وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
به نقل از تاریخ، عمرو بن عاص (رض) نخستین فردی است که کشور لیبی کنونی را گشود و توانست در اطراف و اکناف آن مرز بوم، زبان و آیین وحی را اشاعه دهد.
تاریخ نویسان می آورند، اولین فردی که ایده گشودن سرزمین (نوبه) و زمینه فتح آن را فراهم آورد حضرت عمرو بن عاص (رض) بود اما موفق به فتح آن در همان زمان نگردید. و نیز اولین فردی است که، ایده فتح کشورهای آفریقایی چون تونس را پیشنهاد داد. وی علاوه برتدارک جهت تصرف این کشور، هیئت هایی را برای بررسی اوضاع و چگونگی فتح این کشور، بدانجا گسیل داشت.
از دستاوردهای حضور عمرو بن عاص در میادین کارزار و جهاد فتح سرزمینهایی چون فلسطین، مصر و لیبی به دست اوست که تا آن موقع، برای دیگر فرماندهان فتوحات اسلامی فتح سرزمینهایی با این دامنه ی وسعت و سرمایه های سرشار، فراهم نیامده بود. مضاف بر این، شرکت در جنگ علیه مرتدین و فتوحات شام، از دستاوردهای دیگر این فرمانده ی توانای مسلمان و صحابی بزر رسول الله (ص) است.
در متون تاریخ پیرامون ویژگیهای برجسته عمرو بن عاص (رض) می آید:
او یکی از مجریان عهد پیامبر (ص) و در زمره زمامداران ابوبکر صدیق و عمر فاروق و عثمان بن عفان و معاویه بن ابوسفیان (رض) در دوران خلافت آنان و از درخشنده ترین کارگزاران مسلمان در روزگار خویش تا به زمان حال به شمار می آید.
عالم به آیین توحیدی اسلام، محدث، فقیه، مجتهد و از طبقه ی فقهاء و مفتیان صحابه و از جمله افرادی بود که در قضاوت میان افراد بر قرآن مسلّط بود و دستی توانان در آن داشت.
نویسنده ای شیوا و رسا در دو شیوه نظم و نثر آن بود. مکتوبات و اقوال مأثوری از او برجای مانده است و نیز قطعه شعری که، دلالت بر استعداد بالقوه و برجسته او، در شارعری و گنجینه عظیم لغوی به نزد وی دارد.
خطیبی فصیح و بلیغ بود و از باهوش ترین خطباء صحابه و تابعین و عصور پس از آن، و از فصیح ترین سخنرانان عرب در تمام قرون و اعصار.
از معدود افراد زیرک و تیزهوش و شجاع و متهور در میان اعراب به شمار می رفت. و در فراست و آستانه تحمل بسیار و چاره اندیشی و رأی صائب، سر آمد دوران خود.
از حکماء و اندیشمندان نسل اول اسلامی است، که اقوال و سخنانی فراوان با مضامین پند و اندرز از وی برجای مانده است.
این اقوال و سخنان که به امثال رایج در اقوال عامیانه شباهت دارند.، همچنان تا به امروز از منطق و خردی قوی، برخوردارند. گویی که از گفتارهای امروزین اند تا سخنانی از ورای قرنهای گذشته.
برخوردار از شخصیتی قوی و متنفذ، متمایل به رهبریت و مجری گری امور مسلمانان، میانه رو و بدور از اسراف و تبذیر، بردبار و صبور، متواضع، منصف، سرافراز از مناعت طبع خویش، کارگزاری عادل و مؤمن که هیچ گونه گرد و غباری ساحت ایمان و باور راستینش را آلوده ساخت. تاریخ اسلامی از او به عنوان فرمانده ای نابغه در عرصه نظامی یاد می کند. داشتن زمینه ای مستعد در پرورش استعدادها، دانش اکتسابی و تجارب عملی و میدانی از او نابغه ای در عرصه نظامی ساخت. علاوه بر این، ویژگیهای یک فرمانده موفق و کار آزموده را می توان در وی مجسّم نمود. به طوری که با اقتدار و شایستگی هر چه تمامتر فنون نظامی را در تاکتیکها و روشهای جنگی به کار می بست.
توانایی عمرو در ایفای نقش سفیر به نمایندگی از جامعه اسلامی آن روز، بی نظیر بود. موفقیّت او در جلب و مجذوب نمودن پادشاه عمان و مردمان آنجا در به آغوش گرفتن اسلام و دست شستن از شرک، نمونه ای است از قابلیتهای وی در عرصه ی دیپلماتیک.
برخورداری از قابلیتهای بالا، این صلاحیت را در عمرو بوجود آورده بود تا همواره، در دو استراتژی متفاوت صلح و سازش و جنگ و جهاد پیروز میدان باشد. کما اینکه این تمایز و برجستگی ،سبب گردید، تا وی از همتایانش در زمان خود و همقطارانش که پس از ارتحال وی به صفوف مجاهان نبردهای آزادی بخش پیوستند، پیشی بجوید.
مؤرخین و تاریخ نگاران اسلامی در ارزیابی خدمات، تدابیر و کارنامه درخشان او به عنوان یک مجاهد مسلمان، اتفاق نظر دارند اما در ارزیابی عملکردهای وی در رسیدن به ارشهای والای انسانی، دیدگاههای متفاوتی را ابراز می کنند.
خداوند از صحابه جلیل القدر، فرمانده ی فاتح، کارگزار و مجری دور اندیش، فقیه محدث، عالم مجتهد، شاعر نثر نویس، کاتب سخنور، دانشمند زیرک و باهوش و سفیر تابناک و درخشنده، نسل طلایی اسلام حضرت عمرو بن عاص سهمیِ قریشی راضی و خوشنود باد. (آمین).