قال تعالى : (أَفَلَا یَنظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ کَیْفَ خُلِقَتْ {۱۷} وَإِلَى السَّمَاء کَیْفَ رُفِعَتْ {۱۸} وَإِلَى الْجِبَالِ کَیْفَ نُصِبَتْ {۱۹} وَإِلَى الْأَرْضِ کَیْفَ سُطِحَتْ {۲۰} فَذَکِّرْ إِنَّمَا أَنتَ مُذَکِّرٌ{۲۱} لَّسْتَ عَلَیْهِم بِمُصَیْطِرٍ {۲۲}[ الغاشیه ].
آیا آنان به شتر نمىنگرند که چگونه آفریده شده است؟! وبه آسمان نگاه نمیى کنند که چگونه بر افراشته شده است؟! وبه کوهها نمى نگرند که چگونه نصب وپا برجاى شده اند؟! وبه زمین نگرند که چگونه پهن وگسترانیده شده است؟! تو پند بده ویا آورى کن چرا که تو تنها پند دهنده ویاد آورى کننده اى وبس ، تو بر آنان چیره ومسلّط نیستى.
خانواده شتر یکی از کوچکترین خانوادهها در میان جانوران میباشد. بجزشتر دوکوهانه وچهر کوهانه چهار نوع دیگر از این خانواده وجود دارد .خلقت شتر یک شکل عجیب که داراى سر واسرار مى باشد .
گـوشـهـای : گـوشـهـای آن کـوچکـ و پـوشـیـده از مـوهـای پـرپـشـت و بهم چسبیده است، که باعث می شود شن و ماسه داخل گوش آن نروند.
سوراخ بینی: پـوسـته مـخاطی سوراخ بینی آن سطح خیلی پهنی دارند که راه نفوذ برای شن و ماسه به داخل بینی باقی نمی گذارند، ولی نم و رطوبت لازمه هـوای تـنـفـس را از هـوا می مکند و جذب می کنند.
پلک چشم:
مژه های آن خیلی پرپشت و کیپ همدیگر هستند که باعث می شود شن و ماسه و سـنگـریـزه هـای اطـراف به درون چشم وی نـفـوذ نکنند.
پاهاى شتر:
پاهاى شتر طبعیتا دراز بوده واز تناسق خوبى برخوردا مى باشد که باعث بلند نگاه داشتن جسمش مى باشد تا که از غبار وآلودگى زمین در امان بماند .
کف پاى شتر:
کف پهن پای آن با یک قشر شاخه ای مجهز شده که باعث می شـود پای آن در شن و مـاسـه فـرو نرود. وپارا در مـقـابل ماسـه هـای تیز و گرم نیز محافـظـت می کند.
معده:
روده آن سلولهای جذب آب دارد. این سـلـولـهـا قـسـمـت زیـادی از آب مـصـرف شـده مـوجود در غذای روده را جذب می کنند و برای بدن نگه می دارند. (به این خاطر سرگین آن خیلی خشک است).
درازى گردن آن :
خداوند در قران کریم به شتر اهمیت زیاد داده است بخاطر اینکه، در نزد عربها این یک حیوان خیلى محبوب بود ، شتر که گردن دراز دارد تاکه بتواند گیاهان دشت وصحرا که خشک و خاردار هستند را بخورد، ونیز از درختهاى بلند استفاده نماید ودرازى گردن شتر وى در وقت از زمین خیستن برایش کمک میکند . واین خود در حقیقتیک نوع سرى مى باشد که خداوند در آن خلق نموده است .تکـیه گاهـهای وی در حالت نشستن (یعنی زانوها، آرنجها، وسینه) از قـشـر کلفـتِ پوستِ مرده تشکـیل شده است. این قـشـر گرما را خنثی می کند و باعث می شود بدن آن زخم نشود مقاومت آن در مقابل حرارت درجه حرارت بدن وی می تواند خـیـلـی تغـیـیـر کـند ضمن اینکه از پستانداران است.حرارت بدن وی بین ۳۴ تا ۴۱ درجه در تغییر است. وقتی دما بالا برود دمای بدن وی نیز بالا می رود، این امر باعـث می شـودکـه تـا دمـای مـشـخصی نیازی به عرق کردن برای خنک کردن خود نداشته باشد. و در مصرف آب خود صرفه جوئی کند. داخـل دهـان آن از پوست سفـت و سخـت پـوشـیـده شـده کـه باعـث می شود بتواند گیاهان دشت و صحرا که خشک و خاردار هستند را بخورد و زخمی نشود کوهان آن محل ذخیره انرژی است. ضمن اینکه چربی آن قشری برای مقابله با گرما نیز هست.
