روزۀ رمضان یکی از ارکان اسلام و از مهمترین فرایض خداوند است که همۀ مسلمانان بر فرض بودن آن اتفاق دارند. قرآن و سنت و اجماع دال بر فرض بودن آن است.
دلیل از قرآن این سخن خداوند متعال است که میفرماید:
﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ کُتِبَ عَلَیۡکُمُ ٱلصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى ٱلَّذِینَ مِن قَبۡلِکُمۡ لَعَلَّکُمۡ تَتَّقُونَ ١٨٣ أَیَّامٗا مَّعۡدُودَٰتٖ﴾ [البقره: ۱۸۳-۱۸۴].
(ای کسانی که ایمان آوردهاید روزه بر شما مقرر شده است همانگونه که بر کسانی که پیش از شما [بودند] مقرر شده بود؛ باشد که تقوا پیشه سازید (۱۸۳) [در] روزهایی معدود).
تا آنجا که میفرماید:
﴿وَلِتُکۡمِلُواْ ٱلۡعِدَّهَ وَلِتُکَبِّرُواْ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَىٰکُمۡ وَلَعَلَّکُمۡ تَشۡکُرُونَ ١٨۵﴾ [البقره: ۱۸۵].
(تا تعداد [مقرر] را کامل کنید و الله را به پاس آنکه هدایتتان کرده است به بزرگی بستایید و باشد که شکرگزاری کنید).
از جمله دلایلِ [وجوب روزه در] سنت، حدیث عبدالله بن عمر ـ رضی الله عنهما ـ است که رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمود: «اسلام بر پنج [رکن] بنا شده است: گواهی دادن به اینکه معبودی به حق نیست جز خدا و اینکه محمد فرستادۀ خدا است، و برپا داشتن نماز و دادن زکات و روزۀ رمضان و حج بیت الله الحرام برای کسی که توانایی آن را داشته باشد».([۱])
اجماع: امت بر این اجماع دارند که روزه یکی از ارکان اسلام است و اجماع کردهاند که هر کس وجوب آن را منکر شود کفر ورزیده است.([۲])
[۱]– پیشتر تخریج آن گذشت.
[۲]– نگا: بدائع الصنائع (۲/ ۷۵)، المجموع (۶/ ۲۴۸) و المغنی (۴/ ۳۲۴).