خواندن سوره ی فاتحه در نماز (۱)

خیلی از دوستان در مورد خواندن سوره فاتحه پشت سر امام سوال کرده بودند که آیا خواندن سوره فاتحه لازم است یا نه. به همین جهت تصمیم گرفتم مطالبی پیرامون این موضوع بنویسم.

خواندن سوره ی فاتحه در نماز واجب است و نماز بدون خواندن آن صحیح نمی باشد. زیرا:

رسول الله صلی الله علیه و سلم در یک حدیثی فرموده اند:«لا صلاه لمن لم یقرأ بفاتحه الکتاب» (صحیح بخاری/ ش: ۵۰۰۶ و…) : (کسی که سوره ی فاتحه را نخواند، نمازش صحیح نیست)

و در حدیثی دیگر می فرماید: «کل صلاه لایقرأ فیها بفاتحه الکتاب فهی خداج » (صحیح مسلم/ ش: ۳۹۵) : ( هر نمازی که در آن سوره ی فاتحه خوانده نشود، ناقص است.) و… .

این اصل را همه ی مذاهب اسلامی و علما قبول دارند و خواندن سوره فاتحه در نماز را لازم می دانند.

اما اختلاف بین مذاهب و علما در این است که آیا برای مأموم لازم است که پشت سر امام سوره فاتحه را بخواند یانه؟

جمهور علما معتقدند طبق احادیثی که در این باب آمده فرقی نمی کند که شخص امام یا مأموم یا منفرد باشد، باید سوره ی فاتحه را بخواند.

اما احناف معتقدند خواندن سوره فاتحه پشت سر امام لازم نیست.

دلایل احناف:

الله متعال می فرماید: «وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ وَأَنصِتُواْ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ» (اعراف/۲۰۴): (هنگامی که قرآن خوانده می شود ، گوش فرا دهید و خاموش باشید تا مشمول رحمت خدا شوید).

رسول الله می فرماید: «مَنْ کَانَ لَهُ إمَامٌ، فَقِرَاءَهُ الْإِمَامِ لَهُ قِرَاءَهٌ»:( کسی که امام جماعت دارد قرائت امام برای او کافی است‌). (سنن ابن ماجه/ ش:۸۵۰؛ مصنف ابن أبی شیبه/ ش:۳۷۷۹ و…)

لذا طبق این آیه و حدیث احناف می گویند: مقتدی در نماز جماعت از خواندن سوره فاتحه استثنا شده است پس مقتدی پشت سر امام باید ساکت باشد که در پست بعدی إن شاء الله به بررسی این دلایل خواهیم پرداخت.

نویسنده: امید خزاعی