دروازه‌های بهشت

بهشت دروازه‌هایی دارد که مؤمنان و فرشتگان از آن‌ها وارد بهشت می‌شوند.
« جَنَّاتِ عَدْنٍ مُّفَتَّحَهً لَّهُمُ الْأَبْوَابُ » [ص:۵۰].
باغهای جاویدان بهشت و دروازه‌ها به روی ایشان باز است».
« وَالْمَلَائِکَهُ یَدْخُلُونَ عَلَیْهِم مِّن کُلِّ بَابٍ » [رعد:۲۳].
«و فرشتگان از هر دروازه بر آنان وارد می‌شوند».
الله متعال به ما خبر داده است که دروازه‌ها هنگام رسیدن مؤمنان به آن‌جا، باز می‌شوند و فرشتگان، ورود مؤمنان به بهشت را تبریک می‌گویند.«وَسِیقَ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَ‌بَّهُمْ إِلَى الْجَنَّهِ زُمَرً‌ا حَتَّى إِذَا جَاءُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلَامٌ عَلَیْکُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِینَ » [زمر:۷۳].
«تا بدان گاه که به بهشت می‌رسند و دروزه‌های آن باز می‌شوند. نگهبانان بهشت بدیشان می‌گویند: درود بر شما، خوش آمدید؛ برای همیشه وارد بهشت شوید».
در قرآن تعداد دروازه‌های بهشت، هشت عدد ذکر شده است. یکی از این درها که «ریان» نام دارد، ویژه‌ی روزه‌داران است. در صحیح بخاری از سهل بن سعد رضی الله عنه روایت شده‌ است که‌ رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمود:
«فِی الْجَنَّهِ ثَمَانِیَهُ أَبْوَابٍ فِیهَا بَابٌ یُسَمَّى الرَّیَّانَ لَا یَدْخُلُهُ إِلَّا الصَّائِمُونَ، فَإذا دَخَلُوا أُغلِقَ فَلَم یَدخُلُ غَیرَهُم».
«بهشت هشت دروازه دارد. یکی از آن‌ها ریان نامیده می‌شود. در روز رستاخیز فقط روزه‌داران از این دروازه وارد می‌شوند و همین‌که‌ همه‌ی آنان داخل شدند، این دروازه بسته‌ می‌شود و دیگر کسی از آن داخل نمی‌گردد».
یک دروازه از آنِ کسانی است که بسیار نماز می‌خوانند و دروازه‌ی دیگری برای صدقه‌دهندگان می‌باشد. در حدیث متفق علیه از ابوهریره رضی الله عنه روایت شده‌ است که‌ پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود:
«مَنْ أَنْفَقَ زَوْجَیْنِ مِنْ شَیْءٍ مِنْ الْأَشْیَاءِ فِی سَبِیلِ الله دُعِیَ مِنْ أَبْوَابِ -یَعْنِی الْجَنَّهَ-: یَا عَبْدَ الله هَذَا خَیْرٌ. فَمَنْ کَانَ مِنْ أَهْلِ الصَّلَاهِ دُعِیَ مِنْ بَابِ الصَّلَاهِ وَمَنْ کَانَ مِنْ أَهْلِ الْجِهَادِ دُعِیَ مِنْ بَابِ الْجِهَادِ وَمَنْ کَانَ مِنْ أَهْلِ الصَّدَقَهِ دُعِیَ مِنْ بَابِ الصَّدَقَهِ وَمَنْ کَانَ مِنْ أَهْلِ الصِّیَامِ دُعِیَ مِنْ بَابِ الصِّیَامِ».
«هر کس یک جفت چیزی را در راه الله انفاق کند، از دروازه‌های بهشت خوانده می‌شود: ای بنده‌ی الله این بهتر است. هر کس اهل نماز باشد به دروازه ی نماز، هر کس اهل صدقه باشد به دروازه‌ی صدقه، هر کس اهل جهاد باشد به دروازه‌ی جهاد و هر کس اهل روزه باشد به دروازه‌ی روزه خوانده‌ می‌شود».
ابوبکر رضی الله عنه گفت: به‌ الله سوگند اگر کسی از همه‌ی دروازه‌ها خوانده‌ شود، دچار مشکل سرگردانی نمی‌گردد و از دری که وارد شود، هیچ زیانی نمی‌بیند. ای رسول خدا صلی الله علیه و سلم! آیا ممکن است کسی از همه‌ی دروازه‌ها خوانده‌ شود؟ فرمود: آری، امید دارم شما یکی از آن‌ها باشید.
منظور ابوبکر رضی الله عنه از این سؤال، شخصی بود که‌ تمام ویژگی‌های خوب از جمله‌: نماز، روزه، صدقه، جهاد و … در او جمع شده‌ باشند، به‌ طوری‌که‌ از همه‌ی دروازه‌های بهشت خوانده‌ شود. پیامبر ص به‌ ما خبر داده است: کسی دو جفت «طلا و نقره، درهم و دینار» در راه الله انفاق کند، از هر یک از هشت دروازه که بخواهد می‌تواند وارد شود.
مسلم، احمد و اهل سنن از امیر المؤمنین عمر بن خطاب رضی الله عنه روایت کرده‌اند که‌ پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود:
«مَنْ تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ، ثُمَّ رَفَعَ بَصَرَهُ إِلَى السَّمَاءِ ، فَقَالَ: أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ فُتِحَتْ لَهُ ثَمَانِیَهُ أَبْوَابِ الْجَنَّهِ یَدْخُلُ مِنْ أَیِّهَا شَاءَ».
هر کس درست وضو بگیرد، سپس چشم‌ به سوی آسمان دوخته و بگوید: «اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و اشهد ان محمداً عبده و رسوله»، هشت دروازه‌ی بهشت برایش گشوده می‌شود؛ از هر دروازه‌ای که بخواهد، وارد می‌شود.
رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمود: دروازه‌ی «جنه الایمن» ویژه‌ی کسانی است که بدون حساب وارد بهشت می‌شوند. و سایر مومنان یا دیگر امت‌ها از دروازه‌های دیگر وارد می‌شوند.
در حدیث متفق علیه از ابوهریره رضی الله عنه روایت شده‌ است که:
«یَقُولُ اللهُ: یَا مُحَمَّدُ أَدْخِلِ الْجَنَّهَ مِنْ أُمَّتِکَ مَنْ لاَ حِسَابَ عَلَیْهِ مِنَ الْبَابِ الأَیْمَنِ مِنْ أَبْوَابِ الْجَنَّهِ وَهُمْ شُرَکَاءُ النَّاسِ فی الأبوَابِ الأُخری».
«الله متعال می‌فرماید: ای محمد! کسانی از امتت را که حساب و کتابی ندارند از باب الایمن داخل کن و آن‌ها در دیگر دروازه‌ها با سایر امت شریکند». در ادامه‌ی حدیث درباره‌ی بزرگی دروازه‌های بهشت سخن به میان آمده است. فاصله‌ی میان دو طرف دروازه به اندازه‌ی مسافت میان مکه و هجر یا میان مکه و بصره است. در ادامه‌ی حدیث گذشته آمده است: