- د/ امراء
آیا میتوان برای همیشه ماندگار بود؟!..
آیا در توان آدمی است که نام خویش را بر فلک بنگارد که چون خاک تن او را بلعید، باز هم نام او همچنان بر زبانها جاری باشد؟!
به نام نیکو اگر بمیرم رواست مرا نام باید که تن مرگ راست!
خلود و جاویدان ماندن در زندگی شرف و مقامی است که خداوند به عنوان یک پاداش بسیار بزرگ به شهیدان عطا نموده است:
وَلَا تَقُولُوا لِمَن یُقْتَلُ فِی سَبِیلِ اللَّـهِ أَمْوَاتٌ ۚ بَلْ أَحْیَاءٌ وَلَـٰکِن لَّا تَشْعُرُونَ ﴿سوره مبارکه/١۵۴﴾وَلَا تَقُولُوا لِمَن یُقْتَلُ فِی سَبِیلِ اللَّـهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْیَاءٌ وَلَـٰکِن لَّا تَشْعُرُونَ ﴿البقره: ١۵۴﴾
{و به آنان که در راه خدا کشته می شوند مرده نگویید، بلکه زندهاند ، ولی شما [کیفیت آن حیات را] درک نمی کنید.}
این مقام شامخ همیشه آرزوی رادمردان و صاحبان همتهای بلند بوده است. ابراهیم بت شکن؛ رمز توحید و یکتاپرستی از درگه پروردگارش چنین میطلبد:
وَاجْعَل لِّی لِسَانَ صِدْقٍ فِی الْآخِرِینَ ﴿الشعراء/٨۴﴾
{و برای من در آیندگان نامی نیک و ستایشی والا مرتبه قرار ده}
سعدیا مرد نکو نام نمیرد هرگز مرده آنست که نامش به نکویی نبرند!..
دعای خلیل و حبیب رحمان پرده استجابت دریده، قبول درگه حق میشود، و از آن روز تا به ابد مؤمنان نمازهای خود را با تازه کردن یادی از او به پایان میرسانند:
اللهم صلی على محمد و على آل محمد کما صلیت على إبراهیم وعلى آل إبراهیم وبارک على محمد و على آل محمد کما بارکت على إبراهیم وعلى آل إبراهیم فی العالمین إنک حمید مجید.
نه تنها ابراهیم خلیل الله با نام و یاد و ذکر خیرش همیشه زنده و جاویدان است. بلکه سایر پیامبرانی که از نسل ایشان بودند به این شرف بزرگ نایل گشتند:
وَوَهَبْنَا لَهُم مِّن رَّحْمَتِنَا وَجَعَلْنَا لَهُمْ لِسَانَ صِدْقٍ عَلِیًّا ﴿مریم/۵٠﴾
{و به آنان از رحمت خود بخشیدیم، وبرای آنان [در میان مردم] نامی نیک و ستایشی والامرتبه قرار دادیم.}
و پروردگار عالم بر حبیب و عزیزش حضرت خاتم (صلی الله علیه وسلم) چنین منت فضل میآورد:
وَرَفَعْنَا لَکَ ذِکْرَکَ ﴿سوره مبارکه الشرح۴﴾
{ و آوازه ات را برایت بلند کردیم }
از آن روز خاتم (صلی الله علیه وسلم) تا بروزی که درنوازند سور ختم، گوش جهان را در هر لحظه ندای “أشهد أن محمدا رسول الله” مینوازد.
آیا میتوان در رکاب این سروران هدایت گام نهاد، و به زندگی جاوید دست یافت؟!
چرا نه؟!…
این گوی و این میدان همت مردان میطلبد. و تنها برای برخی از بندگان نیست، هر کس به اندازه همت خویش از این بوستان خوشبو میتواند عطر خوش نامی برگیرد!..
از یکصد و چهل هزار یار پیامبر اکرم (صلی الله علیه وسلم) که تاریخ آنها را در حجه الوداع سرشماری کرده، تنها نام بلند همتانی از آنها همیشه در اینسو و آنسوی جهان زینت زبانهاست.
چه کسی میتواند ساعتی از وقت جهان را تصور کند که در آن دعای رضایت الهی (رضی الله عنه) برای: ابوهریره، و ابن عباس، و ابن مسعود، و عائشه، و ابوبکر و عمر و عثمان و علی و خیلی دیگر از یاران درگاه رسالت و افرادی چون آنان، به درگاه حق از زبانی در جهان روان نباشد؟!
