بخاری، کتاب «بدء الخلق» باب: [صِفَهِ النَّارِ]
۳۷۸- «عَنْ أَبُو سَلَمَهَ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا هُرَیْرَهَ رضی الله عنه، یَقُولُ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و سلم: اشْتَکَتِ النَّارُ إِلَى رَبِّهَا، فَقَالَتْ: رَبِّ! أَکَلَ بَعْضِی بَعْضًا، فَأَذِنَ لَهَا بِنَفَسَیْنِ: نَفَسٍ فِی الشِّتَاءِ، وَنَفَسٍ فِی الصَّیْفِ، فَأَشَدُّ مَا تَجِدُونَ مِنَ الحَرِّ، وَأَشَدُّ مَا تَجِدُونَ مِنَ الزَّمْهَرِیرِ».
- «سلمه بن عبدالرحمن میگوید: شنیدم که ابوهریره رضی الله عنه گفت: پیامبرصلی الله علیه و سلم فرمودند: دوزخ نزد پروردگارش شکایت میکند و میگوید: خدایا! [در اثر فشار و شدت عذاب] برخی از وجودم برخی دیگر را میخورد (از بین میبرد و هلاک میکند). پس خداوند به آتش اجازه میدهد که [در سال] دو بار نفس بکشد، یک بار در زمستان و یک بار در تابستان و نفس تابستان، آن گرمایی را شما در تابستان احساس میکنید، سختتر و بیشتر میکند و نفس زمستان، آن سرمایی را که شما در زمستان احساس میکنید، سختتر و بیشتر میکند»([۱]).
[۱]– در مورد شکایت دوزخ، برخی معتقدند که دوزخ چنین شکایتی را با زبان قال میگوید و برخی میگویند با زبان حال آن را بیان میکند.
در مورد تنفس نیز برخی از جمله بیضاوی معتقد به مجازیبودن آن هستند و برخی نیز معتقد به حقیقیبودن آن میباشند. [شرح قسطلانی بر صحیح بخاری].