در فضیلت، آداب و حقیقتِ علم

عبدالله بن مسعود رضی الله عنه میفرماید :

کسی عالم از مادر نزاییده است علم با آموزش و یادگیری به دست می‌آید.

علم بیاموزید پیش از آن که از میان برداشته شود.

علم بیاموزید و هرگاه آموختید عمل کنید؛ وای به حال کسی که نمی‌داند و اگر خدا بخواهد به او خواهد آموخت. وای به حال کسی که می‌داند اما عمل نمی‌کند.

گمان می‌کنم کسی که چیزی را آموخته سپس فراموش می‌کند به خاطر گناهی است که انجام داده است.

بهترین مجالس آن است که در آن علم و حکمتی بدرخشد و امید رحمتی وجود داشته باشد.

کسی که در هر مسأله‌ای به مردم فتوا می‌دهد دیوانه است؛ “نمی‌دانم” سپر عالم است زیرا اگر در پاسخ به خطا رود گفته‌اش صدق می‌کند.

شما در زمانی به سر می‌برید که هوا و هوس تابع علم است و زمانی از راه خواهد رسید که علم تابع هوا و هوس خواهد بود.

عالم باش یا متعلم و در بین این دو مباش که از جاهلان خواهی بود؛ فرشتگان بال‌هایشان را به روی کسی که طلب علم می‌کند می‌گسترانند.

علم با کثرت روایت نیست بلکه با خشیت و فروتنی است؛ علم آن است که خشیت و فروتنی ره‌آوردش باشد و جهل آن است که کبر و غرور به همراه آورد.

علم بیاموزید پیش از آن که برداشته شود و برداشته شدن علم با مرگ راویان آن است.

قسم به کسی که جانم در دست اوست کسانی که در راه خدا شهید شده‌اند وقتی جایگاه علما را می‌بینند دوست دارند خداوند آن‌ها را در زمره‌ی علما محشور کند.