سطح کمر آن باریک است. که باعث می شود تابش گرم و سوزان نیم روزی
خورشید، فقط به قسمت کمی از بدن وی بطور مـؤثر بـتابـد. و در شرایط تابش قبل از نیم روز یا بعد از آن که خورشید مایل می تابد، اگـر مـجـبـور باشد در آفـتـاب باشـد، رو به خـورشید و یا پـشـت به خـورشید زمین گیر می
شود. که این نیز بنوبه خود باعث می شود تابش مؤثر خـورشید فقط سوزان را خـنـثی می کند. به این ترتیب شتر می تواند گرمائی که خیلی از حیوانات دیگر را می کشد تحمل کند.کلیه های وی قسمت زیادی از آبهای مصرف شده را دوباره پس می گیرند، (به این خاطر ادرار آن غلیظ ومحکم است). پوست پـشـمی آن باریک و نرم است. هم گرما را خنثی می کند و هم بدن را خنک می کند. از لحاظ در بسیارى از کشورها پشم شتر با قیمت عالى
به فروش مى رسد، که از آن خیمه ویا فرشهاى مظبوط مى سازند تاکه درجه حرارت را کم کند .
وقـتی ادرار می کند، دم خود را می جنباند تا ادرار به پـاهـا پاشیده شود. به این شکل با خیس و مرطوب کردن خود به خنک شدن خود کمک میکند. شکم وی خیلی بزرگ است. می تواند تا ۲۰۰ لیتر آب بنوشد. علاوه
بر آن مجراها و منابع ذخیره آب نیز دارد. که هنگام آب خوردن آنها را نیز پر می کند. مجرای خون وی در اعماق بدن قـرار نگرفـته بـلکه زیر پوست گردن وپاها و پهـلـوهـا قرار گرفته است. این باعث می شود که گرمای بدن را بیشتر به سطح بدن منتقل کند. و سـرخ رگـهـا حتی در شـرایـطـی که تقـریـباً بی آب باشند و در وضعیت تقریبی معادل یک دویست هزارم حجم واقعی خود، باز هم می توانند اکسیژن را به نقـاط مختـلف بدن منتقل کنند. شتر در واقع به حساب دشت و صحرا پرداخته شده است. یعنی برای گرما، کـمـبـود آب، شـن و مـاسـه. کـسـانی می گـویـند دلیلی برای وجود خدا نمیبینند. قرآن آنها را به مطالعه پدیده های طبیعی مراجعه می دهـد. انـتـخـاب شتر از میان سایر حیوانات برای مطالعه، به این معنی است که وی چیزهای خاصی دارد. بر اساس شـناختی کـه ما امروزه از بافت بـیـولـوژیکی شـتـر داریـم نـیز در
واقع همینطور هم هست، و می بینیم که در ساختار آفرینش شتر مغز و انـدیـشـه و حساب و کتاب خوابیده است، که اسرار آن را خالق آن میداند.
در حالـیکـه در گذشته مردم فکر می کردند که تحمل شتر زیاد است نه اینکه چیز خاصی در آن می دیدند.
اهمیت شتر در مورد امن غذائى در سالهاى ۱۹۸۴و ۱۹۸۵، قاره افریقا مواجه خشک سالى شد، ودر نتیجه بسیارى از مواشى آن مناطق به هلاکت
رسیدند. ولکن شترها باقى ماندند، ونیز مردمان که مصدر رزق شان شتر بود از این قحط وخشک سالى جان به سلامت بردند. بر اساس تحقیقات
منتشر شده از سوی متخصصان سازمان جهانی بهداشت، با توجه به خواص مفید فرآورده های شتر، چندین میلیون مشتری بالقوه در جهان عرب و ده ها میلیون نفر دیگر در اروپا، آمریکا و آفریقا، باعث می شود که تولید و صدور این فرآورده ها بازاری پر رونق را ایجاد کند.در بعضى مناطق جهان شتر
به عنوان وسیله ای حمل و نقل بوده وبراى وارد وتصدیر مواد غذائى بوده در بدله اى ماشین استخدام مى شود این سبب شد که مردمان افریقا شروع به تبیت شتر پرداختند ؛ تاکه بتوانند در
مقابل چنین حوادث مقاومت کنند.
