غزوۀ بدر اولین جنگ باشکوه مسلمانان است که کمر کفر را شکست.
حضرات صحابه رضی الله عنهم در این جنگ بقدری جانفشانی کردند که ملائکه عرش داد تحسین را سر دادند، خداوند متعال به مسلمانان فتح و پیروزی عنایت کرد.
سران قریش و پیشوایان کفر را چنان شکست ذلتآمیزی نصیب شد که در تاریخ جهان صدمۀ بزرگتری از این برای کفار دیده نشده است.
افرادی چند از سران کفار به قتل رسیدند و ابوجهل لعین نیز که دشمن بزرگ اسلام بود به دَرَک واصل گردید، و افراد سرشناس او به اسارت مسلمین درآمدند.
حضرت عباس عموی آن حضرت و حضرت عقیل پسر عموی آن حضرت صلی الله علیه وسلم نیز که هنوز مسلمان نشده بودند، در گروه اسیران بودند.
در آن وقت مدینه منوره زندان سرایی نداشت، لذا پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم اسیران را به اهل مدینه تحویل داد و توصیه فرمود که از آنها بخوبی نگهداری و غمخواری کنند.
زندانیان از احسان و اخلاق اهل مدینه بسیار متأثر شده، در نتیجه مشرف به اسلام شدند، پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم جلسۀ شورایی را تشکیل دادند که با این زندانیان قریش چه رفتاری به عملآید.
حضرت صدیق اکبر رضی الله عنه با عدهای دیگر اخذ فدیه و آزادکردن زندانیان را نظر دادند، به دلیل این که شاید ایشان از اخلاق کریمانه و حسن سلوک مسلمانان متأثر شده در حلقه اسلام درآیند.
و باز آن اموالی که بطور فدیه از آنها گرفته میشود برای فقرا و مجاهدین مسلمان و دیگر امور مسلمین خرج شود. آن حضرت صلی الله علیه وسلم این رأی را تأئید و تصویب کرد و به آزادی اسیران دستور صادر فرمود.
از طرفی دیگر حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه با این نظر مخالف بود و عرض کرد: یا رسول الله! اینها اسیرانیاند که شب و روز در مخالفت اسلام سرگرم و فعال بودند، آنچنان که سرزمین مکه را برای مسلمانان تنگ کرده، نگذاشتند صدای توحید و یکتاپرستی بلند شود، امروز که چنین فرصتی بدست ما رسیده، باید که این دشمنان خدا و رسول را از صفحه هستی نیست و نابود کنیم.
پس رأی من این است که به ما دستور دهید تا هریک از ما خویشاوند خود را با دست خود بقتل برسانیم.
سبحان الله! حضرت فاروق رضی الله عنه بر دشمنان اسلام چقدر شدید بود، بطوری که دیدن دشمنان اسلام را بر روی زمین نمیپسندید.
خلاصه وقتی که حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه رأی خود را به حضور رسالت عرض کردند، بلافاصله وحی الهی برای تأئید آن بر پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم نازل گشت. چنانکه خداوند متعال میفرماید:
﴿مَا کَانَ لِنَبِیٍّ أَن یَکُونَ لَهُۥٓ أَسۡرَىٰ حَتَّىٰ یُثۡخِنَ فِی ٱلۡأَرۡضِۚ تُرِیدُونَ عَرَضَ ٱلدُّنۡیَا وَٱللَّهُ یُرِیدُ ٱلۡأٓخِرَهَۗ وَٱللَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٞ ﴾ [الأنفال: ۶٧].
«برای پیامبر سزاوار نیست که اسیران را نگاه داشته باشد، تا این که خوب خونریزی کنند بر روی زمین، شما اسباب و سامان دنیا را میخواهید و خدا آخرت را میخواهد، خدا غالب و باحکمت است».
وقتی که این آیه نازل شد، پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم و صدیق اکبر رضی الله عنه به گریه درآمدند، سپس آن حضرت صلی الله علیه وسلم ارشاد فرمودند:
«لَوْ نَزَلَ عَذَابٌ مِنَ السَّمَاءِ مَا نَجَا مِنْکُمْ غَیْرَ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ»
«یعنی اگر از آسمان عذاب نازل میشد، بجز حضرت عمر رضی الله عنه کسی دیگر از شما نجات نمییافت».
پس معلوم شد که رأی حضرت فاروق اعظم رضی الله عنه راجع به اسیران بدر مطابق با وحی الهی بود.