چه کسی ساعتی از زمان را سراغ دارد که دعای رحمت الهی “رحمه الله” برای امامانی چون بخاری و مسلم و ترمذی و احمد و شافعی و ابوحنیفه و مالک و نسائی و غیره به بارگاه باریتعالی از گوشهای از جهان فرستاده نشود؟!
چه کسی میتواند لمحهای از زمانه را ضبط کند که در آن ذکر خیر و یادی از دعوتگران و پیشگامانی چون؛ ابن تیمیهها و عزالدینها و صلاح الدینها و سیدقطبها و مودودیها و الیاسها و بناها و ندویها و دیگر پیشتازان همت و جوانمردان روزگاران خویش، به میان نیاید!
پس ای عزیز؛…
این گوی و این میدان…
من و شما نیز میتوانیم سوار بر همت و جوانمردی خویش در این کاروان نامی از خود بیادگار گذاریم، تا آیندگان دعای رحمت و رضوان بر ارواحمان نثار کنند.
حال چگونه میتوان چنین همت والایی را در خود بوجود آورد؟
- راز زندگی جاویدان ارمغانی از آسمان…
قرآن کریم جاودانی و ماندگاری را تنها شایسته “جوانمردان” میداند!
و جوان مردان قرآن کسانیند که از “همت بالا” و شموخ و عزت نفس والا برخوردارند. و دین اسلام در حقیقت برای آنهاست!
امام ابو الأعلی مودودی (رحمه الله) دعوتگر نامدار معاصر در یک جمله زیبا صاحبان دین و شریعت رحمان را چنین معرفی میکند:
“این شریعت و دین پروردگار از آن بزدلان نیست. این ارمغان الهی از آن خودپرستان و غلامان حلقه بگوش دنیا نیست، و نه برای آن خاکستر صفتانی است که با وزش باد تغییر مصیر میدهند، و نه برای آن آفتاب پرستانی است که هر لحظه رنگ خود را عوض میکنند. بلکه این دین برای آن شیران و قهرمان صفتانی است که با همت خویش میخواهند جهت بادهای وزان را تغییر دهند، آنانی که با موجهای هولناک دریاها دست و پنجه نرم میکنند، و در خلاف مصیر رودهای خروشان شنا میکنند”!
قرآن از انسانهای پست همت بشدت بیزار بوده، تصویر حقیقت ننگین آنها را چنین بیمهابا به نمایش میگذارد:
مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُوا التَّوْرَاهَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوهَا کَمَثَلِ الْحِمَارِ یَحْمِلُ أَسْفَارًا ۚ بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِ اللَّـهِ ۚ وَاللَّـهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ ﴿سوره مبارکه جمعه/۵﴾
{وصف کسانی که عمل کردن به تورات به آنان تکلیف شده است، آن گاه به آن عمل نکردند، مانند درازگوشی ـ خری ـ است که کتاب هایی را [که هیچ آگاهی به محتویات آنها ندارد] حمل می کند. چه بد است سرگذشت مردمی که آیات خدا را تکذیب کردند. و خدا مردم ستمکار را هدایت نمی کند.}
و رذالت کسانی که چون سگ هار حقیقت را دریافتند و همت پستشان مانع پذیرفتن و لبیگ گفتن آنها به ندای حق گشت را چنین به تصویر میکشد:
وَاتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَأَ الَّذِی آتَیْنَاهُ آیَاتِنَا فَانسَلَخَ مِنْهَا فَأَتْبَعَهُ الشَّیْطَانُ فَکَانَ مِنَ الْغَاوِینَ ﴿١٧۵﴾ وَلَوْ شِئْنَا لَرَفَعْنَاهُ بِهَا وَلَـٰکِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَى الْأَرْضِ وَاتَّبَعَ هَوَاهُ ۚ فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ الْکَلْبِ إِن تَحْمِلْ عَلَیْهِ یَلْهَثْ أَوْ تَتْرُکْهُ یَلْهَث ۚ ذَّٰلِکَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا ۚ فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ ﴿سوره مبارکه اعراف١٧۶﴾
