این قول او است:
{لِّلَّذِینَ أَحۡسَنُواْ ٱلۡحُسۡنَىٰ وَزِیَادَهٞ} یونس: ۲۶.
(معنی):
«برای محسنان، پاداشی نیکو، و زیاده بر آن میباشد»
و حضرت رسول ((زیاده)) را به نظر به وجه خداوند تفسیر کردهاند. همچنین این قول رسول صلى الله علیه و سلم که گفتند:
«إِنَّکُمْ سَتَرَوْنَ رَبَّکُمْ کَمَا تَرَوْنَ الْقَمَرَ لَیْلَهَ الْبَدْرِ
لاَ تُضَامُّونَ فِى رُؤْیَتِهِ فَإِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ لاَ تُغْلَبُوا عَلَى صَلاَهٍ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ ، وَقَبْلَ غُرُوبِهَا فَافْعَلُوا».
(معنی): «شما پروردگار خود را به همان سهولت و آسانی رویت میکنید،
که در شب بدر ماه را میبینید، و در رویت او
از سختی و ازدحام به دور خواهید بود.
پس اگر توانستید که بر نماز قبل از طلوع خورشید و قبل از غروب آن پایداری و محافظت کنید، اینکار را بکنید».
در این حدیث، ((رویت)) به ((رویت)) تشبیه شده است، و نه (مریٔی)) (آنچه که دیده میشود) به ((مریٔی)).
چون ((کاف)) تشبیه به فعل رویت وارد شده و به مصدر تاویل گشته است. و همچنین، چون خداوند، مثل و مانندی ندارد.
{لَیۡسَ کَمِثۡلِهِۦ شَیۡءٞ}.
و منظور از دو نماز مذکور در حدیث، همان نمازهای فجر و عصر میباشد.
و رویت خداوند در آخرت صورت میپذیرد، نه در دنیا و دلیل آن این قول خداوند به موسی است که هنگامی که از خداوند خواست تا او را ببیند، خداوند به او پاسخ داد که:
{لَن تَرَىٰنِی} الأعراف: ۱۴۳.
یعنی: «اینکه مرا نمیبینی».
و همچنین این سخن رسول صلى الله علیه و سلم که فرمودند:
«واعلموا انکم لن تروا ربکم حتی تموتوا».
(معنی): «و بدانید که شما پروردگار خود را نخواهید دید، تا اینکه بمیرید».
و رویت پروردگار، کفار را شامل نمیگردد،
و دلیل آن این قول پروردگار است:
{کَلَّآ إِنَّهُمۡ عَن رَّبِّهِمۡ یَوۡمَیِٔذٖ لَّمَحۡجُوبُونَ} المطففین: ۱۵.
(معنی): «هرگز. آنان در آن روز از پروردگار خود در حجابند».
و اهل سنت این رویت را به مشاهده عینی تفسیر کردهاند، و دلایل آن این گونه است:
خداوند، نظر را به وجه (صورت) اضافه کرده است، که محل عین (چشم) است، و گفته است:
{وُجُوهٞ یَوۡمَیِٔذٖ نَّاضِرَهٌ ٢٢
إِلَىٰ رَبِّهَا نَاظِرَهٞ ٢٣} القیامه: ۲۲-۲۳.
(معنی):
«رخسارهایی آن روز از شادی بر افروخته است، و به پروردگار خود مینگرند».
در حدیث آمده است که:
«إِنَّکُمْ سَتَرَوْنَ رَبَّکُمْ عیاناً».
(معنی): «شما پروردگار خود را به صورت عیان خواهید دید».
اهل تاویل، ((رویت)) را به ((ثواب)) تفسیر کردهاند.