بنا به اجماع علمای فقه روزه بر هر مسلمان عاقل، بالغ، تندرست غیرمسافر، واجب است و برای زنان علاوه بر شرایط فوق، شرط است کهاز خون «حیض» و «نفاس» نیز پاک باشند.
بنابراین بر کافر و دیوانه و بچه و بیمار و مسافر و حایض و نفاس و پیرمرد ناتوان و پیرزن ناتوان وزن آبستن و زن شیرده:point_left:روزه رمضان واجب نیست).
البته بعضی از اینها بطور مطلق روزه بر آنها روزه واجب نیست مانند: کافر و دیوانه) و بعضی از آنها ازسرپرستان خواسته میشودکه آنان رو به روزه گرفتن دستور دهند.
وبر بعضی از آنها واجب است که روزه رمضان رو بخورند وآن را قضاکنند، وبرای بعضی از آنها اجازه روزه خوردن داده شده است که در آن صورت فدیه آن واجب میباشد.
اینک هریک از اینها بطور جداگانه بیان میشود:
روزه کـــافر و دیــــوانه:
چون روزه یک عبادت اسلامی است ، پس برغیر مسلمان واجب نیست و دیوانه مورد تکلیف واقع نمی شوند چه عقل از روی سلب شده وعقل ، ملاک ومدار تکلیف می باشد .
درحدیث علی بن ابی طالب امده است که پیامبر ﷺ فرمود: «رفع القلم عن ثلاثه: عن المجنون حتی یفیق ، و عن النائم حتی یسنیقظ، وعن الصبی حتی یحنلم ».
ترجمه:
«از سه دسته تکلیف ساقط شده است: از دیوانه تا زمانی که بیهوده می یابد، و از خوابیدن تا زمانی که بیدار می شود. واز بچه تا زمانی که محتلم میگردد».
به روایت احمد و ابو داود و ترمذی
روزه کـودک:
اگر چه روزه بر کودک واجب نیست ، ولی لازم است که سرپرست و ولی او، وی را به روزه گرفتن دستور دهد ، تا از دوران کودکی بدان عادت گیرد وتا زمانی قدرت و توانای روزه گرفتن را دارد، آن را ترک نکند.
از ربیع دختر معوذ نقل است که:
«پیامبر ﷺ درصبح عاشورا به روستاهای انصار خبر فرستاد، که هرکس روزه است و صبح چیزی نخورده ، روزه اش را کامل کند.و هرکس صبح چیزی خورده است،باقیمانده روز چیزی نخورد و روزه باشد.
از این ببعد همواره روز عاشورا را روزه می گرفتیم و کودکان خوردسال خویش را نیز به روزه گرفتن وادار می کردیم و آنها را با خود به مسجد می بردیم وبرایشان اسباب بازی پشمی می ساختیم ، هر گاه یکی از آنها برای خوراک گریه میکرد ، آن اسباب بازی رابه وی می دادیم تا اینکه وقت افطار فرا می رسید».
به روایت : بخاری ومسلم