دلایل وجوب دریافت عقیده از حدیث آحاد (۱)

• دلیلی مبنی بر تفاوت میان اثبات عقیده و احکام از خبر واحد وجود ندارد. با این توضیح که دلیل معتبری وارد نشده است که میان عقیده و احکام تفاوت قائل شود و بیانگر آن باشد که احکام با خبر واحد ثابت شده و پذیرفته می شود اما عقاید با خبر واحد ثابت شده و پذیرفته نمی شود.
• خداوند متعال می فرماید: «وَمَا کَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنفِرُواْ کَآفَّهً فَلَوْلاَ نَفَرَ مِن کُلِّ فِرْقَهٍ مِّنْهُمْ طَآئِفَهٌ لِّیَتَفَقَّهُواْ فِی الدِّینِ وَلِیُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ» (توبه: ۱۲۲) «و نباید که مؤمنان همگی (برای جهاد) کوچک کنند، پس چرا از هر گروهی از آنان، دسته‌ای کوچ نمی‌کنند تا در دین دانش بیاموزند و قوم خود را هشدار دهند، هنگامی‌که به سوی آن‌ها باز گشتند، باشد که آن‌ها بترسند.»

«الطَآئِفَهٌ» در زبان عربی به یک و بیش از یک نفر اطلاق می شود.

و «الدِّینِ» شامل احکام و عقاید می شود. و بلکه عقیده مهمتر است. بنابراین اگر حجت با حدیث آحاد اقامه نمی شود چه از نگاه عقیده و چه از نگاه حکمی، خداوند متعال یک نفر (الطائفه) را به تبلیغ امری عمومی تشویق نمی کرد.

و چنانکه خداوند متعال می فرماید: «وَإِن طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا فَإِن بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَى فَقَاتِلُوا الَّتِی تَبْغِی حَتَّى تَفِیءَ إِلَى أَمْرِ اللَّهِ فَإِن فَاءتْ فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ» (حجرات: ۹) «و اگر دو گروه از مؤمنان با یکدیگر به جنگ بر خاستند، میان‌شان آشتی بر قرار کنید، پس اگر یکی از آن دو بر دیگری تجاوز کرد با گروه متجاوز بجنگید تا به فرمان الله باز گردد. پس اگر بازگشت، میان آن‌ها به عدالت صلح بر قرار کنی و عدالت پیشه کنید، بی‌گمان الله عادلان را دوست می‌دارد».

• خداوند متعال می فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِن جَاءکُمْ فَاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَیَّنُوا أَن تُصِیبُوا قَوْماً بِجَهَالَهٍ فَتُصْبِحُوا عَلَى مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِینَ» (حجرات: ۶) «ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید، اگر (شخص) فاسقی خبری برای شما آورد، پس (درباره آن) بررسی (و تحقیق) کنید، تا آنکه (مبادا) به گروهی از روی نادانی آسیب برسانید، آنگاه بر آنچه انجام داده‌اید پشیمان شوید».

و این آیه بیانگر آن است که چون فردی عادل خبری آورد، حجت با آن اقامه شده و تمام می شود.