دو نوع مرده نیاز به غسل و نماز ندارند

اول شهیدی که در جنگ با کافران در جنگ مشروع و پسندیده کشته شده باشد، مانند جنگ با مشرکان یا به وسیله اسلحه مؤمنان به طور اشتباهی یا به وسیله کمانه اسلحه خودش، یا به سبب افتادن از اسبش یا هر وسیله ی جنگی امروزی، یا انداختن چهار پایش او را، یا به سبب افتادن در گودالی و چاهی که به مرگش منتهی شده و کشته شده باشد، یا بعد از پایان جنگ او را کشته یافته و سبب مرگش معلوم نباشد که همه ای این اتفاقات در میدان جنگ رخ داده باشد، چنین شهیدی غسل و نماز لازم ندارد خواه بزرگ باشد یا کوچک، آزاد باشد یا مرده، مرد باشد یا زن.  

اما شهیدی که به ناحق کشته شده یا غرق شده یا دچار حریق و سوختگی شده یا زیر آوار مانده یا به سبب اسهال و درد شکم مرده یا در سرزمین کافران جنگی مرده، یا زنی که در اثر زایمان و خونریزی مرده است این‌ها اگر چه همگی شهیدند لیکن از حکم شهیدی که گفته شد مستثنی هستند و غسل و نماز دارند.  
(بخاری از جابر رضی الله عنه روایت کرده است): که رسول الله صلی الله علیه وسلم دستور غسل شهیدان بدر را نداد و بر آنان نماز نخواند. گفتیم که: شهید غسل ندارد و خواه جنابت داشته باشد یا نداشته باشد، چون حنظله رضی الله عنه در جنگ احد به شهادت رسید و جنب بود ورسول الله صلی الله علیه وسلم دستور غسل وی را نداد، و گفت: «فرشتگان را دیدم که او را غسل می‌دادند». شهیدی که به کیفیت مذکور به شهادت رسیده باشد شهید دنیا و آخرت است و از جمله کسانی است که خداوند در حقشان گفته است:

﴿عِندَ رَبِّهِمۡ یُرۡزَقُونَ * فَرِحِینَ بِمَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِ﴾ [آل عمران: ۱۶۹- ۱۷۰].
«اینان نزد پروردگارشان روزی و رزق می‌یابند و به آنچه خداوند از فضل و بخشش خود به آنان عطا کرده و ارزانی داشته است شادمان هستند».

۲ : بچه سقط شده است که دو حالت دارد:  

حالت اول: آن است که همین که از مادر جدا شد با صدای بلند گریه کند سپس بمیرد یا با صدای بلند گریه نکرده لیکن شیر خورده یا چشم باز کرده یا به گونه‌ای حرکت کرده و تکان خورده که دلیل بر حیات او است سپس مرده است، که در این صورت باید او را شست و بر آن نماز خواند، چون به زندگی او یقین حاصل شده است، و رسول الله صلی الله علیه وسلم گفته است:  
«إِذا استَهَلَّ الصَّبِیُّ وُرِّثَ وَصُلِّیَ عَلَیهِ» (رواه النسائی وصححه ابن حبان والحاکم).
«هرگاه کودک و بچه سقط شده فریاد کشید و گریست سپس فوت کرد هم ارث می‌برد و هم بر وی نماز خوانده می‌شود».
حالت دوم: به حیات و زندگی او یقینی نباشد به این معنی که نشانه‌های زندگی بر وی ظاهر نشده باشد، اگر به حدی رسیده بود که جان در وی دمیده شود و آن وقتی است که چهار ماهه یا بیشتر باشد چنین کودک سقط شده ای غسل و نماز لازم ندارد، لیکن باید تکفین و تدفین شود.
و اما آنچه صورت انسانی آن ظاهر نشده باشد مانند پاره گوشت تنها خاک کردن آن به هر شکل که باشد کافی است.