وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
پروردگار متعال بندگانش را برای به دست آوردن شناخت نسبت به خود به دو روش فرا می خواند:
راه اول: نگاه به مفعولات خداوند. (یعنی آنچه خداوند انجام داده است- مخلوقاتش)
راه دوم: تفکر در آیات خداوند در قرآن و تدبر آن.
[مفعولات خداوند آیات مشهود او یند و قرآن آیات خواندنی او]
نمونه اول مانند این گفته الله سبحانه و تعالی است که: {إن فی خلق السموات والأرض واختلاف اللیل والنهار والفلک التی تجرى فی البحر بما ینفع الناس ...} ۱۶۴ / البقره (همانا در آفرینش آسمانها و زمین و تفاوت شب و روز و آن کشتی که در دریا می رود برای آنچه سود مردم – تجارت – در آن است و …)
و همچنن این سخن خداوند که : {إن فی خلق السموات والأرض واختلاف اللیل والنهار لآیات لأولی الألباب} ۱۹۰ / آل عمران (همانا در آفرینش آسمانها و زمین و تفاوت شب و روز نشانه هایی برای خردمندان)
نمونه دوم مانند این گفته خداوند متعال که می فرماید: {أفلا یتدبرون القرآن} ۸۲ / النساء (أیا قرآن را تدبیر نمی کنند؟) و {أفلم یدبروا القول} ۶۸/المؤمنون (آیا سخن – خداوند- را تدبیر نمی کنند؟) و این سخن خداوند که: {کتاب أنزلناه مبارکا لیدبروا آیاته} ۲۹ / ص (این قرآن کتابیست مبارک که آن را بسوی تو فروآوردیم تا در آیات آن تدبر کنند و تا خردمندان پند گیرند)
اما مفعولات [یعنی آنچه خداوند انجام داده است یعنی مخلوقاتش] دلیلی است بر افعال خداوند [یعنی مخلوق دلیل است بر خلقت] و افعال خداوند دال است بر صفات او زیرا:
مفعول دلیلی است بر فاعلی که آن را انجام داده است و این مستلزم آن است که فاعل دارای وجود و قدرت و مشیئت و علم باشد چون محال است فعل اختیاری از معدوم صادر شود و یا از موجودی که قدرت و اراده و حیات و علم و اراده نداشته باشد…
خداوند متعال می گوید: {سنریهم آیاتنا فی الآفاق وفی أنفسهم حتى یتبین لهم أنه الحق} ۵۳/فصلت (نشانه های خود را در آفاق و در درونشان به آنان نشان خواهیم داد تا آنکه بر آنان آشکار شود که این سخن حق است)
خداوند در این آیه خبر می دهد که ناگزیر باید چنان از آیات مشهودش به بندگانش نشان دهد تا برایشان واضح شود که آیات خواندنیش حق است. و سپس [در آخر آیه] شهادت خود را برای اثبات صحت اخبار خود کافی می داند…
که او خود دلیل خودش است چنانکه برخی عرفا گفته اند: چگونه برای او دلیل بخواهم که او او دلیل همه چیز است… و برای پیامبران به قوم خود گفتند: {أفی الله شک} ۱۰/ابراهیم. و او شناخه تر از هر شناخته ای ایست و آشکار تر از هر آشکار
الفوائد_الإمام شمس الدین أبی عبد الله بن قیم الجوزیه
ترجمه: ابوعامر