بعد از فهم شرک و موارد آن اگر علاج آن را نگوئیم کارمان بیفایده بوده و اگر راه درمان را بدانیم و عمل نکنیم باز هم بیفایده است و اگر تنها به عمل خود اکتفا کنیم و دعا نکنیم کماکان نتیجهای حاصل نمیشود، و این دعا اگر قبل آن استغفار نباشد شاید مؤثر نباشد و اگر در دعا انابه و تضرع نباشد آن دعا استجابتش مشکل است و بالآخره اگر دعا خالصانه و مشخص نباشد انتظار استجابت نباید داشت. بعد از اینها باید دانست که خداوند هدایتش را شامل فاسق (تحریف کننده حق) کافر (انکار کننده حق) و ظالم (ستم کننده به حق خدا و خود و دیگران) نمیکند، پس بهسوی او توبه و استغفار نصوح (بیبازگشت) کنیم و با انابه و تضرع خالصانه تنها به سوی او رو کرده و حاجت خود را مشخصاً و با التماس تنها از او طلب کنیم. در یک کلمه هدایت برای متقین است. [البقره: ۲]، [المائده: ۴۷].
قرآن وسیله هدایت است پس باید حداقل آن را یکبار خواند منظور خواندن فارسی یا ترجمه آن است مگر اینکه عربی بلد باشید، و این خواندن حتماً و لابد باید با تدبر و فکر باشد و روزنامه وار نباشد و هرچه قرآن را بیشتر بخوانید هر دفعه چیز جدیدی یاد میگیرید و میفهمید و این خاصیت معجزه گر قرآن است، حتی بزرگترین عالم نمیتواند ادعای فهم کل قرآن کند چراکه گویند: قرآن هفتاد بطن دارد و پیدایش اعجاز عددی در سالهای اخیر نشان از عدم علم کامل علمای سابق بر قرآن است. و خداوند این وسیله هدایت را بر بشریت عرضه فرموده هرکس خواهد آن را بخواند و هدایت یابد یعنی بدینوسیله شکر این نعمت را نماید و هرکه خواهد از آن روی گرداند: ﴿إِنَّا هَدَیۡنَٰهُ ٱلسَّبِیلَ إِمَّا شَاکِرٗا وَإِمَّا کَفُورًا ٣﴾ [الانسان: ۳]. و هرکس بگوید: ما فهم قرآن را نداریم و نباید بخوانیم، این شخص گمراه تمام عیار است چراکه نه میفهمد و نه میخواهد که بفهمد به قول شا عر:
آنکس که نداند و نخواهد که بداند | در جهل مرکب ابدالدهر بماند |
و از سوی دیگر خداوند روزی و معیشت او را سخت و تنگ کرده و در قیامت او را کور محشور میکند و به فراموشی میسپارد: ﴿وَمَنۡ أَعۡرَضَ عَن ذِکۡرِی فَإِنَّ لَهُۥ مَعِیشَهٗ ضَنکٗا وَنَحۡشُرُهُۥ یَوۡمَ ٱلۡقِیَٰمَهِ أَعۡمَىٰ ١٢۴﴾ [طه: ۱۲۴]. «و هر کس از یاد من رویگردان شود، زندگانىاى تنگ خواهد داشت و روز قیامت او را نابینا برانگیزیم». و بر این نعمت هدایت باید شکرگزار بود تا نعمت بیشتر بر ما عرضه شود ﴿لَئِن شَکَرۡتُمۡ لَأَزِیدَنَّکُمۡ﴾ [ابراهیم: ۷]. و خزاین نزد الله آنقدر زیاد است که اگر دائماً از او چیزهای مختلف تا آخر عمر بخواهیم و او استجابت فرماید ذرهای از خزائن الهی کم نمیشود، اما چنین است که حتی دعای پیامبران همیشه مستجاب نمیشده و خواسته آنها برآورده نمیشده حساب ما و بقیه معلوم است، اما این آزمایش است برای ما، تا خواستههایمان را تعدیل و معطوف به رضای خدا کنیم وعملاً اقرارکنیم که ما بنده خدائیم نه خداوند بنده ما، وگوش به فرمان دعای ما (نعوذبالله).
قرآن کتابی است که به حق از سوی خداوند عزوجل نازل شده و هیچکس حتی اگر جن و انس با هم جمع شوند و بعضی برخی دیگر را یاری کنند نمیتوانند مثل آن و بلکه حتی ده آیه و حتی یک آیه مثل قرآن بیاورند، [هود: ۱۳]. و این مطلب در این زمانه با توجه به کشف بعضی اعجاز مختلف قرآن (مثل اعجاز عددی) کاملاً ثابت شده است.
