وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
عَنْ وَائِلِ بْنِ حُجْرٍ قَالَ: قَالَ لِی رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: «یَا وَائِلَ بْنَ حُجْرٍ إِذَا صَلَّیْتَ فَاجْعَلْ یَدَیْکَ حِذَاءَ أُذُنَیْکَ، وَالْمَرْأَهُ تَجْعَلُ یَدَیْهَا حِذَاءَ ثَدْیَیْهَا».
ترجمه: حضرت وائل بن حُجْر رضی الله عنه روایت می کند که زمانی که به خدمت رسول اکرم صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ حاضر شدم، آنحضرت به من فرمودند: ای وائل بن حُجْر! چون تو نماز را آغاز کنی، دست هایت را برابر با گوش هایت بلند کن؛ و زن دست هایش را برابر با سینه اش بلند کند. [۱]
درجۀ صحت این حدیث:
(*) ـ حضرت امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله دربارۀ احادیث مذهب خود می فرماید:
إذَا صَحَّ الْحَدِیْثُ (عِنْدِیْ) فَهُوَ مَذْهَبِی، هنگامی که حدیثی نزد من صحیح قرار گرفت من آن حدیث را مذهب خود می سازم.
این حدیث شریف مذهب امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله است، لذا مطابق فرمودۀ امام اعظم رحمه الله این حدیث صحیح است.
(*) ـ علامه هَیْثَمی شافعی رحمه الله (متوفی ۸۰۷ هـ ق) می فرماید:
یکی از راویان این حدیث اُم یحیی بنت عبد الجبار است که من او را نمی شناسم و سایر راویان این حدیث، همگان ثقات هستند. [۲]
(*) ـ علامه ابن حَجَر شافعی رحمه الله، امام دارِقُطْنی شافعی رحمه الله و سایر علماء فن حدیث، اُم یحیی بنت عبد الجبار را می شناسند و دربارۀ او می نویسند که اسمش «جَشَّه» است و کنیه اش اُم یحیی بوده دختر عبد الجبار بن وائل رحمه الله و عمۀ میمونه بنت حُجْر و مُحمَّد بن حُجْر بن عَبد الجَبَّار بن وَائِل می باشد و هر دوی ایشان از او حدیث روایت می کنند. [۳] به این صورت همۀ راویان این حدیث شریف ثقات می باشند.
(*) ـ خصوصاً این حدیث شریف شاهد و مؤیِّدی دارا می باشد که امام بخاری رحمه الله با سند کُلّاً ثقات آن را روایت کرده که حضرت اُم الدرداء در نماز (انگشتانِ) دست های خود را تا شانه بالا می برد. [۴]
(*) ـ لذا این حدیث شریف، حدیث صحیح است و در موجودیت شواهد و مؤیِّدات دیگر (مانند احادیثی که در بالا گذشت) مطابق اصول حدیث صد در صد حدیث صحیح قرار می گیرد.
نکات این احادیث:
(*) ـ از همۀ احادیث فوق و غیر آنها دانسته می شود که حضرت رسول الله صلی الله علیه وسلم در وقت آغاز نماز دست های مبارک خویش را طوری بالا می بردند که بند دست های مبارک ایشان در مقابل شانه های مبارک ایشان قرار می گرفت و انگشتان شست مبارک ایشان در مقابل نرمۀ گوش های مبارک می بود و نوک انگشتان مبارک ایشان در موازات سر مبارک قرار می گرفت.
(*) ـ همچنین دانسته می شود که نماز زن و مرد تفاوت دارد. زنان دست های خویش را تا سینه بلند کنند تا پستی و بلندی آن قسمت وسط بدن شان پوشیده بماند.
(*) ـ و مذهب اهل سنت و جماعت احناف مطابق همۀ این احادیث شریف می باشد.
[۱] المعجم الکبیر للطبرانی: ۲۲/۱۹ حدیث ۲۸ بَابُ الْوَاوِ، أُمُّ یَحْیَى بِنْتُ عَبْدِ الْجَبَّارِ بْنِ وَائِلِ بْنِ حُجْرٍ، عَنْ عَمِّهَا عَلْقَمَهَ | مجمع الزوائد للهیثمی: ۲/۱۰۳ حدیث ۲۵۹۴ کِتَابُ الصَّلَاهِ، بَابُ التَّکْبِیرِ | مجمع الزوائد للهیثمی: ۹/۳۷۴ حدیث ۱۶۰۰۵ کِتَابُ الْمَنَاقِبِ؛ بَابُ مَا جَاءَ فِی وَائِلِ بْنِ حُجْرٍ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ | جامع الاحادیث للسیوطی: ۲۳/۴۳۹ حدیث ۲۶۳۷۴ یاء النداء مع الواو | جامع المسانید والسنن لابن کثیر: ۸/۴۰۶ حدیث ۱۰۶۵۰ وائل بن حجر بن سعد بن مسروق | کنز العمال: ۷/۴۳۱ حدیث ۱۹۶۴۰ کتاب الصلاه من قسم الأقوال؛ الفصل الثانی فی أرکان الصلاه | إعلاء السنن للتهانوی: ۲/۱۸۱ حدیث ۶۵۶ باب افتراض التحریمه وسننها
[۲] مجمع الزوائد للهیثمی: ۲/۱۰۳ حدیث ۲۵۹۴ کِتَابُ الصَّلَاهِ، بَابُ التَّکْبِیرِ
[۳] تبصیر المنتبه بتحریر المشتبه لابن حجر: ۱/۴۴۲ | المؤتَلِف والمختَلِف للدارقطنی: ۴/۱۹۷۵ | إکمال الإکمال: ۲/۲۵۰ شمارۀ ۱۵۲۰ | توضیح المشتبه فی ضبط أسماء الرواه وأنسابهم وألقابهم وکناهم: ۳/۲۴۳ | تاریخ دمشق لابن عساکر: ۶۲/۳۹۰
[۴] قره العینین برفع الیدین للبخاری: ص ۲۲ حدیث ۲۳