بود (نه کبائر).” . ” الفتاوی الکبری ج۵ .”