دعاء عبادت است

دعـاء : پیامبر(صلی الله علیه وسلم) می فرماید : (الدعاء هوالعباده) دعا عبادت است ، وقتی دعا عبادت است ، یک مومن همیشه دست دعا را فقط به بارگاه الهی بلند نموده ، می گوید: یا الله مرا ببخش، یا الله برای من کمک کن، یا الله مرا نجات بده.
و الله(جل جلاله) خطاب به کسانی که به مخلوقات رجوع نموده به درگاه آنان در هنگام مشکلات خویش کمک می خواهند می فرماید:(أَمَّن یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَیَکْشِفُ السُّوءَ وَیَجْعَلُکُمْ خُلَفَاء الْأَرْضِ أَإِلَهٌ مَّعَ اللَّهِ قَلِیلًا مَّا تَذَکَّرُونَ) ([۱۴])   :«کیست که انسانی را که درحالت اضطرار قرار دارد، وبه درگاهش دعا کند، اجابت کند؟ و مشکلاتش را رفع نماید.»  در این آیه ی شریفه برای آن مشرکان قریش که به بارگاه مخلوقات رفته و دست دعا بلند می نمودند گفته شد که چه کسی می تواند که مشکلات شما را رفع کند؟ یعنی به غیر از الله (جل جلاله) هیچ مشکل گشایی نیست.
(أُجِیبُ دَعْوَهَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ) ([۱۵]) :  «من دعای دعا کننده را اجاب می کنم.»
قرآن عظیم الشان همچنان قصه ی دعای پیامبران را نیز نقل می کند، که آنان فقط به بارگاه الهی دست دعا بلند نموده از او کمک می خواستند، تا کسانیکه خود را پیروان حقیقی پیامبران می دانند مطابق روش آنان عمل کنند.
(هُنَالِکَ دَعَا زَکَرِیَّا رَبَّهُ قَالَ رَبِّ هَبْ لِی مِن لَّدُنْکَ ذُرِّیَّهً طَیِّبَهً إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعَاء)([۱۶]): «درآنجا زکریا پروردگارش را دعا نموده و گفت : پروردگارا ! برای من از جانب خود ، اولادی نیک نصیب نما . تویی شنونده دعا.
درمورد دعای ابراهیم (علیه السلام) قرآن کریم می گوید: (الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی وَهَبَ لِی عَلَى الْکِبَرِ إِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَقَ إِنَّ رَبِّی لَسَمِیعُ الدُّعَاء /رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلاَهِ وَمِن ذُرِّیَّتِی رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَاء -رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ ) ([۱۷])
«حمد وثنا برای الله جل جلاله است ، پروردگاری که برای من در بزرگسالی اسماعیل و اسحاق را اعطاء نمود ، پروردگارم شنونده ی دعاست، پروردگارا ! مرا و اولادم را ، از جمله ی نماز گذاران بگردان . دعایم را قبول نما ! پروردگارما ! مرا، و والدینم ، ومومنان را در روز قیامت مغفرت نما.»
قرآن عظیم الشان کسانی را که به جزء بارگاه الهی به بارگاه مخلوقات دست دعا بلند می کند، تهدید نموده، به ایشان می گوید:
(وَالَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِهِ لاَ یَسْتَجِیبُونَ لَهُم بِشَیْءٍ إِلاَّ کَبَاسِطِ کَفَّیْهِ إِلَى الْمَاء لِیَبْلُغَ فَاهُ وَمَا هُوَ بِبَالِغِهِ وَمَا دُعَاء الْکَافِرِینَ إِلاَّ فِی ضَلاَلٍ ) ([۱۸]) : «دعوت حق براى اوست و کسانى که [مشرکان] جز او می خوانند هیچ جوابى به آنان نمى دهند مگر مانند کسى که دو دستش را به سوى آب بگشاید تا [آب] به دهانش برسد در حالى که [آب] به [دهان] او نخواهد رسید و دعاى کافران جز بر هدر نباشد.»
