روایاتی مبنی بر اثبات بستن دست در نماز و کیفیت و چگونگی آن

سنت پیامبر صلی الله علیه وسلم در این باره چنین است که ایشان هنگام قیام دستهای خود را می بستند. در این باره بیست حدیث از طریق هیجده نفر صحابی و تابعی از پیامبر صلی الله علیه و سلم روایت شده است .

از سهل بن سعد روایت است : (کان الناس یؤمرون أن یضع الرجل الید الیمنی علی ذراعه الیسری فی الصلاه) «مردم امر می‌شدند به اینکه در نماز دست راستشان را روی ساعد چپشان قرار دهند»ابوحازم گفت : یقین دارم که سهل این دستور را به پیامبر صلی الله علیه وسلم نسبت می‌داد. بخاری (۷۴۰/۲۲۴/۲).

از وائل بن حجر روایت است : (صلیت مع رسول الله صلی الله علیه وسلم و وضع یده الیمنی علی یده الیسری علی صدره) صحیح : [الإرواء ۳۵۲].

«با پیامبر صلی الله علیه وسلم نماز خواندم، (دیدم) دست راستش را بر روی دست چپش، روی سینه‌اش قرار داد».

از سهل ابن اسعد روایت شده ‌که ‌گفته است‌: “‌ ‌به مردم دستور داده می‌شد که در نماز دست راست را روی دست چپ بگذارند‌“‌. و ابوحازم می‌گوید: ‌“ ‌او این عمل را به پیامبر صلی الله علیه و سلم نسبت می‌داد‌“‌. بخاری و احمد و مالک در موطا آن را روایت ‌کرده‌اند.

حافظ ابن حجر می‌گوید: حکمت ‌“‌رفع‌“ حدیث در آن است ‌که دستور دهنده بدین عمل پیامبر صلی الله علیه و سلم بوده باشد. و از پیامبر صلی الله علیه و سلم روایت شده است‌که می‌فرمود:

’‌’ (إنا معشر الانبیاء أمرنا بتعجیل فطرنا وتأخیر سحورنا، ووضع أیماننا علی شمائلنا فی الصلاه) [‌به ما پیامبران امر شده ‌که ذر افطار تعجیل ‌کنیم و سحری خود را به تاخیر بیندازیم و در نماز دست راست را روی دست چپ بگذاریم‌]”‌.

و از جابر روایت شده است که گفته‌: ‌“‌ پیامبر صلی الله علیه و سلم از کنار مردی می‌گذشت ‌که نماز می‌خواند و دست چپ خود را بر روی دست راست‌ گذاشته بود، پیامبر صلی الله علیه و سلم دست راست او را بیرون ‌کشید و آن را روی دست چپش‌ گذاشت‌“‌. احمد و دیگران آن را روایت کرده‌اند. و نووی ‌گفته است‌: اسناد آن ‌“‌صحیح‌‌“ است‌.

ابن عبدالبر گوید: در این باره از پیامبر صلی الله علیه و سلم خلاف آن روایت نشده است و این عمل‌ گفته جمهور اصحاب و تابعین است‌. و مالک نیز آن را در موطا ذکر نموده است و گفته‌: مالک تا اینکه به لقاء الله پیوست‌، همواره در نماز با دست راست‌، دست چـپ را می‌گرفت”.

محل نهاد‌ن دستها د‌ر نماز:

کمال اب الهمام ‌گفته است‌: حدیث صحیحی به ثبوت نرسیده است‌ که بموجب آن دستها را پایین سینه یا زیر ناف نهاد. به نزد حنفی‌ها معهود آنست‌ که آنها را زیر ناف نهاد و به نزد شافعی‌ها زیر سینه‌. احمد دو قول دارد و به هر دو مذهب رای داده است‌. حقیقت آنست‌ که هر دو مساوی هستند. ترمذی ‌گفته است‌:‌“ ‌رای اهل علم از اصحاب و تابعین و بعد از آنها، آنست که در نماز دست راست را، روی دست چپ‌ گذاشت‌. بعضی ‌گویند روی ناف‌، و بعضی ‌گویند ز‌بر ناف و هر دوی آنها وقوع یافته است‌‌“‌. ولیکن روایاتی نقل شده است ‌که بموجب آنها، پیامبر صلی الله علیه و سلم هر دو دست خود را روی سینه می‌نهاد. از هلب طائی روایت شده ‌که ‌گفته است‌: “‌من پیامبر صلی الله علیه و سلم را دیده‌ام ‌که دست راست را بالای مفصل دست چپ می‌نهاد بر سینه‌اش‌“‌. احمد آن را روایت کرده است و ترمذی آن را “‌حسن‌“ دانسته است‌. از وائل بن حجر روایت شده ‌که ‌گفته است‌:“‌با پیامبر صلی الله علیه و سلم نماز می‌خواندم‌که او دست راست خود را روی دست چپ و بر سینه‌اش نهاده بود“‌. ابن خزیمه آن را روایت کرده و صحیح دانسته است‌. و ابوداود و نسائی آن را بدین گونه روایت کرده‌اند:“‌سپس دست راست را بر پشت‌ کف دست چپ و مچ و بازوی آن نهاد“‌.