{و سرگذشت کسی که آیات خود را به او عطا کردیم و او عملاً از آنان جدا شد، برای آنان بخوان؛ پس شیطان او را دنبال کرد [تا به دامش انداخت] و در نتیجه از گمراهان شد. (١٧۵) و اگر می خواستیم [درجات و مقاماتش را] به وسیله آن آیات بالا می بردیم، ولی او به امور ناچیز مادی و لذت هایِ زودگذرِ دنیایی تمایل پیدا کرد واز هوای نفسش پیروی نمود؛ پس داستانش چون داستان سگ است [که] اگر به او هجوم بری، زبان از کام بیرون می آورد، واگر به حال خودش واگذاری [باز هم] زبان از کام بیرون می آورد. این داستان گروهی است که آیات ما را تکذیب کردند؛ پس این داستان را [برای مردم] حکایت کن، شاید [نسبت به امور خویش] بیندیشند.}
و به عقلهای کوچک و همتهای حقیری که خود را به گل و لای دنیا میچسپانند و از آخرت و نعمتهای والای آن برای هیچ و پوچ پرزرق و برق دنیا میگذرند میخندد. و آنها را به شدت سرزنش میکند:
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَا لَکُمْ إِذَا قِیلَ لَکُمُ انفِرُوا فِی سَبِیلِ اللَّـهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ ۚ أَرَضِیتُم بِالْحَیَاهِ الدُّنْیَا مِنَ الْآخِرَهِ ۚ فَمَا مَتَاعُ الْحَیَاهِ الدُّنْیَا فِی الْآخِرَهِ إِلَّا قَلِیلٌ ﴿سوره توبه/٣٨ ﴾
{ ای اهل ایمان! شما را چه عذر و بهانه ای است هنگامی که به شما گویند: برای نبرد در راه خدا باشتاب [از شهر و دیارتان] بیرون روید؛ به سستی و کاهلی می گرایید [و به دنیا و شهواتش میل می کنید؟!] آیا به زندگی دنیا به جای آخرت دل خوش شده اید؟ کالای زندگی دنیا در برابر آخرت جز کالایی اندک نیست.}
قرآن از مجاهدان مؤمن انتظار دارد همیشه تمام خیر و نیکی و پاداشها را مد نظر داشته باشند، و تنها خود را اسیر نعمتهای زودگذر دنیا نبینند:
فَإِذَا قَضَیْتُم مَّنَاسِکَکُمْ فَاذْکُرُوا اللَّـهَ کَذِکْرِکُمْ آبَاءَکُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِکْرًا ۗ فَمِنَ النَّاسِ مَن یَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا وَمَا لَهُ فِی الْآخِرَهِ مِنْ خَلَاقٍ ﴿٢٠٠﴾ وَمِنْهُم مَّن یَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَهً وَفِی الْآخِرَهِ حَسَنَهً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ ﴿٢٠١﴾ أُولَـٰئِکَ لَهُمْ نَصِیبٌ مِّمَّا کَسَبُوا ۚ وَاللَّـهُ سَرِیعُ الْحِسَابِ ﴿سوره بقره/٢٠٢﴾
{ پس هنگامی که مناسک [حجّتان] را انجام دادید، پس خدا را آن گونه که پدرانتان را یاد می کنید یا بهتر و بیشتر از آن یاد کنید. پس گروهی از مردم [کوتاه فکر] می گویند: پروردگارا! به ما در دنیا [کالای زندگی] عطا کن. و آنان را در آخرت هیچ بهره ای نیست. (٢٠٠) و گروهی از آنان می گویند: پروردگارا! به ما در دنیا نیکی و در آخرت هم نیکی عطا کن، و ما را از عذاب آتش نگاه دار. (٢٠١) اینانند که از آنچه به دست آورده اند، نصیب و بهره فراوانی دارند، و خدا حسابرسی سریع است. (٢٠٢)}
قرآن با همان صراحتی که با همتهای پست برخورد میکند، از مؤمنان میخواهد مرد میدان باشند. مؤمن در مدرسه قرآن درس همت و بزرگ منشی و عزت نفس میآموزد. قرآن از پیروانش میخواهد چون پیامبران اولوالعزم نمادی از همت و بزرگی و عزت نفس باشند:
فَاصْبِرْ کَمَا صَبَرَ أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ …﴿سوره احقاف/٣۵﴾
{ پس صبر کن همان گونه که پیامبران اولوالعزم صبر کردند.. }
چون ابراهیم اسماعیلت را فدای حق کن، و از هیچ چیز در مقابل خدایت دریغ نورز و چون موسی عصای همت بدست گیر و به جنگ فرعونیان کمر بربند، و سوار بر کشتی همت خویش نوح وار بر شانه کوهها سوار شو تا به قله جودی پیروزی لنگر اندازی، و چون عیسی در برابر جهالت یهودیان استوار باش، و محمد وار با ابوجهلهای زمانه به ستیز خیز و دولت ایمان بر پا کن و شرع رحمان را با خون خود در زمین آب یاری کن…