برای فهم و اطمینان بیشتر بهتر است بدانیم که دستور توحید برای همه مردم جهان است و این دستور توسط همه پیامبران گفته شده و موسی علیه السلام هم به پیروان خود و همه مردم دستور میدهد که فقط از خدای یکتا استعانت و یاری بگیرند چراکه زمین به ارث موحدان و متقیان داده میشود یعنی بقیه هلاک میشوند. [الأعراف: ۱۲۸]. و هرگز نباید تابع نظر و عقیده گمراه دیگران شد. [الأعراف: ۱۸۰]. وقتی عقیده توحیدی یعنی هدایت بر شخصی الهام میشود در کلِ اعمال و افکار او تغییراتی ایجاد میشود. مثلاً اگر کسی بمیرد میداند آنکه میمیراند خداست و کسی که دیگری را میکشد تنها گناه قتل بر دوش او میافتد، چرا که خداوند ﴿خَلَقَ ٱلۡمَوۡتَ وَٱلۡحَیَوٰهَ﴾ [الملک: ۲]. است و با توبه نصوح اگر خدا بخواهد بخشیده میشود چرا که همه گناهان قابل بخششاند مگر شرک که هرگز بخشیده نمیشود. [النساء: ۱۱۶ و ۴۸]. بنابراین به خاطر گناهانمان مغبون نباشیم بلکه فوراً متوجه خدا شده و توبه کنیم آنقدر توبه کنیم که دیگر از گناه خسته شویم و خدای نکرده فکر نکنیم که خدا از توبه ما خسته میشود، چرا که او تائبین را دوست دارد و هیچگاه خود را پاک حساب نکنیم یا دیگران را پاک نشماریم به قول عطار نیشابوری هیچ لحمی نباشد بیغدود. و انسان جایز الخطاست و نباید جسورانه گناه کنیم که در این صورت حتی گناه کوچک بخشیده نمیشود، و نباید بر گناه اصرار کنیم چراکه نتیجه آن گمراهی و کفر و در نهایت شرک میباشد پس دعا کنید قبل از آنکه بر شما دعا کرده شود و مستجاب نشود، نماز و عبادت نمائید قبل از آنکه بر شما نماز خوانده شود و اثری نکند و قرآن بخوانید قبل از آنکه بر شما قرآن خوانده شود و فایدهای برای شما نداشته باشد. فهم این مطلب جالب است که خداوند متعال خود نیاز را در دل انسان میگذارد و وقتی حاجتی و خواستی در دل احساس کردیم امر فرموده برای اجابت نزد او برویم پس اینجا امتحان است که اگر تاخیر در اجابت افتاد و شیطان وسوسه عدم اجابت و رجوع به غیر خدا آورد آیا انسان بر امر خداوند صبر میکند و تقوی میگیرد یا با بیصبری به غیر خدا متوجه شده و خواسته خود را نزد غیر او مطرح میکند برای همین در سوره عصر توصیه به حق (توحید) و صبر با هم نشانه رستگاران بیزیان معرفی شده و حضرت یوسف به علت بیصبری و کمک از غیر خدا هفت سال دیگر در زندان ماند. مطلب دیگر که ان شاء الله مفید برای همه است تا به غیر خدا توجه نکنیم و از غیر او یاری نگیریم آیات [التوبه: ۵۱، یونس: ۱۲-۲۲، ۲۸-۲۹, ۱۰۶-۱۰۷، الإسراء: ۶۷-۵۶، الکهف: ۱۰۲، الحج: ۷۳، هود: ۹-۱۱ النمل: ۶۳ و …] است که بدانیم هر خیر و شری از سوی حکمت است یعنی امر بر اجرای آن از سوی خداست حال اگر خیری باشد و از فضل خداست و جای شکر و سپاس دارد و اگر شری باشد از اعمال خود ماست و گاهی از اعمال مشرکان و منافقان است و این آسیب و شر تا وقتی که خدا نخواهد به انسان نمیرسد لذا دفع کننده آن هم فقط خود اوست و گاهی اوقات امتحان و ابتلاء است و هر خیری بخواهیم از آنجا که همه چیز در ید قدرت اوست رسیدن به آن تنها به اراده و دعا نزد اوست.