خوارج در این امّت بیرون می‌آیند و نفرمود از این امّت.

این فرموده‌اش: «یَخرُجُ فی هذه الأُمَّهِ ولَمْ یَقُلْ مِنْها»؛ «در این امّت بیرون می‌آیند و نفرمود از این امّت»، طرق صحیحه از ابو سعید در آن [یعنی در اینکه در لفظ حدیث فی هذه الأمه آمده است نه من هذه الأمه] اختلافی ندارند، در نزد مسلم از روایت ابو نضره از ابو سعید آمده است: «أنَّ النبیَّ صلَّى اللهُ علیه وسلَّمَ ذکر قومًا یکونون فی أمَّتِه»؛ «پیامبر صلی الله علیه وسلم قومی ‌را ذکر کرد که در امّتش بوجود می‌آیند». و از وجهی دیگر از او آمده: «تَمْرُقُ عِندَ فُرْقَهٍ مارِقَهٌ بَینَ المُسلِمینَ»؛ «در زمان تفرقه و اختلاف مردم، گروهی در بین مسلمانان خروج می‌کنند»، و از روایت ضحاک مشرقی از ابو سعید همانند آن آمده است و اما آنچه که طبری تخریج کرده از وجه دیگر از ابو سعید با لفظ: «من امّتی»؛ «از امّت من» پس سندش ضعیف است. اما در نزد مسلم از حدیث ابو ذر با این لفظ «سَیکونُ بَعدِی من أُمتِی»؛ «به زودی بعد از من از امّت من قومی ‌می‌آیند» آمده است و از او از طریق زید بن وهب از علی آمده است: «یَخْرُجُ قومٌ مِنْ أُمَّتِی»؛ «گروهی از امّتم بیرون می‌آیند» و بین آن و بین حدیث ابو سعید به این شکل جمع می‌شود که مراد از امّت در حدیث ابو سعید، امّتِ اجابت بوده[۱] و در روایت غیر او منظور از امّت، امّتِ دعوت است.[۲]

نووی می‌گوید: در آن دلالتی است بر فقه صحابه و تحریر الفاظ توسط آنان و در آن شاره‌ای از طرف ابو سعید به تکفیر کردن خوارج است و اینکه آن‌ها از این امّت نیستند…

[۱]– امت اجابت: یعنی تنها کسانی از قومش که دعوت پیامبر صلی الله علیه وسلم را اجابت کردند. «مؤلف»

[۲]– امت دعوت: یعنی امّتی که پیامبر صلی الله علیه وسلم در آن مبعوث شد که شامل مسلمانان و کافران می‌شود. «مؤلف»