درس های منهجی (۱۲)

مذمت تاویل و قیاس:

امام ابن قیم رحمه الله می فرماید : «هر بدعت و گفتار فاسدی که در ادیان پیامبران ایجاد شده بر اثر قیاس فاسد و نادرست است .. و اولین گناهی که با آن از خداوند سرپیچی شد بخاطر همین قیاس فاسد بود [منظور قیاس ابلیس بود که خود را با آدم قیاس کرد و گفت

۞ أَنَا خَیْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَنِی مِنْ نَارٍ وَخَلَقْتَهُ مِنْ طِینٍ» (اعراف ۱۲)

من از او بهترم؛ مرا از آتش آفریده‏ای و او را از گِل!»] .. پس اصل و اساس شر دنیا و آخرت همگی از این قیاس فاسد است

 “إعلام الموقعین” (۲ /۲۷).

و شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله می فرماید : «هیچ دو شیئی نیست مگر آنکه در یک چیز با هم جمع می شوند و در یک چیز از هم جدا هستند، از یک وجه بین آن دو شباهت هست و از یک وجه افتراق، برای همین، گمراهی بنی آدم (غالبا) بخاطر تشابه، و قیاس فاسد و غیرمنضبط است، همانطور که امام احمد فرمود : بیشتر آنچه که مردم در آن دچار اشتباه می شوند از جهت تأویل و قیاس است»

“مجموع الفتاوی” (۳/۶۳)