رقی (رقیه)

رقی: جمع رقیه، و آن جملات و کلماتی است که به قصد شفای بیماری‌هایی مانند: تب، صرع و غیره استفاده می‌‌شود و به آن عزائم نیز گفته می‌شود بر دو نوع است:

نوع اول: رقیه‌ای که خالی از کلمات شرکی باشد. به این صورت که آیاتی از قرآن بر مریض خوانده شود، یا برای رفع بیماری به اسماء و صفات خدا پناه برده شود، این نوع رقیه صحیح و جایز است. چون پیامبر صلی الله علیه و سلم گاهی این کار را کرده و به آن امر فرموده است.

عوف ابن مالک می‌گوید: «ما در جاهلیت رقیه [دم] می‌کردیم، گفتیم ای رسول خدا نظرت در این باره چیست؟ فرمود: رقیه‌هایتان را برایم وصف کنید، اگر در آن شرک نباشد اشکالی ندارد»^[۱].

سیوطی می‌گوید: علما درباره جایز بودن رقی با سه شرط اجماع کرده‌اند:

• از کلام خدا و اسماء و صفات او باشد.

• به زبان عربی و معنای آن واضح باشد.

• اعتقاد به اینکه رقیه به خودی خود موثر نیست، بلکه به تقدیر خدا موثر است^[۲].

و کیفیت آن به این صورت است که: قرآن را بر مریض می‌خوانند و بر او فوت می‌‌کنند، یا قرآن را بر آب می‌‌خوانند و مریض آن را می‌نوشد، در حدیث ثابت بن قیس آمده: «أن النبی صلی الله علیه و سلم أَخَذَ تُرَابًا مِنْ بَطْحَانَ فَجَعَلَهُ فِى قَدَحٍ ثُمَّ نَفَثَ عَلَیْهِ بِمَاءٍ وَصَبَّهُ عَلَیْهِ»^[۳]. «پیامبر صلی الله علیه و سلم مقداری از خاک بطحان را در ظرفی ریخت و بر آن فوت کرد و آن را بر او پاشید».

نوع دوم: رقیه‌ای که در آن کلمات شرکی وجود دارد و در آن از غیر خدا طلب کمک و فریادرسی می‌‌شود و به غیر او پناه می‌‌برند، مانند: رقیه به وسیله اسماء جن، ملائکه، انبیاء و صالحین که این نوع جزو عبادت غیر خداست و شرک اکبر است.

یا به غیر زبان عربی، با جملاتی گنگ و غیر قابل فهم باشد، چون بیم آن می‌‌رود که کفر یا شرکی در آن باشد و کسی متوجه نشود، لذا ممنوع و ناجایز است.

 

[۱]– مسلم.

[۲]– فتح المحمد ص (۱۳۵).

[۳]– ابو داود.