در اینجا الله (جل جلاله) کسانی را که به غیر از بارگاه الهی به بارگاه دیگران دست دعا بلند می کنند ، تشبیه به کسانی نموده است که دستان خود را در آب دراز می کنند ، و کف دست را در آب می گذارند ، و فکر می کند که از این طریق بدون گرفتن آب و گذاشتن آن، در دهان شان برود ، این کار نتیجه نمی دهد ، زیرا هرقدر دستان در آب گذاشته شود ، آب به دهان نمی رود.  به همین سان کسانی که دست دعا به بارگاه مخلوقی دراز می کنند ، و از آن اجابت و قبولی دعا می خواهند، خود را به زحمت ساخته و دعایشان هرگز قبول نمی شود ، زیرا نتیجه ی کار کافران فقط گمراهی است.
چگونگی دعای مشرکین قریش : مشرکین قریش با وجود اینکه ادعای ایمان می نمودند ، دست دعا به بارگاه مخلوقات بلند نموده از آنان امور ذیل را می خواستند:
الف : جلب خیر و یا دفع ضرر از مخلوقات، مثل: طفل دادن زن نازا نه به طریق علاج توسط دوا ، بلکه توسط تصرف در جهان، زیرا آنان عقیده داشتند که جن ها وانسان ها می توانند در حکومت الهی تصرف کنند ، برای کسیکه الله دختر یا پسر ندهد ، آنان پسر و یا دختر بدهند ، و یا زنی را که دختر بدنیا می آورد ، می توانند به پسر مبدل کنند ، و یا اینکه عقیده داشتند که این بت ها ، جن ها و مخلوقاتی که آنان به آن عقیده داشتند می توانند ، بدون وسیله ای درمقابل حیوانات درنده مقاومت کنند، و یا اینکه مریضی را شفا دهند ، ویا مرده ای را زنده کنند ، و یا باران نازل کنند، و یا هم سایر اموری را انجام دهند که قرآن آنرا مخصوص الله (جل جلاله) بیان داشته است.
الله (جل جلاله) به ایشان گفت: {وَالَّذِینَ تَدْعُونَ مِن دُونِهِ مَا یَمْلِکُونَ مِن قِطْمِیرٍ (۱۳) إِن تَدْعُوهُمْ لَا یَسْمَعُوا دُعَاءکُمْ وَلَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجَابُوا لَکُمْ وَیَوْمَ الْقِیَامَهِ یَکْفُرُونَ بِشِرْکِکُمْ وَلَا یُنَبِّئُکَ مِثْلُ خَبِیرٍ} و کسانى را که بجز او مى‏خوانید مالک پوست هسته خرمایى [هم] نیستند«۱۳»اگر آنها را بخوانید دعاى شما را نمى‏شنوند و اگر [فرضا] بشنوند اجابتتان نمى‏کنند و روز قیامت‏شرک شما را انکار مى‏کنند و [هیچ کس] چون [خداى] آگاه تو را خبردار نمى‏کند«۱۴»     ([۱۹])
الله جل جلاله برای اینکه به این اشخاص بهتر بفهماند به آنها خطاب نمود (قُلْ أَرَأَیْتُم مَّا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَرُونِی مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْکٌ فِی السَّمَاوَاتِ اِئْتُونِی بِکِتَابٍ مِّن قَبْلِ هَذَا أَوْ أَثَارَهٍ مِّنْ عِلْمٍ إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ) ([۲۰]) . بگو به من خبر دهید آنچه را به جاى خدا فرا مى‏خوانید به من نشان دهید که چه چیزى از زمین [را] آفریده یا [مگر] آنان را در [کار] آسمانها مشارکتى است اگر راست مى‏گویید کتابى پیش از این [قرآن] یا بازمانده‏اى از دانش نزد من آورید«۴»
سپس به ایشان گفت:
(وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّن یَدْعُو مِن دُونِ اللَّهِ مَن لَّا یَسْتَجِیبُ لَهُ إِلَى یَومِ الْقِیَامَهِ وَهُمْ عَن دُعَائِهِمْ غَافِلُونَ ) ([۲۱]): «و کیست گمراه‏تر از آن کس که به جاى خدا کسى را مى‏خواند که تا روز قیامت او را پاسخ نمى‏دهد و آنها از دعایشان بى‏خبرند