سفینه صحراء
شترداری به درازای تاریخ زندگی عربها در شنزارهای گرم و خشک جزیره عربستان و صحراهای شمال و شرق آفریقاست . آنها در مسیر تاریخ از گوشت شترها خورده اند، از پشم و پوست آنها استفاده کرده اند و در جنگ ها و در مسیر راهها به راندن شترها پرداخته اند. سؤال اینجاست که شتراها چرا در مقایسه با سایر حیوانات اهلی و با توجه به
خاصیتهای مفید شتر، این حیوان در تمام نقاط جهان، از جمله در اورپا، کمتر مورد توجه بوده است؟! علاوه بر این، مردمان آن مناطق می گویند که کشف نفت در کشورهای عرب حاشیه خلیج که ثروتمند شدن مردم این مناطق را به دنبال داشته، انگیزه پرورش شتر در این مناطق (به عنوان یکی از مناطق اصلی پرورش شتر) را تضعیف کرده است.
آنها می گویند با سرازیر شدن خودروهای قدرتمند بیابانگرد به این مناطق، شتر حتی به عنوان وسیله ای برای حمل و نقل نیز، جایگاه خود را از دست داده است. با تمام این اوصاف، عده زیادی در خاورمیانه به شترداری به عنوان یک سنت نگاه می کنند و سعی می کنند به آن ادامه دهند. مسابقه شتر رانى که از سرگرمی های جذاب ثروتمندان و امیرزادگان عرب است همه ساله پر رونق تر از پیش در چند کشور عربی برگزار می شود. پس از اینکه این
مسابقات به دلیل استفاده از خردسالان برای شتر، دوانی مورد انتقاد جامعه جهانی قرار گرفت، دست اندرکاران مسابقات شتر دوانی، از روبات بجای سوارکار استفاده کردند.
شیر شتر
ممکن است بعنوان تازه ترین اغذیه مقوی وارد بازار شود و قفسه مغازه های فروشنده مواد غذایی سالم را پر کند.
سازمان ملل خواستار فروش شیر شتر به غرب شده است. این شیر سرشار از ویتامین ب وسی است و ۱۰برابر شیر گاو آهن دارد. شیر شتر که کمی شورتر از شیر معمولی است بطور گسترده ای در جهان عرب مصرف می شود و برای تولید پنیر بسیار مناسب است. برخی از مهمترین پخش کنندگان مواد غذایی برای فروش این محصول
در بریتانیا ابراز علاقه کرده اند. علاوه بر مواد معدنی و ویتامین، تحقیقات نشان داده که پادتن های موجود در شیر شتر ممکن است برای غلبه بر بیماری هایی نظیر سرطان، ایدز، آلزایمر و هپاتیت ث مفید واقع شوند. در همین حال تحقیقات برای یافتن نقش آن در کاهش تاثیر دیابت و بیماری های قلبی نیز ادامه دارد. سازمان خوار و بار جهانی، بازوی اغذیه سازمان ملل متحد، از
تولیدکنندگان خواسته تا فروش این محصول به غرب را آغاز کنند. این سازمان امید دارد گروه های کمک کننده و سرمایه گذاران به توسعه این بازار کمک کنند. یکی از مسئولان این سازمان می گوید: “استعداد این محصول عظیم است. شیر، پول است”.
یکی از مشکلات در ارتباط با این محصول که هنوز حل نشده باقی مانده ناسازگاری آن با دمای بسیار بالاست و باید برای افزایش زمان مصرف آن فعالیت های بیشتری صورت گیرد. بعضى علماى بهداشتى گفتند “شیر شتر می تواند افزوده مفیدی
برای رژیم های غذایی باشد چرا که دارای کلسیم و ویتامن ب است و از چربی کمتری نسبت به شیر معمولی گاو برخوردار است”. “با این حال این شیر گران تر از شیر گاو است و مزه ای دارد که ممکن است برخی از مردم از آن خوششان نیاید.(أَفَلَا یَنظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ کَیْفَ خُلِقَتْ) آیا آنان به شتر نمىنگرند که چگونه آفریده شده است؟! خلقت شتر یک نوع معجزه اى بوده که خداوند
متعال بنا بر عظمت خویش آفریده است تاکه منکرین حق رجوع از ضلالت شان برگردند.از نگاه شکل همچون یک شىء غریب مى باشد که بیننده آن در تعجب مى أفتد.
بقلم فراس نور الحق