ذکر و اوراد بعد از سلام (۱)

آنچه که بعد از نمازهای فرض و سلام دادن گفته می‌شود (ذکر و اوراد بعد از سلام)
۱- سنت است کسی که از نمازش فارغ شده و آن را به پایان برده است دست بر پیشانی کشد و بگوید:
«أَشْهَدُ أَن لَا إِله إلَّاّ اللهُ الرَّحمنُ الرَّحِیمُ، اَللّهُمَّ أَذْهِبْ عَنِّی الهَمَّ وَالـحَزَنَ».
«شهادت می‌دهم که معبودی بجز خدای بخشنده و مهربان وجود ندارد. خداوندا غم و اندوه را از من دور ساز».
یا دست بر سر کشید و بگوید: «لَا إله إلَّا الله الرحمن الرحیم». خداوندا غم و اندوه را از من دور ساز. هر چند این ذکر از طریق ضعیف ثابت شده است اما اشکال ندارد و در فضایل اعمال و روایت ضعیف عمل می‌شود.
۲- سپس بگوید: «اَلّلُهمَّ أَنْتَ السَّلامُ وَمِنْکَ السَّلامُ تَبارَکْتَ یا ذَالـجَلالِ وَالإِکْرامِ».
«خداوندا تو سلام و آرامش هستی و سلامتی و آرامش از تو است خیر و برکت تو فراوان است ای شکوهمند و بخشایشگر». (اصحاب صحاح جز بخاری آن را روایت کرده‌اند).
۳- سپس گوید: «اَللّهُمَّ أَعنِّی عَلی ذِکْرِکَ وَشُکْرِکَ وَحُسْنِ عِبادتِکَ». «خداوندا مرا یاری کن بر یاد و سپاس و حسن عبادتت». چون پیامبر صلی الله علیه وسلم گفت: ای معاذ! تو را سفارش می‌کنم که بعد از تمام شدن هر نمازی این ذکر را ترک نکنی: «اَللّهُمَّ أَعنِّی…» (به روایت ابوداود و نسائی و ابن خزیمه و حاکم که آن را صحیح دانسته است).
۴- سپس گوید: «لَا إِله إلَّا اللهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ لَهُ المُلْکُ وَلَهُ الحَمْدُ وَهُوَ عَلی کُلِّ شَیئٍ قَدِیرُ. اَلّلُهمَّ لَا مانِعَ لِما أَعْطَیتَ وَلَا مُعْطِیَ لِما مَنَعْتَ وَلَا یَنْفَعُ ذَالـْجَدِّ مِنکَ الجَدُّ». «به جز الله معبودی نیست او یگانه و بی‌نیاز است، پادشاهی و ستایش خاص او است و او بر هر چیزی توانا است. خداوندا چیزی را که تو عطا کنی کسی نمی‌تواند مانع آن باشد و چیزی را که تو منع کنی کسی نمی‌تواند آن را عطا کند، هیچ بخت و عظمت و ثروتی در پیشگاه تو بندگان را بکار نیاید بلکه تنها عمل صالح و شایسته شان آنان را بکار آید». چون مغیره بن شعبه  گفته است که: پیامبر صلی الله علیه وسلم بعد از هر نماز فریضه‌ای این ذکر را می‌گفت. (به روایت احمد و شیخین).
۵- بعد از پایان نماز معوذات (قل هو الله قل أعوذُ برب الفلق وقل أعوذ برب الناس یعنی سه سوره آخر مصحف) را بخواند چون عقبه بن عامر  گفت: پیامبر صلی الله علیه وسلم به من دستور داد که بعد از هر نماز معوذتین را بخوانم، که در روایت احمد و ابوداود به جای «معوذتین» معوذات آمده است. به روایت احمد و ابوداود و ترمذی و نسائی.